Συμφερόπολη,
Συντριπτικό ποσοστό 93% «δίνουν» τα exit poll στην ψήφο υπέρ της ένωσης της με τη Ρωσία στο δημοψήφισμα της Κυριακής στην κριμαϊκή χερσόνησο, το οποίο έρχεται να ενισχύσει το φιλορωσικό αίσθημα στην ανατολική Ουκρανία πυροδοτώντας φόβους για περαιτέρω διαίρεση.
Κρατώντας σημαίες της Ρωσίας και της Κριμαίας χιλιάδες κάτοικοι κατέκλυσαν τους δρόμους της περιφερειακής πρωτεύουσας Συμφερόπολης και της Σεβαστούπολης, όπου εδρεύει ο ρωσικός Στόλος, πανηγυρίζοντας για την έκβαση της ψηφοφορίας
Η Κριμαία θα ζητήσει τη Δευτέρα κιόλας επισήμως την ένωσή της με τη Ρωσία, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Σέργκέι Αξιόνοφο, ο οποίος χαιρέτισε ως ιστορική την απόφαση που ελήφθη. «Το Κοινοβούλιο της Κριμαίας θα συνέλθει αύριο σε έκτακτη συνεδρίαση για να εγκρίνει την επίσημη υποψηφιότητα για την ένταξη στη Ρωσική Ομοσπονδία» δήλωσε.
Το ποσοστό συμμετοχής άγγιξε επίπεδα ρεκόρ, καθώς πριν καν κλείσουν οι κάλπες είχε φτάσει το 75% και εκτιμάται ότι το τελικό ποσοστό θα κυμανθεί στο 80% σε σύνολο 1,5 εκατ. εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Τα επίσημα αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν τη Δευτέρα.
Καθώς η Κριμαία ψήφιζε την Κυριακή υπέρ της προσάρτησης στη Ρωσία, στο Ντονέτσκ της νοτιοανατολικής Ουκρανίας λάμβαναν χώρα φιλορωσικές συγκεντρώσεις.
Διαδηλωτές πραγματοποίησαν έφοδο και κατέλαβαν το κτίριο της εισαγγελίας φωνάζοντας «το Ντονέτσκ είναι ρωσική πόλη», και στη συνέχεια εισέβαλαν στην τοπική έδρα των υπηρεσιών πληροφοριών. Αργότερα απομακρύνθηκαν αλλά «υποσχέθηκαν» να επιστρέψουν τη Δευτέρα.
Ρωσικές σημαίες και συνθήματα υπέρ της Ρωσίας «πλημμύρισαν» από νωρίς το πρωί της Κυριακής την Κριμαία κατά τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος που διοργάνωσαν άρον-άρον οι φιλορωσικές αρχές μετά τη ντε φάκτο ανάληψη του ελέγχου της χερσονήσου από τη Ρωσία το Φεβρουάριο.
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA μετέδωσε ότι σύμφωνα με το exit poll του Ινστιτούτου Πολιτικών και Κοινωνιολογικών Ερευνών της Δημοκρατίας της Κριμαίας το 93% των ψηφοφόρων επέλεξε την ένωση με τη Ρωσία στο δημοψήφισμα -που ούτως ή άλλως δεν έδινε την επιλογή «nyet» στην απόσχιση και τη διατήρηση του σημερινού καθεστώτος.
Μετά τη δημοσιοποίηση του αποτελέσματος ξέσπασαν στη χερσόνησο πανηγυρισμοί.
Η δασκάλα Όλγκα Κόζικο, δήλωσε στο BBC ότι ψήφισε υπέρ της απόσχισης γιατί δεν ήθελε να κυβερνήσουν στην Κριμαία «αυτοί οι ναζί που ήλθαν στην εξουσία στο Κίεβο». Η Ρωσία θα μας υπερασπιστεί και θα μας προστατεύσει» είπε.
Οι κάτοικοι της χερσονήσου κλήθηκαν να επιλέξουν μεταξύ της «επανένωσης της Κριμαίας με τη Ρωσία στο πλαίσιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας» (έλαβε 93%) και της «αποκατάστασης του Συντάγματος του 1992 και του καθεστώτος της Κριμαίας ως μέλους της Ουκρανίας» (έλαβε 7%).
Εκ πρώτης όψεως, η δεύτερη επιλογή φαίνεται να προσφέρει την προοπτική παραμονής της κριμαϊκής χερσονήσου στην Ουκρανία. Όμως, το Σύνταγμα του 1992 -που υιοθετήθηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εν συνεχεία καταργήθηκε γρήγορα από το νέο μετασοβιετικό ουκρανικό κράτος- απέχει μακράν από αυτό.
Προβλέπει να δοθούν στην Κριμαία όλες οι ιδιότητες μίας ανεξάρτητης οντότητας εντός της Ουκρανίας -αλλά με το δικαίωμα να καθορίσει τη δική της πορεία και να επιλέξει με ποιον θέλει να διατηρήσει σχέσεις, της Ρωσίας συμπεριλαμβανομένης.
Με τη φιλορωσική τοπική Βουλή να έχει διακηρύξει ήδη ότι επιθυμεί την προσάρτηση στη Ρωσία, η δεύτερη επιλογή προσέφερε απλώς μία ελαφρά μακρύτερη διαδρομή για την επιστροφή της χερσονήσου πίσω στον ρωσικό έλεγχο.
Δεν αναγνωρίζουμε την απόσχιση ΕΕ και ΗΠΑ
Μόσχα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αποδέχονται και δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν την έκβαση του παράνομου και αντισυνταγματικού δημοψηφίσματος ένωσης της Κριμαίας με τη Ρωσία, διαμηνύουν σύσσωμοι Ζοζέ Μπαρόζο, Χέρμαν βαν Ρομπάι και Τζον Κέρι προς τη Μόσχα .
