Στο νομοσχέδιο εισάγονται ρυθμίσεις για το νέο μοντέλο διακυβέρνησης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ), όπως και θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία των Πανεπιστημιακών Κλινικών, Πανεπιστημιακών Μουσείων και Πανεπιστημιακών Εργαστηρίων.
Μεταξύ άλλων, προβλέπονται «ρυθμίσεις για την ενίσχυση του διεπιστημονικού χαρακτήρα των Προγραμμάτων Σπουδών, μέσω της ίδρυσης κοινών και διπλών Προγραμμάτων Σπουδών στο πλαίσιο συνεργασίας Τμημάτων του ίδιου ή άλλου ΑΕΙ, η εισαγωγή του θεσμού της εσωτερικής κινητικότητας των φοιτητών προς Προγράμματα Σπουδών άλλου ΑΕΙ για χρονικό διάστημα ενός εξαμήνου, η δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων από άλλα Προγράμματα Σπουδών του ΑΕΙ, η δυνατότητα εκπόνησης προγράμματος δευτερεύουσας κατεύθυνσης ενός έτους, η εισαγωγή νέων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με μεγαλύτερη διάδραση μεταξύ καθηγητών και φοιτητών, η θεσμοθέτηση και αναβάθμιση του θεσμού της πρακτικής άσκησης και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία στην οργάνωση Προγραμμάτων Σπουδών».
Με το Κεφάλαιο ΙΖ’ εισάγονται ρυθμίσεις που στοχεύουν στη δημιουργία ενός νέου πλαισίου εκλογής και εξέλιξης των μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ).
«Ο έλεγχος νομιμότητας ασκείται πλέον από συλλογικό όργανο, το Συμβούλιο Διοίκησης, ενώ στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δημιουργείται ειδικό γνωμοδοτικό όργανο που συνδράμει τον υπουργό στον έλεγχο νομιμότητας», αναφέρεται στο νομοσχέδιο.
Εισάγονται ρυθμίσεις που στοχεύουν στην «προσέλκυση νέων επιστημόνων από την αλλοδαπή, συμβάλλοντας στο «brain gain» με νέες κατηγορίες διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, που χρηματοδοτούνται κυρίως από ιδίους πόρους των ΑΕΙ, όπως συνεργαζόμενοι καθηγητές (Joint Chairs), επισκέπτες καθηγητές, επισκέπτες ερευνητές και ερευνητές επί συμβάσει». Ιδρύεται Πανεπιστημιακό Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας και Ερευνητικά Ινστιτούτα ανά ΑΕΙ, αλλά και των Πανεπιστημιακών Ερευνητικών Ινστιτούτων (ΕΠΙ) ως διακριτά νομικά πρόσωπα, «για την ενίσχυση και μεθοδική και αποτελεσματική προώθηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και εν γένει του επιστημονικού έργου που παράγεται εντός των ΑΕΙ, η δημιουργία νέων ερευνητικών ομάδων και η ανάπτυξη διεπιστημονικών κλάδων, με στόχο την ανάπτυξη της χώρας και την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας». Στο νομοσχέδιο «διαμορφώνεται το πλαίσιο για την ίδρυση, συγχώνευση, κατάργηση και μετονομασία των ΑΕΙ, καθώς επίσης και για την ίδρυση παραρτημάτων των ΑΕΙ», ενώ εισάγεται «νέο μοντέλο διοίκησης, το οποίο θα αποτελείται από το Συμβούλιο Διοίκησης, τη Σύγκλητο, τον πρύτανη, τους αντιπρυτάνεις και τον εκτελεστικό διευθυντή του ΑΕΙ».
Επίσης, «αντιμετωπίζεται το ζήτημα της ανάδειξης των εκπροσώπων μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) και Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) στα όργανα των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
Επίσης περιγράφεται η διαδικασία ανάδειξης των εκπροσώπων των φοιτητών και προβλέπεται η συγκρότηση οργάνου με την ονομασία “Συμβούλιο Φοιτητών”».
Εισάγει γενικές ρυθμίσεις που διέπουν την οργάνωση και τη λειτουργία των ΑΕΙ, όπως «την αξιολόγηση των φοιτητών και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση», ενώ προβλέπεται η δυνατότητα πραγματοποίησης πρακτικής άσκησης των φοιτητών.
Θεσπίζεται η δυνατότητα διοργάνωσης, από κάθε Τμήμα, Προγραμμάτων Σπουδών πρώτου κύκλου, καθώς επίσης και Προγραμμάτων Σπουδών α’ κύκλου διεπιστημονικού χαρακτήρα. Προβλέπονται διπλά Προγραμμάτων Σπουδών α’ κύκλου και Προγραμμάτων Σπουδών πρώτου κύκλου προσανατολισμού Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνολογίας.
Επιπλέον, προσδιορίζεται η χρονική διάρκεια των σπουδών και προβλέπεται ανώτατη διάρκεια φοίτησης, καθώς επίσης και η δυνατότητα και οι προϋποθέσεις για μερική φοίτηση και για διακοπή της φοίτησης. Ακόμα, προβλέπεται η διοργάνωση προγραμμάτων εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών, καθώς επίσης και η απονομή ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου.
Ρυθμίζονται θέματα που αφορούν το ειδικό Πρόγραμμα Σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης (minordegree), του Προγράμματος Σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, του ειδικού Προγράμματος Σπουδών για τη χορήγηση πιστοποιητικού ψηφιακών δεξιοτήτων και διαχείρισης οικονομικών πόρων Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών (ΞΠΣ).
Θεσπίζεται Εθνικό Μητρώο αναγνωρισμένων ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης της αλλοδαπής και Εθνικού Μητρώου τύπων τίτλων σπουδών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής για τη συνολική αναδιάρθρωση του ΔΟΑΤΑΠ, ενώ μειώνεται ο αριθμός των μελών του Δ.Σ. και των οργάνων του ΔΟΑΤΑΠ (7μελές από 22μελές).
Τέλος, προβλέπεται χορήγηση υποτροφιών με κριτήρια αριστείας σε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών και η απαλλαγή των μεταπτυχιακών φοιτητών από την υποχρέωση καταβολής διδάκτρων υπό την προϋπόθεση παροχής έργου προς το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ή το ΑΕΙ. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα στα πανεπιστημιακά εργαστήρια να συμμετέχουν ως οικονομικοί φορείς σε διαγωνιστικές διαδικασίες αναθετουσών αρχών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών.