Του Φίλιππου Ζάχαρη
Οι Γιατροί του Κόσμου ξεκίνησαν το Φεβρουάριο του 2012 έρευνα μέσω κοινωνικών λειτουργών, για την καταγραφή του πληθυσμού των αστέγων στο κέντρο της Αθήνας και στον Πειραιά. Ο αριθμός που καταγράφηκε ήταν 200 , σε Αθήνα (50) και Πειραιά (150). Έκτοτε οι ΓτΚ ξεκίνησαν να επισκέπτονται τους άστεγους 2 φορές την εβδομάδα με κινητή ιατρική μονάδα.
Ο στόχος του προγράμματος ήταν η παροχή πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, παροχή κοινωνικών και ψυχολογικών υπηρεσιών και ελαφρύ γεύμα. Το πρόγραμμα συνεχίζεται μέχρι και σήμερα 2 φορές το μήνα και επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές. Οι ΓτΚ επεκτείνουν τη στήριξη του ευάλωτου αυτού πληθυσμού, αναλαμβάνοντας από τον Νοέμβριο τη λειτουργία του πρώτου Υπνωτηρίου Αστέγων στο κέντρο της Αθήνας, σε κτίριο του Δήμου Αθηναίων.
Η δράση λειτουργεί στα πλαίσια του προγράμματος ΕΣΠΑ-Κοινωνικές Δομές Άμεσης Αντιμετώπισης της Φτώχειας. Απώτερος στόχος του είναι οι ωφελούμενοι να υποστηριχτούν και να ενδυναμωθούν ώστε να καταφέρουν να αναλάβουν την ευθύνη βελτίωσης της βιοτικής τους κατάστασης. Το Υπνωτήριο προσφέρει προστατευόμενη προσωρινή στέγη/κατάλυμα σε 50 άστεγους καθημερινά, αλλά και εξειδικευμένες ψυχοκοινωνικές, συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες.
Επίσης προσφέρει δυνατότητα ανάπαυσης, ροφήματος και δεκατιανού γεύματος (snack), δυνατότητα ένδυσης και υπόδησης και δυνατότητα χρήσης λουτρού. Σύμφωνα με τη FEANTSA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Οργανώσεων που εργάζονται για τους άστεγους) (2012), υπάρχει σημαντική έλλειψη έγκυρων και επίσημων στατιστικών στοιχείων στα θέματα στέγασης και αστέγων στην Ελλάδα. Στοιχεία μετά από έρευνα καταδεικνύουν ότι ο αριθμός των άστεγων ατόμων και των ατόμων σε «προσωρινά καταλύματα», στην Αθήνα, είναι περίπου 11.000 (3000 Έλληνες και 8000 αλλοδαποί).
Nα θυμίσω σε αυτό το σημείο ότι σε συνέντευξη που μου είχε παραχωρήσει πρόσφατα η εκπρόσωπος τύπου & επικοινωνίας ΜΚΟ – «Κλίμακα», Άντα Αλαμάνου, αναφέρθηκε χαρακτηριστικά ότι ποτέ δεν έχει γίνει επίσημη καταμέτρηση αστέγων και πως σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανέρχονται περίπου σε 20 χιλ. σε όλη την Ελλάδα. «Ο καθένας πλέον που ανήκει σε μία μικροαστική οικογένεια, μπορεί να βρεθεί σε αυτή την κατάσταση. Δεν υπάρχει κανένα μέτρο πρόληψης, κανένα μέτρο για την επανένταξη αυτών των ανθρώπων. Πολλά επίσης δεν έχουν γίνει ακόμη στην Ελλάδα για τους ανθρώπους αυτούς, όπως, για παράδειγμα, καταφύγια νύχτας. Υπάρχουν υπηρεσίες που ανακουφίζουν τους αστέγους, χωρίς όμως προοπτική επανένταξης», είχε πει τότε η κα Αλαμάνου.
Η προσπάθεια των Γιατρών του κόσμου, λοιπόν, στην κατεύθυνση λειτουργίας υπνωτηρίου καταδεικνύει για άλλη μια φορά το πόσο πολύτιμη είναι η συνεισφορά των οργανώσεων αυτών στην αντιμετώπιση του τεράστιου αυτού κοινωνικού προβλήματος, που διαφαίνεται κυρίως στην Αθήνα αλλά και στις άλλες πόλεις της χώρας.
Σύμφωνα με περυσινή έρευνα για την έλλειψη στέγης στην Ελλάδα και τα χαρακτηριστικά της νέας γενιάς αστέγων που παρουσιάστηκαν στο ετήσιο ευρωπαϊκό συνέδριο της FEANTSA (European Research Conference, “Access to Housing for Homeless in Europe” York-UK, 21th September 2012), το 33% των ερωτηθέντων αστέγων στην Ελλάδα δηλώνουν διαζευγμένοι, το 47,2% έχει παιδιά, και το 24,8% δούλευε σε τεχνικά επαγγέλματα ή στον κατασκευαστικό κλάδο. Σε μεγάλο ποσοστό (30,2%) οι άστεγοι έχουν περάσει τουλάχιστον μια νύχτα στην φυλακή, εκ των οποίων το 58% για οικονομικούς λόγους. Για τους περισσότερους από τους μισούς που ερωτήθηκαν (52,4%) για την έρευνα, η εξασφάλιση τροφής δεν είναι το βασικό πρόβλημα παρά η εύρεση χώρου για να κάνουν μπάνιο και η στοιχειώδης ιατρική φροντίδα.
Στην έρευνα διαπιστώθηκε επίσης ότι οι μισοί από τους άστεγους ζουν με 20 ευρώ το μήνα, ενώ το 63% των οικογενειών τους είναι ενήμερες για την κατάσταση του άστεγου ατόμου. Ποσοστό 10% των αστέγων χρησιμοποιεί ως κατάλυμα αυτοκίνητο και 14% αυτών έχει καταφύγει σε νοσοκομείο. Το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των αστέγων είναι άνδρες (82%) και δη σε παραγωγική ηλικία (26-55 ετών). Αναφορικά με την εκπαίδευση, ένας στους πέντε άστεγους-ες έχει ανώτερο ή ανώτατο μορφωτικό επίπεδο. Το 1/3 αυτών έχει κακοποιηθεί σωματικά, 21% των γυναικών έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά τουλάχιστον μία φορά, ενώ το 34,3% ανέφερε ότι έχει ερωτική ζωή
