Χαλαρή –λένε- η ψήφος των ευρωεκλογών. Ειδικά των τελευταίων. Πιο χαλαρή ψήφος ουδέποτε υπήρξε στη σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία.
Δεν είναι μόνο το ποσοστό της αποχής το οποίο καταδεικνύει την απροθυμία των ψηφοφόρων να προσέλθουν στις κάλπες της Ευρωβουλής. Και το οποίο στις εκλογές της περασμένης Κυριακής, ξεπέρασε κατάτι το 40%. (Δεν ήταν βεβαίως το υψηλότερο που καταγράφηκε, καθώς το 2009 είχε φτάσει στο 47,5%. Αυτό εξηγείται ίσως από το ότι την περασμένη Κυριακή είχαμε τριπλές εκλογές).
Η χαλαρότητα προκύπτει από τη διασπορά των ψήφων στα μικρότερα κόμματα.
Ο ίδιος ο πολυκερματισμός του μεταπολιτευτικού κομματικού συστήματος και η «ταπείνωση» της εκλογικής απήχησης του άλλοτε δικομματισμού, αποτυπώθηκε και στις ευρωεκλογές.
Με δύο τρόπους:
- Καταρχήν με τη συμμετοχή σ’ αυτές μιας πανσπερμίας κομματικών συνδυασμών και μορφωμάτων, η οποία ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Συμμετείχαν 43 κόμματα, ενώ στις ευρωεκλογές του 2009 είχαν μετάσχει 27 κόμματα και σε εκείνες του 2004 μόνο 23.
Να σημειωθεί ότι από τα λεγόμενα «μικρά» κόμματα (εκτός δηλαδή από τα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή ή στο προηγούμενο Ευρωκοινοβούλιο), μόνον τρία είχαν μετάσχει και στις τρεις προηγούμενες αναμετρήσεις (δηλαδή τις βουλευτικές του ’12 και τις βουλευτικές και ευρωεκλογές του 2009). Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η οποία φέτος διπλασίασε ψήφους και ποσοστά, παραμένοντας ωστόσο κάτω του 1%, ή Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη, η οποία επίσης υπερδιπλασίασε τις ψήφους της (πήρε 36837 και ποσοστό 0,64%, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό της το είχε λάβει στις ευρωεκλογές του 1994, με 1,2%) και η Κοινωνία – Πολιτική παράταξη συνεχιστών του Καποδίστρια, η οποία έλαβε 34.475 ψήφους και ποσοστό 0,6%, έναντι 0,28 το 2012 και 0,16% στις αναμετρήσεις του 2009).
Σε ό,τι αφορά στις ευρωεκλογές, από τα «μικρά» κόμματα, πέραν των παραπάνω, στις ευρωεκλογές του 2009, είχαν μετάσχει οι Έλληνες Κυνηγοί, το μ-λ ΚΚΕ, το «Λευκό», το Ουράνιο Τόξο, οι Έλληνες Οικολόγοι (Βεργής), το ΕΕΚ-Τροτσκιστές, το Αγωνιστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας και η Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του ΚΕΕ.
Συνολικά 21 κόμματα δηλαδή εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε ευρωεκλογές.
Η ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΨΗΦΩΝ
Εκεί όμως όπου η «χαλαρότητα» της ψήφου αποτυπώνεται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο, είναι στον τρόπο με τον οποίο ψήφισαν οι Έλληνες ψηφοφόροι.
Στις φετινές ευρωεκλογές, τα 7 κόμματα που εκλέγουν έστω και έναν ευρωβουλευτή (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, Χρυσή Αυγή, Ελιά, Ποτάμι, ΚΚΕ και Ανεξάρτητοι Έλληνες), αθροίζουν ποσοστά που φτάνουν το 82,86%, λαμβάνοντας 4.728.493 ψήφους, επί συνόλω 5.706.606 εγκύρων ψηφοδελτίων.
Τα αποκαλούμενα λοιπά κόμματα (όπου περιλαμβάνονται όλα όσα δεν εκλέγουν ευρωβουλευτή), μοιράζονται περίπου 1 εκ. ψήφους. Για την ακρίβεια 978.112 ή το 17,14%, πάει σε 33 κόμματα.
Ένα ποσοστό που με το υπάρχον εκλογικό μέτρο θα μπορούσε να εκλέξει 4 ευρωβουλευτές και να καταταγεί στην τρίτη θέση από πλευράς εκλογικής δύναμης, στον ελληνικό πολιτικό χάρτη. Πρέπει να σημειωθεί μάλιστα, ότι αν η Ελλάδα εξέλεγε και πάλι 22 ή 24 ευρωβουλευτές, τότε, καθώς το εκλογικό μέτρο θα ήταν μικρότερο, περισσότερα κόμματα και ποσοστά θα συναθροίζονταν στη στήλη «λοιπά κόμματα».
- Το 2009, 6 κόμματα εξέλεξαν ευρωβουλευτή, συγκεντρώνοντας το 92,64% των ψήφων, ενώ τα υπόλοιπα 19 κόμματα συγκέντρωσαν μόλις το 7,36% (πήραν συνολικά 377.429 ψήφους), ποσοστό που –αθροιζόμενο σε ένα κόμμα- μετά βίας θα έδινε 2 ευρωβουλευτές.
- Ενώ το 2004, τα 5 κόμματα που μπήκαν στην Ευρωβουλή, συγκέντρωσαν το 94,8% των ψήφων, ενώ τα 18 που δεν έπιασαν το εκλογικό μέτρο συγκέντρωσαν ένα 5,2% (αντιστοιχούσε σε 318.459 ψήφους), με το οποίο ένα κόμμα θα εξέλεγε 1 ευρωβουλευτή.
