Κοινή Συνέντευξη Τύπου της Γενικής Γραμματέως Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κας Λίνας Μενδώνη, του Διευθυντή της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας, Ταξίαρχου Παναγιώτη Στάθη και του Εκπροσώπου Τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας Αστυνόμου Α’ Χρήστου Παρθένη
Παρέστησαν επίσης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η αναπληρώτρια Διευθύντρια της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών κα. Αναστασία Ράμμου και η Διευθύντρια της Εφορίας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών κα. Έλενα Κόρκα
Εκπρόσωπος Τύπου ΕΛ.ΑΣ. Αστυνόμος Α΄ Χρήστος Παρθένης
Από τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, εξαρθρώθηκε εγκληματική οργάνωση που δραστηριοποιούνταν συστηματικά στην παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων.
Στο πλαίσιο της αστυνομικής έρευνας, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν πλήθος αρχαίων αντικειμένων, μεταξύ των οποίων ένα εξαιρετικά σπάνιο μαρμάρινο αντίγραφο του γλύπτη της αρχαιότητος Πραξιτέλη. Πρόκειται για έργο της ελληνορωμαϊκής περιόδου, προέρχεται από την περιοχή της Αρκαδίας και η αξία του εκτιμάται στο χρηματικό ποσό του 1.000.000 ευρώ.
Για την υπόθεση αυτή συνελήφθησαν, στο πλαίσιο της αυτόφωρης διαδικασίας, εννέα (9) άτομα, ηλικίας από 32 έως 70 ετών και πιο συγκεκριμένα, ένας υπήκοος Αλβανίας και οκτώ (8) ημεδαποί, μεταξύ των οποίων και ένας Αρχιφύλακας.
Σε βάρος τους σχηματίσθηκε ποινική δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα για τα - κατά περίπτωση - αδικήματα της εγκληματικής οργάνωσης, της υπεξαίρεσης μνημείων, της αποδοχής και διάθεσης μνημείων, που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος καθώς επίσης και της νομοθεσίας για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της παράβασης των νόμων περί καταχραστών του Δημοσίου και περί όπλων.
Επιπλέον, αναζητούνται, ως συνεργοί των παραπάνω εμπλεκομένων έξι (6) ακόμα άτομα, εκ των οποίων τα πέντε (5) έχουν ταυτοποιηθεί. Οι αναζητούμενοι κατηγορούνται για τα αδικήματα της εγκληματικής οργάνωσης και της νομοθεσίας για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Γενική Γραμματέας Πολιτισμού κα. Λίνα Μενδώνη
Καλησπέρα σας.
Θα ήθελα, κατ’ αρχήν εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κωνσταντίνου Τασούλα και των Υπηρεσιών του Υπουργείου, να ευχαριστήσω από καρδιάς την Ελληνική Αστυνομία, τον Αρχηγό της Αστυνομίας Αντιστράτηγο κ. Τσακνάκη, τον Ταξίαρχο κ. Στάθη, που προΐσταται της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων και φυσικά τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης & Προστασίας του Πολίτη τον κ. Κικίλια για όλη τη συνεργασία και τη συνδρομή.
Όπως είναι γνωστό, οι Υπηρεσίες και η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού έχουν πρώτιστο μέλημα την προστασία και τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Για μας λοιπόν, είναι εξαιρετικά σημαντικό, που με τη συνεργασία του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης & Προστασίας του Πολίτη και της Ελληνικής Αστυνομίας καταφέραμε να σώσουμε πολιτιστικά αγαθά, τεκμήρια της πολιτιστικής κληρονομιάς της πατρίδας μας, από πώληση και από παράνομη δραστηριότητα.
Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, κατ’ αρχήν η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, που εκπροσωπείται σήμερα εδώ από την κα. Αναστασία Ράμμου, την αναπληρώτρια Διευθύντρια και η Εφορία Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών, η οποία εκπροσωπείται από την Διευθύντρια κα. Έλενα Κόρκα, υπερβάλλοντας εαυτούς, κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα στοιχεία εκείνα, τα οποία μπορούσαν να αξιοποιηθούν από την Ελληνική Αστυνομία, προκειμένου να φτάσουμε στο αποτέλεσμα, το οποίο εν συντομία ήδη ακούσατε και το οποίο ο κ. Ταξίαρχος θα σας αναπτύξει με περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι δύο Διευθύντριες, που χειρίστηκαν την υπόθεση, είναι στη διάθεση σας για να απαντήσουν στις ερωτήσεις σας, σε ό,τι θέλετε να μάθετε σχετικά με την ανάκτηση αυτών των πολιτιστικών θησαυρών. Αυτό το οποίο θα ήθελα να επισημάνω είναι η προσήλωση όλων μας στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και η απόλυτη εφαρμογή του Ν. 3028/2002 για την προστασία των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς εν γένει.
