Του Γιώργου Μακρή
Θέμα αλλαγής, δηλαδή αύξησης, του ωραρίου λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών προκειμένου να εξυπηρετούνται αποτελεσματικότερα οι δημότες «ανοίγει» το υπουργείο Εσωτερικών με την εγκύκλιο που απέστειλε στους δήμους ώστε να προχωρήσουν στην αξιολόγηση των δομών και των υπηρεσιών τους.
Στην εγκύκλιο προσδιορίζεται αναλυτικά η διαδικασία με την οποία θα γίνει η αξιολόγηση, ενώ παρατίθενται ενδεικτικά και 62 ερωτήματα στα οποία θα πρέπει να απαντήσουν οι δημοτικές αρχές ως το τέλος Οκτωβρίου, όταν, σύμφωνα με την απόφαση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, η αξιολόγηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί.
Από τα ερωτήματα προκύπτει ότι η κυβέρνηση εξετάζει και ζήτημα επιμήκυνσης του ωραρίου λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών αν αυτό κριθεί απαραίτητο από τους δημάρχους για να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες στους πολίτες. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα οι υπηρεσίες των δήμων ακολουθούν το γενικό ωράριο λειτουργίας των υπηρεσιών του Δημοσίου, εκτός από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) που λειτουργούν και απογεύματα και Σάββατο.
ΜΕΤΑΤΑΞΕΙΣ
Από τα ερωτήματα που θέτει το υπουργείο Εσωτερικών στους ΟΤΑ, φαίνεται η πρόθεση της κυβέρνησης να καλυφθούν τα όποια κενά υπάρχουν στους δήμους από εσωτερικές μετακινήσεις και μετακινήσεις υπαλλήλων από άλλους δήμους και δημόσιες υπηρεσίες. Ωστόσο, το υπουργείο προϊδεάζει και για μετατάξεις υπαλλήλων από κλάδο σε κλάδο προκειμένου να λειτουργούν πληρέστερα οι υπηρεσίες αιχμής των ΟΤΑ.
Παράλληλα, το υπουργείο ζητεί από τους δήμους να κοστολογήσουν τις υπηρεσίες τους, ενώ «ανοίγει» και θέμα διαδημοτικών συνεργασιών και συνεργασίας ΟΤΑ με ιδιώτες προκειμένου προφανώς να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και να μειωθεί το κόστος λειτουργίας της αυτοδιοίκησης.
ΤΑ 62 ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Αναλυτικά, τα 62 ερωτήματα που καλούνται να απαντήσουν οι δημοτικές αρχές είναι τα εξής!
* Αρμοδιότητες Δήμου
- Ποιες αρμοδιότητες των ΟΤΑ Α’ βαθμού δεν ασκούνται από τον Δήμο και γιατί;
- Σε ποιους τομείς (πεδία πολιτικής) θεωρείτε ότι ο Δήμος είναι αποτελεσματικότερος στην εκπλήρωση της αποστολής του και γιατί ;
- Ποια προβλήματα εντοπίζει ο Δήμος στην άσκηση των αρμοδιοτήτων που ήδη μεταφέρθηκαν μέσω του «Καλλικράτη»;
- Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την άσκηση των αρμοδιοτήτων που πρόκειται να μεταφερθούν μέσω του «Καλλικράτη»;
- Παρατηρείτε επικαλύψεις μεταξύ των αρμοδιοτήτων του Δήμου και της Περιφέρειας καθώς και μεταξύ των αρμοδιοτήτων άλλων φορέων ή υπηρεσιών Κεντρικού, Περιφερειακού, ή Τοπικού επιπέδου; Αν ναι, ποιες είναι;
- Υπάρχουν αρμοδιότητες που ασκούνται από άλλους φορείς ενώ θεωρείτε ότι θα έπρεπε να ασκούνται από τον Δήμο προκειμένου να ικανοποιεί αποτελεσματικότερα τις αντίστοιχες ανάγκες της περιοχής του; Ποιες και γιατί;
