Φτώχεια, ασθένειες, υποσιτισμός, λειψυδρία και ταυτόχρονα απέραντη καλοσύνη, ανοιχτές αγκαλιές και πολλά χαμόγελα συνθέτουν το σκηνικό μιας χώρας, που για τους Έλληνες δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από ένα αρνητικό συγκριτικό μέγεθος: «Ουγκάντα γίναμε». Όπως, όμως, εξηγεί ο Λαρισαίος οδοντίατρος, Δημήτρης Κουραμάς, που βρέθηκε στη μακρινή αφρικανική χώρα, μαζί με ομάδα γιατρών, ως μέλος ανθρωπιστικής αποστολής, που διοργάνωσε ο Σύλλογος «Η Φιλότης», παρά τις αντιξοότητες και τις τεράστιες αποκλίσεις με τον δυτικό τρόπο ζωής, ίσως η Ουγκάντα να μην είναι τόσο «τριτοκοσμική» όσο νομίζουμε.
Κείμενο: Παναγιώτα Φούντα / Φωτογραφίες: Δημήτρης Κουραμάς
Γεμάτοι χαμόγελα
Στην Ουγκάντα, των 32 εκατομμυρίων κατοίκων, έχουν καταγραφεί 52 φυλές και ισάριθμες διάλεκτοι. Όσο περίεργο κι αν φαίνεται - σύμφωνα πάντα με τις ελληνικές παραδόσεις του πρόσφατου παρελθόντος – οι Ουγκαντέζοι είναι υποχρεωμένοι να παντρεύονται άτομα από άλλες φυλές και όχι από τη δική τους. Οι επίσημες γλώσσες είναι τα αγγλικά και τα σουαχίλι. Βέβαια, αν κάποιος δεν πάει σχολείο δε μπορεί να μάθει καμία από τις δύο. Τα μέλη της αποστολής μιλούν εντυπωσιασμένα για την ευγένεια του κόσμου, για τα χαμόγελα που είναι συνεχώς χαραγμένα στο πρόσωπο των αγνών προσώπων, αλλά και την αγάπη των μικρών παιδιών που χάιδευαν συνεχώς τα χέρια των μελών της αποστολής. Η εξήγηση; Αναρωτιόνταν τι έχουν και «ξέβαψε» το δέρμα τους.
Για μια χούφτα νερό
Άνθρωποι που διανύουν αρκετά χιλιόμετρα καθημερινά – με τα πόδια – προκειμένου να εξασφαλίσουν λίγα μόνο λίτρα νερού, το οποίο προέρχεται από γεωτρήσεις. Κι όμως στην Ουγκάντα βρίσκεται μια από τις πηγές του Νείλου και δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο, η λίμνη Βικτόρια. Δυστυχώς, οι ντόπιοι έχουν πρόσβαση μόνο στο 12% αυτής της ποσότητας του νερού που διαθέτει η χώρα τους. Αποτέλεσμα; Λειψυδρία, ξηρασία, ασθένειες και δηλητηριάσεις από την έλλειψη καθαρού, πόσιμου νερού.
Οικονομία: τουρισμός και μαύρος χρυσός
Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Καμπάλα. Όμως η εικόνα της πόλης δεν είναι πολύ διαφορετική από αυτή που επικρατεί στην ύπαιθρο. Πέρα από τα ελάχιστα μεγάλα ξενοδοχεία – αλυσίδες, οι χωμάτινοι δρόμοι της πρωτεύουσας σε καμία περίπτωση δεν παραπέμπουν σε μεγαλούπολη. Από την απαρχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η Ουγκάντα εμφανίζει ανάπτυξη που ξεπερνά το 7%. Το ίδιο είναι άλλωστε και το ποσοστό του πληθυσμού που κατέχει τον πλούτο της χώρας. Από εκεί και πέρα επικρατούν συνθήκες πλήρους φτώχειας. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι ο κατώτατος μισθός δεν ξεπερνά τα 80 ευρώ το μήνα. Πρόκειται για τη δεύτερη χώρα σε παραγωγή καφέ παγκοσμίως, ενώ οι ποικιλίες της θεωρούνται από τις καλύτερες. Στην Ουγκάντα υπάρχουν αυτή τη στιγμή εννέα εθνικά πάρκα με πλούσια πανίδα. Αυτά είναι που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των τουριστών, που καταφθάνουν στη χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια. Βέβαια, οι συνεχείς γεωτρήσεις για εξόρυξη πετρελαίου, από εταιρείες γαλλικών, αμερικανικών και κινεζικών συμφερόντων, απειλούν τόσο τα πλούσια κοιτάσματα, όσο και το φυσικό τοπίο και την ανάπτυξη του τουρισμού της χώρας.
Μια χώρα που νοσεί
Πέρα από τη φτώχεια, ένας στοιχείο που μαστίζει τον πληθυσμό είναι οι ασθένειες. Η ελονοσία και το έιτζ είναι οι πιο διαδεδομένες. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο γιατρός, μία από αυτές τις ασθένειες υπάρχει σχεδόν σε κάθε οικογένεια στην Ουγκάντα. Η κατάσταση επιδεινώνεται εξαιτίας της άγνοιας των ανθρώπων, αλλά και της έλλειψης στοιχειώδους υγιεινής. Όσο για την οδοντική υγιεινή, το αντικείμενο του κ. Κουραμά, η κατάσταση είναι εξίσου άσχημη. «Η έλλειψη ενημέρωσης, υλικών και φαρμάκων είναι τεράστια και αυτό το απίστευτο κενό – και όχι μόνο – έρχονται να καλύψουν οι ιεραποστολές».
Θρησκεία σημαίνει μόρφωση
Πάρτι θρησκειών και δογμάτων. Έτσι περιγράφουν τα μέλη της αποστολής, τις θρησκευτικές αποστολές που εγκαθιδρύονται στην Ουγκάντα κατά συρροή, παράγοντας πλούσιο ανθρωπιστικό έργο. Βασικό τους μέλημα η ίδρυση σχολείων – οικοτροφείων σε όλη τη χώρα, τα οποία αναλαμβάνουν τη δωρεάν μόρφωση και σίτιση των παιδιών προκειμένου να τους εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή διαβίωση και γιατί όχι ένα καλύτερο μέλλον.
*Τα μέλη της αποστολής ήταν οι οδοντίατροι Δημήτρης Κουραμάς, Ελπίδα Καστανίδου και Δημήτρης Κουραμάς, η ακτινολόγος Έλσα Σοϊλεμέζη και ο εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού, Κωνσταντίνος Μεταξάς.