Από κει και πέρα είναι προφανές ότι θα ακολουθηθούν όλες οι διαδικασίες που επιβάλλουν οι νόμοι της Ελληνικής Πολιτείας, προκειμένου οι άνθρωποι οι οποίοι χρησιμοποιούν παρανόμως και προς ίδιον όφελος τα πολιτιστικά αγαθά της χώρας - τα οποία είναι η κληρονομιά της και αποτελούν τεκμήρια εθνικής σημασίας για αυτόν τον τόπο - να παίρνουν το «μάθημα» το οποίο πρέπει να πάρουν.
Οι επιτυχίες της Αστυνομίας αυτού του είδους αποτελούν παραδείγματα για κάποιους οι οποίοι θα ήθελαν να ακολουθήσουν τα ίδια στρεβλά μονοπάτια.
Σας ευχαριστώ.
Διευθυντής Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων Ταξίαρχος Παναγιώτης Στάθης
Ως προς το χρονικό της υπόθεσης, η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, το τελευταίο δίμηνο διερευνούσε υπόθεση, που σχετίζεται με εγκληματικό δίκτυο, το οποίο δραστηριοποιούνταν στην κατ΄ επάγγελμα και εξακολούθηση παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων.
Στο πλαίσιο της ενεργηθείσας προδικαστικής έρευνας, ύστερα από παραγγελία του Εποπτεύοντος Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών και μετά την άρση του απορρήτου της τηλεφωνικής ανταπόκρισης, κατόπιν σχετικών Βουλευμάτων αρμοδίων Δικαστικών Συμβουλίων, διακριβώθηκε η εγκληματική δράση των εμπλεκομένων προσώπων, η μεθοδολογία δράσης τους (modus operandi) ενώ ταυτοποιήθηκαν οι επιμέρους ρόλοι τους, στο πλαίσιο της εσωτερικής διάρθρωσης της οργάνωσης.
Κεντρικό ρόλο στον «πυρήνα» του εγκληματικού δικτύου διαδραμάτιζε 52χρονη συλληφθείσα, η οποία είναι αρχαιοπώλης και διατηρεί κατάστημα εμπορίας αρχαιολογικών ειδών στο κέντρο της Αθήνας. Η παραπάνω συνεργάζονταν, στο πλαίσιο των παρανόμων δραστηριοτήτων της, με 50χρονο συλληφθέντα και 49χρονο επίσης συλληφθέντα Αρχιφύλακα, ο οποίος υπηρετούσε στο Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής.
Επιπλέον, μετά από συντονισμένες ενέργειες αστυνομικών εξακριβώσεων, διασταυρώσεων στοιχείων και δημιουργίας «profile» ατόμων, προέκυψε – διαπιστώθηκε διασύνδεση της 52χρονης σε υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας, πέραν των παραπάνω συνεργών της και με δύο ακόμα ημεδαπούς ιδιώτες, οι οποίοι αναζητούνται.
Παράλληλα, αποκαλύφθηκε και περιφερειακός «κλώνος» του εγκληματικού δικτύου και διασύνδεση του 50χρονου συλληφθέντα με τρεις εκ των συλληφθέντων και δύο εκ των αναζητουμένων, για λογαριασμό των οποίων ο 50χρονος προέβαινε σε εκτίμηση αρχαίων αντικείμενων, που είχαν στην κατοχή τους, ενώ στη συνέχεια μεθόδευε τον τρόπο και την περαιτέρω διαδικασία πώλησης τους σε υποψήφιους αγοραστές.
Άμεσος συνεργάτης του 50χρονου, στις παράνομες δραστηριότητές του, προέκυψε ότι είναι 49χρονος συλληφθέντας. Οι παραπάνω, από κοινού με άλλους τρεις συνεργούς τους, εκ των οποίων ο ένας διέθετε ειδικό μηχάνημα για ανασκαφή αρχαίων αντικειμένων, μεθόδευαν ανασκαφή στην περιοχή της Πτολεμαΐδας, όπου προφανώς είχαν εντοπίσει αρχαία.
Πρωινές ώρες χθες 23-07-2014, οργανώθηκε ευρείας κλίμακας αστυνομική επιχείρηση σε διάφορες περιοχές της Αττικής και συγκεκριμένα στην Αθήνα, το Γαλάτσι, του Ζωγράφου, την Καλλιθέα, το Χαλάνδρι, τις Αχαρνές, το Ελληνικό, τον Πειραιά, το Μαρκόπουλο, τη Βάρη και το Λαγονήσι, καθώς επίσης στην Καρδίτσα και την Κοζάνη.