- Υπάρχουν αρμοδιότητες που ασκούνται από τον Δήμο ενώ θεωρείτε ότι θα έπρεπε να ασκούνται από άλλους φορείς; Ποιες και γιατί;
* Λειτουργία των δημοτικών δομών
Κάθετες υπηρεσίες
- Ποιοι είναι οι αποδέκτες και οι ωφελούμενοι από τις υπηρεσίες του Δήμου και τι υπηρεσίες παρέχονται σ αυτούς;
- Οι παρεχόμενες υπηρεσίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες των αποδεκτών; Δημιουργεί η υπηρεσία τις ωφέλειες και τα προσδοκώμενα θετικά αποτελέσματα στους χρήστες των υπηρεσιών της;
- Ποιος είναι ο βαθμός ικανοποίησης των αναγκών των αποδεκτών; Γιατί δεν είναι ικανοποιημένοι οι δημότες από τις υπηρεσίες του Δήμου;
- Μήπως υπάρχουν κάποιες ομάδες αποδεκτών που δεν εξυπηρετούνται ή υπο-εξυπηρετούνται; Ποιες είναι και γιατί;
- Πού οφείλονται τα προβλήματα χαμηλής ποιότητας των υπηρεσιών του Δήμου;
- Πού οφείλονται τα προβλήματα καθυστερήσεων στην παροχή των υπηρεσιών του Δήμου;
- Ποια είναι τα συνήθη παράπονα και οι προτάσεις των δημοτών ;
Υποστηρικτικές υπηρεσίες
- Πώς αξιολογείτε το επίπεδο υποστήριξης των δημοτικών υπηρεσιών από τις υποστηρικτικές υπηρεσίες του Δήμου σε ζητήματα όπως:
- Νομική υποστήριξη
- Διοικητική - γραμματειακή υποστήριξη
- Υποστήριξη σε θέματα πληροφορικής
- Υποστήριξη σε θέματα οικονομικής διαχείρισης
- Υποστήριξη σε θέματα προμηθειών κλπ
- Πώς αξιολογείτε το επίπεδο επιτελικής υποστήριξης των αιρετών οργάνων και των δημοτικών υπηρεσιών;
* Διαδικασίες λειτουργίας και συστήματα διοίκησης
Διαδικασίες λειτουργίας
- Έχουν γίνει προσπάθειες απλούστευσης διαδικασιών, εφαρμογής καλών πρακτικών από άλλους Δήμους του εσωτερικού ή του εξωτερικού και εξοικονόμησης πόρων; Υπάρχουν δράσεις διοικητικής μεταρρύθμισης στο Δήμο σας σε εξέλιξη;
- Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της παραγωγικότητας / αποδοτικότητας των διαδικασιών λειτουργίας του Δήμου; Με ποιους τρόπους; Συγκεκριμενοποιείστε σε ποιους τομείς μπορεί να γίνει αυτό.
- Υπάρχει ανάγκη για κατάρτιση Κανονισμών λειτουργίας, όπου θα ορίζονται με ακρίβεια τα καθήκοντα των θέσεων εργασίας (περιγραφές των θέσεων εργασίας) και οι διαδικασίες λειτουργίας;
Στρατηγική και Προγραμματισμός
- Γίνεται μεσοπρόθεσμος και ετήσιος προγραμματισμός του έργου των δημοτικών υπηρεσιών; Έχει συνταχθεί Επιχειρησιακό πρόγραμμα και ετήσιο πρόγραμμα δράσης;
- Ποια είναι τα κυριότερα εμπόδια στην υλοποίηση της στρατηγικής του Δήμου;
- Λειτουργεί υπηρεσία προγραμματισμού και ανάπτυξης;
- Συμμετέχουν οι υπηρεσίες στη διαδικασία προγραμματισμού και οικονομικού προϋπολογισμού του Δήμου;
Δείκτες αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας,
- Πώς παρακολουθείται η λειτουργία των υπηρεσιών; Πώς μετράται το παραγόμενο έργο; Γίνεται περιοδική αξιολόγηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας; Αξιοποιούνται σχετικοί δείκτες; Παρακολουθούνται;
Ποιότητα των υπηρεσιών / Εξυπηρέτηση του πολίτη
- Ποια γνώμη έχετε για την ποιότητα των παρεχομένων από τον Δήμο υπηρεσιών και τον βαθμό ανταπόκρισής τους στις ανάγκες των πολιτών.
