Η σημασία της Διακήρυξης των Αθηνών

ΕΛΛΑΔΑ – ΤΟΥΡΚΙΑ:

ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΘΕΤΙΚΕΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

ΑΘΗΝΑ

Ο Τούρκος πρόεδρος επέστρεψε χθες στην Αθήνα έξι χρόνια έπειτα από την τελευταία επίσκεψη που είχε πραγματοποιήσει στην ελληνική πρωτεύουσα τον Δεκέμβριο του 2017, επί πρωθυπουργίας τότε Αλέξη Τσίπρα.

Το κλίμα που είχε επικρατήσει σε εκείνες τις συναντήσεις του 2017 στην Αθήνα, με τους κ. Τσίπρα και Παυλόπουλο, ήταν αρνητικά φορτισμένο, όπως άλλωστε αρνητικά ήταν και πολλά από όσα θα ακολουθούσαν στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών την περίοδο έως και το 2022.
Από τον περασμένο Φεβρουάριο ωστόσο και έπειτα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δείχνουν να έχουν μπει σε μια τροχιά εκτόνωσης της έντασης διά της ενισχύσεως της θετικής ατζέντας, με την εν λόγω τάση να επισφραγίζεται σήμερα κατά τις επαφές που είχε η πολυπληθής τουρκική αντιπροσωπεία υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα.
Οι ηγέτες της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, και της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπέγραψαν χθες στην Αθήνα κείμενο διακήρυξης περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας, τη «Διακήρυξη των Αθηνών», που στόχο έχει να ενισχύσει περαιτέρω τη θετική ατζέντα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Ελλάδα και Τουρκία δεσμεύονται, στο πλαίσιο αυτής της διακήρυξης, «να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους». Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι «θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Το κείμενο αυτό, το οποίο προήλθε έπειτα από εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο υπουργείων Εξωτερικών, μπορεί να μην είναι νομικά δεσμευτικό αλλά έχει πρόσθετη πολιτική (και υπό μια έννοια άτυπα δεσμευτική) αξία καθώς φέρει τις υπογραφές των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας. Στο ίδιο πλαίσιο, δημιουργεί ένα θετικό προηγούμενο στα ελληνοτουρκικά, ενώ παράλληλα λειτουργεί και ως βάση για την περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, με εφαλτήριο όσα έχουν προηγηθεί και συνεχίζουν να προωθούνται (πολιτικός διάλογος, ΜΟΕ, θετική ατζέντα).
Τα δύο Μέρη υπογραμμίζουν άλλωστε, σε επίπεδο αρχηγών κράτους πια, την προσήλωσή τους στις αρχές της καλής γειτονίας, της φιλίας, της συνεργασίας και της ειρηνικής επίλυσης των μεταξύ τους διαφόρων, στη βάση του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Ενδεικτικά ως προς τη φάση ανοικοδόμησης την οποία διανύουν τα ελληνοτουρκικά είναι, άλλωστε, και όσα είχε προαναγγείλει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέσα από τη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» πριν από την επίσκεψή του στην Αθήνα, μια συνέντευξη μέσω της οποίας είχε προαναγγείλει και την υπογραφή της διακήρυξης που είδαμε σήμερα: «Πρόσφατα, αποκτήσαμε καλή δυναμική στη διαμόρφωση των σχέσεών μας με την Ελλάδα στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης. Αναβιώσαμε διμερείς μηχανισμούς που ήταν αδρανείς εδώ και πολύ καιρό. Τα κανάλια διαλόγου μας είναι ανοιχτά και λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα. Οι αμοιβαίες επισκέψεις είναι πυκνές. Εχουμε τη βούληση, στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε πολλούς τομείς σημαντικούς για τις χώρες και την περιοχή μας. Τώρα, ευθύνη και των δύο μερών είναι να εδραιώσουν, να θεσμοθετήσουν και να προωθήσουν αυτήν την αντίληψη. Νομίζω ότι την ίδια βούληση έχει και ο κύριος Μητσοτάκης. Η Διακήρυξη Φιλικών Σχέσεων και Καλής Γειτονίας, που ελπίζουμε να υπογράψουμε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου, θα καταγράψει επίσης ξεκάθαρα αυτήν την κοινή πρόθεση», είχε δηλώσει ο Τούρκος πρόεδρος.