Στόχος της αστυνομικής επιχείρησης ήταν η πλήρης αποδόμηση της εγκληματικής οργάνωσης, η αποτροπή παράνομης διακίνησης αρχαίων αντικειμένων, καθώς και η ανεύρεση και παράδοση στους αρμοδίους φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού, πολιτιστικών αγαθών της Χώρας μας,.
Στο πλαίσιο της αστυνομικής επιχείρησης, διενεργήθηκαν νομότυπες έρευνες σε οικίες, χώρους και οχήματα των εμπλεκομένων, από τις οποίες προέκυψαν τα ακόλουθα:
Στην οικία του 70χρονου συλληφθέντα βρέθηκε και κατασχέθηκε, μεταξύ άλλων:
- Μεγάλος αριθμός αρχαίων αντικειμένων, μεταξύ των οποίων το προαναφερόμενο εξαιρετικά σπάνιο μαρμάρινο άγαλμα της ελληνορωμαϊκής περιόδου (1ος αιώνας π.Χ.), του γλύπτη της αρχαιότητος Πραξιτέλη, με προέλευση από την Αρκαδία, σωζομένου ύψους 0.65 μ. (δεν σώζονται τα κάτω άκρα από το ύψος των γονάτων).
Το άγαλμα αναπαριστά ανδρική νεανική μορφή, σχεδόν γυμνή, που φέρει διαγωνίως δορά λυγκός, με χαρακτηριστικά γνωρίσματα αρχαίου σατύρου. Το εν λόγω αρχαίο μνημείο το οποίο και κατασχέθηκε αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της τεχνοτροπίας του «χιασμού» (contrapposto) των κλασικών χρόνων και η αξία του εκτιμάται στο χρηματικό ποσό του 1.000.000 ευρώ.
Από τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού διενεργείται λεπτομερής καταμέτρηση των αναιρεθέντων αρχαίων στην κατοχή του 70χρονου τα οποία θα μεταφερθούν προς φύλαξη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Στην οικία του 50χρονου από την Κοζάνη βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, μεταξύ άλλων:
- χρυσό πεντόλιρο και οκτώ (8) χρυσές λίρες,
- πιστόλι διαμετρήματος 7.65 με γεμιστήρα,
- πενήντα ένα (26) φυσίγγια των 9 mm,
- είκοσι πέντε (25) φυσίγγια των 7.65,
- είκοσι ένα (21) φυσίγγια των 0.32,
- πτυσσόμενο αναδιπλούμενο μαχαίρι μήκους λάμας 9 εκ.,
- συσκευή κινητού τηλεφώνου και κάρτα sim.
Στο κατάστημα της 52χρονης βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, μεταξύ άλλων:
- μαρμάρινη κεφαλή αγάλματος και μαρμάρινο κεφάλι από αγαλματίδιο, πιθανόν κυκλαδικής τέχνης,
- είκοσι έξι (26) ψηφιακοί δίσκοι και δύο (2) συσκευές αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων (USB),
- δεκατέσσερις (14) φωτογραφίες μεταλλικού αρχαίου αντικειμένου,
- δεκαέξι (16) έγχρωμες φωτοτυπίες που απεικονίζουν άγαλμα αντρικής μορφής, υδρία από αλάβαστρο, μαρμάρινο άγαλμα αντρικής μορφής, μαρμάρινο άγαλμα γυναικείας μορφής, μια κεφαλή, αρχαία μινωική λάρνακα, το ανώτερο μέρος επιτύμβιας στήλης και αρχαία κοσμήματα
- δεκαέξι (16) έγγραφα με τίτλους «Μούσα», «Αναπαυόμενος Σάτυρος», «Αλαβάστρινη Υδρία με πώμα», «Απόλλων Μουσηγέτης» και «Μαρμάρινη κεφαλή»,
- εκτυπώσεις από το διαδίκτυο που αφορούν στο Σάτυρο του Πραξιτέλη και στον Πραξιτέλη,
- πέντε (5) ξενόγλωσσα κείμενα που απεικονίζουν κεφαλές και αγάλματα αντρικής και γυναικείας μορφής,
- χειρόγραφες σημειώσεις και δηλώσεις ατόμου με τα στοιχεία του 70χρονου,
- τέσσερα (4) αποκόμματα χαρτιού και δεκατρείς (13) σελίδες που περιγράφουν όσα απεικονίζονται στις έγχρωμες φωτογραφίες (κεφαλές και αγάλματα αντρικής και γυναικείας μορφής),
- έγγραφο έντεκα σελίδων με τίτλο «ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ» στην κατοχή του 70χρονου,
- επτά (7) έγχρωμες φωτοτυπίες που απεικονίζουν αρχαία αντικείμενα με τις αντίστοιχες τιμές,