- Πώς αξιολογούν γενικά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών οι δημότες; Είναι ικανοποιημένοι από την εξυπηρέτησή τους; Ποια είναι τα συνήθη παράπονα και οι προτάσεις τους;
- Ποιες υπηρεσίες χρειάζονται αναβάθμιση της ποιότητας; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των παρεχόμενων υπηρεσιών για τα οποία οι χρήστες προσδοκούν βελτιώσεις (πχ ωράριο λειτουργίας, πρόσβαση, χρόνος απόκρισης, χρόνος αναμονής, αξιοπιστία, καλύτερη εξυπηρέτηση κλπ);
- Έχει εφαρμόσει ο Δήμος συστήματα ποιότητας και διαχειριστικής επάρκειας;
* Αξιολόγηση της οργάνωσης, των πόρων και των συνεργασιών του Δήμου
Οργανωτική δομή Δήμου / Νομικά πρόσωπα
Κατανομή αρμοδιοτήτων στις δημοτικές υπηρεσίες και τα Νομικά πρόσωπα
- Παρατηρείτε επικαλύψεις μεταξύ των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών του Δήμου και των αρμοδιοτήτων των Νομικών προσώπων του Δήμου;
- Αναφέρατε συνήθεις περιπτώσεις κατά τις οποίες παρουσιάζονται προβλήματα έλλειψης συντονισμού, στεγανών, κακής επικοινωνίας και τριβών μεταξύ του Δήμου και των Νομικών προσώπων. Πού οφείλονται τα προηγούμενα προβλήματα έλλειψης συντονισμού;
- Μήπως είναι σκόπιμη η συγχώνευση ορισμένων Νομικών προσώπων με το Δήμο;
Οργανωτική δομή Δήμου
- Ποια προβλήματα εντοπίζετε στη σημερινή οργανωτική δομή του Δήμου;
- Υπάρχουν διαφορές μεταξύ της προβλεπόμενης στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας οργανωτικής δομής των υπηρεσιών και της δομής που υφίσταται στην πράξη; Εάν ναι, μήπως οι διαφορές οφείλονται στην επιλογή «μεγάλου» οργανογράμματος αναντίστοιχου με το μέγεθος του προσωπικού του Δήμου;
- Μήπως χρειάζεται να ανακατανεμηθούν οι αρμοδιότητες στα Τμήματα;
Συγχώνευση οργανικών μονάδων
- Είναι δυνατόν κάποιες οργανικές μονάδες ή συγκεκριμένες αρμοδιότητες να συγχωνευθούν ή να μεταφερθούν σε άλλη μονάδα ή Νομικό πρόσωπο του Δήμου, προκειμένου να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας;
Γεωγραφική αποκέντρωση υπηρεσιών
- Αν ήδη εφαρμόζεται στο Δήμο η γεωγραφική αποκέντρωση ορισμένων υπηρεσιών κατά Δημοτική ενότητα, ποια είναι τα τυχόν προβλήματα και ποια τα πλεονεκτήματα;
Συντονισμός
- Αναφέρατε συνήθεις περιπτώσεις κατά τις οποίες παρουσιάζονται προβλήματα έλλειψης συντονισμού, στεγανών, κακής επικοινωνίας και τριβών μεταξύ των δημοτικών υπηρεσιών. Πως θα αντιμετωπιστούν τα προηγούμενα προβλήματα έλλειψης συντονισμού;
- Αξιοποιούνται υποστηρικτικά όργανα συντονισμού (π.χ. Επιτροπές, Συμβούλια, Ομάδες Εργασίας);
* Κτιριακές εγκαταστάσεις / Υλικοτεχνική υποδομή
- Πως αξιολογείτε τις κτιριακές εγκαταστάσεις των υπηρεσιών (χωροθέτηση, επάρκεια και καταλληλότητα χώρων εγκατάστασης);
- Αν υπάρχει χωροταξική διασπορά των υπηρεσιών σε πολλά κτίρια, υπάρχουν δυνατότητες συστέγασης των υπηρεσιών του Δήμου σε ένα κτίριο;
- Υπάρχουν ελλείψεις ως προς :
- το μηχανογραφικό εξοπλισμό (λογισμικό και υλικό) και το λοιπό εξοπλισμό γραφείου;
- τα αυτοκίνητα, μηχανήματα ή άλλα τεχνικά μέσα;
* Στελέχωση και κινητικότητα προσωπικού
Καταλληλότητα του υφιστάμενου προσωπικού
- Οι κλάδοι / ειδικότητες και τα προσόντα του υπάρχοντος προσωπικού αντιστοιχούν στις απαιτήσεις των λειτουργιών του Δήμου; Οι θέσεις εργασίας είναι στελεχωμένες με το κατάλληλο προσωπικό;
- Υπάρχουν ειδικότητες που πλεονάζουν ή άλλες που απουσιάζουν εντελώς; Υπάρχει ανάγκη για αλλαγή στη σύνθεση των κλάδων/ειδικοτήτων του προσωπικού;
- Υπάρχει προσωπικό για το οποίο είναι σκόπιμη η αλλαγή κλάδου προκειμένου να καλύψει τρέχουσες ή μελλοντικές υπηρεσιακές ανάγκες; (Μετατάξεις από κλάδο σε κλάδο)
Εντοπισμός των υπηρεσιακών μονάδων που είναι υπερ ή υπο-στελεχωμένες.