Σε κοινή ανακοίνωσή τους ο πρόεδρος της Κομισιόν και ο πρόεδρος της ΕΕ, Ζοζέ Μπαρόζο και Χέρμαν βαν Ρομπάι, υπογραμμίζουν πως η Ένωση δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τη δρομολογούμενη απόσχιση της Κριμαίας, και καλούν τη Ρωσία να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις της ώστε να επιστρέψουν στα προ της κρίσης επίπεδα και να παραμείνουν εντός των στρατοπέδων τους.
Τη Δευτέρα συνεδριάζουν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες επί πρόσθετων κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, στη βάση της διακήρυξης των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στις 6 Μαρτίου.
Η απόφαση της έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ στις 6 Μαρτίου προβλέπει την επιβολή στοχευμένων κυρώσεων υπό μορφήν δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων και μη χορήγησης αδειών εισόδου, εάν η Ρωσία δεν δεσμευθεί για την ταχεία αποκλιμάκωση της έντασης.
Οι πρεσβευτές των 28 στην ΕΕ επρόκειτο να συνέλθουν το βράδυ της Κυριακής για να καταρτίσουν κατάλογο Ρώσων και Ουκρανών τους οποίους θα αφορούν οι κυρώσεις, έγινε γνωστό από διπλωματική πηγή. Τα ονόματα του καταλόγου δεν θα γίνουν γνωστά πριν από τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών το πρωί της Δευτέρας.
Ο Λευκός Οίκος προειδοποιεί ταυτόχρονα τον Βλ.Πούτιν ότι η Μόσχα θα αντιμετωπίσει τις ερχόμενες ημέρες κυρώσεις και διεθνή απομόνωση που θα πλήξει την οικονομία της.
Νέα τηλεφωνική επικοινωνία, τη δεύτερη σε δύο ημέρες, είχαν υπό το βάρος των εξελίξεων οι Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας να επαναλαμβάνει πως το δημοψήφισμα είναι παράνομο και οι ΗΠΑ δεν θα αναγνωρίσουν την έκβασή του.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών συνέχισε να ζητά πολιτική επίλυση της κρίσης, και κάλεσε τη Ρωσία να στηρίξει συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ουκρανία που θα προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτήτων όπως ο ρωσόφωνος πληθυσμός της Κριμαίας.
Καθ' όλα νόμιμο και συμβατό με το Διεθνές Δίκαιο είναι το δημοψήφισμα επέμεινε όμως την ίδια στιγμή ο Βλαντιμίρ Πούτιν σε τηλεφωνική επικοινωνία με την Άνγκελα Μέρκελ.
Ο ίδιος δήλωσε επίσης «ανήσυχος» για την κλιμάκωση της έντασης, η οποία προκλήθηκε, όπως είπε, από ριζοσπαστικές οργανώσεις στις νοτιοανατολικές περιοχές της Ουκρανίας «σε συμπαιγνία με τις αρχές του Κιέβου».
Από γερμανικής πλευράς ανακοινώθηκε πως η Άνγκελα Μέρκελ πρότεινε να σταλούν περισσότεροι παρατηρητές του Οργανισμού για τη Διάσκεψη και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στην Ουκρανία, γεγονός το οποίο ο Πούτιν αποδέχτηκε.
Ως προς τη νέα επικοινωνία Λαβρόφ-Κέρι, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε -χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες- ότι συμφώνησαν να εργαστούν για μία συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ουκρανία.
Το ρωσικό ΥΠΕΞ δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες για το είδος των μεταρρυθμίσεων που χρειάζονται, περιοριζόμενο μόνο να αναφέρει πως θα πρέπει να επέλθουν «σε μια γενικά αποδεκτή μορφή και λαμβανομένων υπόψη των συμφερόντων όλων των περιοχών της Ουκρανίας». Δεν υπήρξε άμεση επιβεβαίωση από την Ουάσινγκτον.
Στη δεύτερη τηλεφωνική συνομιλία τους μέσα σε δύο ημέρες, ο Λαβρόφ κάλεσε επίσης τον Κέρι να χρησιμοποιήσει την επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών για να προτρέψει το Κίεβο να σταματήσει τη «μαζική ανομία» εναντίον του ρωσόφωνου πληθυσμού.
Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας υποστήριξε ότι αποσταθεροποιούν επικίνδυνα την κατάσταση προκλήσεις εκ μέρους «υπερεθνικιστικών και ριζοσπαστικών οργανώσεων» που οδήγησαν στους θανάτους στη νοτιοανατολική Ουκρανία.
Το Κρεμλίνο έστειλε, εν τω μεταξύ, το μήνυμα πως δεν υπάρχει κανένας λόγος αναπροσαρμογής της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής εξαιτίας της κριτικής που δέχεται για το ουκρανικό ζήτημα από άλλλα κράτη της G8. «Ανακοινώσεις. Αυτός δεν είναι λόγος για οποιεσδήποτε προσαρμογές πολιτικής» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου στην εφημερίδα Komsomolskaya Pravda.
Στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την Κυριακή με την Άνγκελα Μέρκελ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε για πολλοστή φορά πως το δημοψήφισμα στην Κριμαία είναι καθ' όλα νόμιμο και συμβατό με το Διεθνές Δίκαιο, και όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Κρεμλίνου «δεσμεύτηκε να σεβαστεί την απόφαση της Κριμαίας».