- τέσσερις (4) σελίδες εκτυπώσεων δημοσιευμάτων του διαδικτύου σχετικά με τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου,
- απόκομμα εφημερίδας σχετικό με αρχαίο βραχιόλι,
- δεκαπέντε (15) φωτογραφίες που απεικονίζουν κεφαλή αγάλματος, κόσμημα και κεφαλή ανδρός,
- δεκατρία (13) πακέτα εγγράφων σε ξένη γλώσσα αναφερόμενα σε αρχαία αντικείμενα
- έντεκα (11) ασπρόμαυρες φωτοτυπίες που απεικονίζουν άγαλμα γυναικείας μορφής, κεφαλή αγάλματος γυναικείας μορφής, στέμμα-στεφάνι και αρχαίο δικαίο,
- δέκα (10) μπλοκ αποδείξεων, καθώς και (6) ντοσιέ-φάκελοι με αποδεικτικά αγοράς και πιστοποιητικό γνησιότητας του καταστήματος της 52χρονης
Στην οικία της 52χρονης στην Αθήνα βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, μεταξύ άλλων:
- φωτοαντίγραφο αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος,
- φωτοαντίγραφο δημοσιεύματος με θέμα την αρχαιοκαπηλία,
- συσκευή κινητού τηλεφώνου και τρεις (3) κάρτες sim,
- δεκατρείς (13) ταινίες - αρνητικά φιλμ, που απεικονίζουν αρχαία αντικείμενα και νομίσματα,
- απόκομμα ταινίας-αρνητικό φιλμ που απεικονίζει αρχαίο αντικείμενο,
- εκατόν δεκαεννέα (119) φωτογραφίες που απεικονίζουν αρχαία αντικείμενα, νομίσματα και κοσμήματα,
- δίζωνη εικόνα με θέμα «Δέηση», όπου απεικονίζονται ο Άγιος Μελέτιος, ο Άγιος Χαράλαμπος και ο Άγιος Δημήτριος, η οποία χρονολογείται από το έτος 1800,
- εκκλησιαστική εικόνα του Αγίου Γεωργίου, κατασκευασμένη το 19ο αιώνα με μεταλλική επένδυση,
- εικόνα του Αγίου Γεωργίου, χρονολογίας 1877,
Στην οικία της κόρης της 52χρονης, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν πέντε (5) φωτογραφίες που απεικονίζουν κεφαλή αγάλματος και τέσσερα (4) αποκόμματα χαρτιού με χειρόγραφες σημειώσεις, που αναγράφουν και στις δυο όψεις αριθμούς, πιθανόν χρηματικά ποσά και κωδικούς.
Στην οικία του 49χρονου στην Κατερίνη βρέθηκαν και κατασχέθηκαν δύο (2) συσκευές ανίχνευσης μετάλλων με τα εξαρτήματά του, ενώ στην κατοχή του 32χρονου αλλοδαπού φορητή συσκευή αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων (USB STICK) και συσκευή κινητού τηλεφώνου.
Από την προδικαστική έρευνα, σε συνδυασμό με τα κατασχεθέντα πολιτιστικά αγαθά (αρχαιότητες) και τη μεθοδολογία δράσης (modus operandi) των εμπλεκομένων, προκύπτει ότι ενεργούσαν όχι ευκαιριακά, αλλά με οργάνωση και προσχεδιασμό της εγκληματικής δράσης τους.
Πιο αναλυτικά, τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης είχαν διακριτούς ρόλους και επιμέρους εμπλοκή σε όλο το φάσμα της εγκληματικής τους δραστηριότητας, που περιελάμβανε:
- τη διαμεσολάβηση κατά την αγοραπωλησία αρχαίων αντικειμένων,
- την εκτίμηση της αξίας τους,
- την συνεργασία με τον Αρχιφύλακα που υπηρετεί στην καθ’ ύλην αρμόδια Υπηρεσία και
- την κατοχή και χρήση ειδικού μηχανήματος για την ανασκαφή αρχαίων αντικειμένων.
Τέλος, είχαν διαμορφώσει κατάλληλη επαγγελματική υποδομή, για την παράνομη δραστηριότητά τους, όπως φωτογραφικό υλικό αρχαίων αντικειμένων απαραίτητο κατά την διαπραγμάτευση παράνομης αγοραπωλησίας αρχαιοτήτων, λόγω του όγκου και της ευαισθησίας των αρχαίων αντικειμένων κ.λπ.
Η προανάκριση συνεχίζεται, ενώ οι συλληφθέντες οδηγούνται σήμερα (24-07-2014) στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών.
Με Απόφαση του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας τέθηκε σε διαθεσιμότητα ο συλληφθείς Αρχιφύλακας και σε βάρος του διατάχθηκε η διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης.