- Ως προς τη κατανομή του υπάρχοντος προσωπικού του Δήμου στις οργανικές μονάδες: Υπάρχουν υπέρ ή υπό στελεχωμένες μονάδες;
Ανάγκες στελέχωσης
- Επαρκεί ποσοτικά το υφιστάμενο προσωπικό του Δήμου για :
- την κάλυψη των σημερινών αναγκών;
- την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών;
- Ποιες είναι οι κυριότερες ανάγκες στελέχωσης του Δήμου με μόνιμο προσωπικό; (αριθμός του αναγκαίου προσωπικού κατά επίπεδο εκπαίδευσης και ειδικότητα)
- Ποιες είναι οι συνήθεις ανάγκες στελέχωσης με έκτακτο προσωπικό; Για ποιες δραστηριότητες; Κάθε πότε;
Μετακινήσεις προσωπικού
- Ποιες από τις προηγούμενες ανάγκες στελέχωσης είναι δυνατόν να καλυφθούν χωρίς να γίνουν νέες προσλήψεις; π.χ. μέσω εσωτερικών μετακινήσεων από άλλες υπηρεσίες του Δήμου, μέσω αποσπάσεων ή μετατάξεων από άλλους φορείς;
- Πόσοι υπάλληλοι ανήκουν στη δύναμη του Δήμου αλλά δεν εργάζονται πια εκεί λόγω απόσπασης;
Επιμόρφωση του προσωπικού
- Ποιες από τις προηγούμενες ανάγκες στελέχωσης είναι δυνατόν να καλυφθούν μέσω επιμόρφωσης του υπάρχοντος προσωπικού;
- Ασκείται συστηματική πολιτική επιμόρφωσης του προσωπικού του Δήμου;
Εργασιακές σχέσεις
- Ποια είναι η κατάσταση των εργασιακών σχέσεων στο Δήμο; Ποια είναι τα κυριότερα παράπονα και οι διεκδικήσεις των εργαζομένων;
* Οικονομικά
- Ποια είναι η διάρθρωση και η διαχρονική εξέλιξη των εσόδων και δαπανών;
- Πώς αξιολογείτε την οικονομική κατάσταση του Δήμου; Εντοπίστε τα κυριότερα οικονομικά προβλήματα όπως π.χ. ανεπαρκή έσοδα, έλλειψη σταθερότητας στα έσοδα, έλλειψη ρευστότητας, υπερχρέωση κλπ.
- Αξιοποιούνται όλες οι δυνατές πηγές εσόδων; Ποιες δυνατότητες υπάρχουν για τη βελτίωση της είσπραξης των εσόδων ;
- Αξιοποιείται η δημοτική περιουσία;
- Γνωρίζει ο Δήμος το κόστος υλοποίησης των δραστηριοτήτων του; Εφαρμόζεται σύστημα κοστολόγησης;
* Συνεργασίες με άλλους οργανισμούς (του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα)
- Αξιοποιεί ο Δήμος τη δυνατότητα διοικητικής υποστήριξης από μεγαλύτερο δήμο που παρέχεται από τον «Καλλικράτη»;
- Αξιοποιεί ο Δήμος τη δυνατότητα διαδημοτικών συνεργασιών; Συνεργάζεται μόνιμα ή συχνά ο Δήμος με την Περιφέρεια; Αναφέρατε το αντικείμενο και τα συνήθη προβλήματα της συνεργασίας.
- Έχει αναθέσει ο Δήμος στον ιδιωτικό τομέα συγκεκριμένες λειτουργίες; Ποιες; Ποια είναι τα προβλήματα και ποια τα πλεονεκτήματα;
- Συμμετέχει ο Δήμος σε δίκτυα πολιτικής;
