ΑΘΗΝΑ
Τις επόμενες πέντε μέρες θα δοθεί στη διαβούλευση το σχέδιο νόμου που θα αλλάζει ολόκληρο το θεσμικό πλαίσιο παραγωγής των δημοσίων έργων, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά την επίσκεψη του στο υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
'Όπως είπε ο πρωθυπουργός η δική μας πολιτική για τις παραχωρήσεις και τη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα είναι απολύτως διαφορετική από την πολιτική στρατηγική αντίληψη που υπήρχε όλο το προηγούμενο διάστημα. Και θα την δείτε σύντομα να υλοποιείται σε νέα έργα, που παρά τις δυσμενείς συνθήκες είμαστε έτοιμοι να δημοπρατήσουμε, όπως του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι του Ηρακλείου.
Η δική μας πολιτική βασίζεται στην προστασία του δημόσιου συμφέροντος, στον σεβασμό των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών, στα ανταποδοτικά οφέλη προς τους πολίτες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, κυρίως όμως βασίζεται στη λογική της διαφάνειας σε όλα, στα οικονομικά και τεχνικά στοιχεία, στις διαδικασίες, στους εμπλεκόμενους.
Όπως γνωρίζετε, για κάθε 100 ευρώ δαπάνης για δημόσιες υποδομές, πάνω από 55 ευρώ εισρέουν στα δημόσια ταμεία. Για κάθε 100 ευρώ δημοσίων υποδομών, από τη χρηματοδότηση των 35 δισ. ευρώ που εξασφαλίσαμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όσων πρόσθετα μπορούμε να διασφαλίσουμε από συνεργασίες Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, και ακόμα και από την αξιοποίηση και όχι την εκποίηση, μάλιστα σε χαμηλές τιμές της Δημόσιας Περιουσίας, θα εισρέουν 55 ευρώ, στα Δημόσια Ταμεία που θα λειτουργήσουν αντίρροπα στα δύσκολα μέτρα που περιέχονται στη Συμφωνία.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι για να κερδίσουμε αυτό το μεγάλο στοίχημα, το στοίχημα της επιστροφής στην ανάπτυξη, που είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσουμε την οικονομική και κοινωνική κρίση πρέπει να κινηθούμε ταυτόχρονα σε τρεις άξονες:
1ος άξονας: Η δημιουργία δομών στρατηγικού σχεδιασμού και δημοσίων υποδομών. Σχεδιασμού που δεν θα υλοποιεί έργα για τα έργα, αλλά θα υπηρετεί ένα στρατηγικό σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας.
«Σ’ αυτή την κατεύθυνση, θέλω να σας ενημερώσω ότι συστάθηκε, πριν λίγες ημέρες, Επιτροπή Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής για τις Επενδύσεις στη χώρα μας, με τη συμμετοχή 5 υπουργών» ανέφερε ο πρωθυπουργός και ανακοίνωσε ότι στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται η δημιουργία στο υπουργείο Υποδομών νέας Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού Δημοσίων Υποδομών.
2ος άξονας: οι αναγκαίες θεσμικές και διαδικαστικές αλλαγές και η επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων δημοσίων υποδομών.
Θέλω να τονίζω, είπε ο κ. Τσίπρας «ότι αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κινηθούμε στη λογική των προηγούμενων κυβερνήσεων. Απλοποίηση των διαδικασιών δεν σημαίνει για μας κατάργηση του δημόσιου ελέγχου, το αντίθετο. Στόχος μας δεν είναι απλά να εξασφαλίσουμε ένα σύστημα fast track για λίγες μόνο επενδύσεις, αλλά να υλοποιήσουμε ένα σύστημα αποτελεσματικό, διαφανές, χωρίς άσκοπες γραφειοκρατικές καθυστερήσεις για όλους».
Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, με το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών που κατατίθεται η κυβέρνηση προχωρά άμεσα:
Α) στην υλοποίηση ενός Κεντρικού συστήματος αδειοδοτήσεων:
Σήμερα στη διαδικασία αδειοδοτήσεων εμπλέκονται περίπου 45 δημόσιοι φορείς που γνωμοδοτούν και αδειοδοτούν διαδοχικά ένα έργο δημόσιο ή ιδιωτικό. Αυτό είναι μια τρέλα. Δεν πιστεύω ότι καμιά χώρα που θέλει να έχει μια προοπτική αναπτυξιακή και θέλει να λέγεται σοβαρή χώρα μπορεί να διατηρεί ένα τέτοιο σύστημα.
Το νέο σύστημα για την προώθηση υλοποίηση των αδειοδοτήσεων θα έχει ακτινωτή διάρθρωση, θα προβλέπει ταυτόχρονους ελέγχους και θα αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες και τη συμβατότητα με βάσεις δεδομένων, χαρτών και αεροφωτογραφιών. Διότι οι νέες τεχνολογίες μας δίνουν τη δυνατότητα σήμερα ταυτοποίησης και ελέγχου σε πολύ συντομότερο χρονικό διάστημα, αρκεί να τις αξιοποιήσουμε.
Β) Προχωράμε άμεσα στη δημιουργία Προδιαγραφών Λειτουργίας και Διαβάθμισης Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Τεχνικού Αντικειμένου: Σε όλες τις δημόσιες Υπηρεσίες, όλων των επιπέδων, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως τα υπουργεία με τεχνικό αντικείμενο, θα καθορισθούν οι ελάχιστες προδιαγραφές για την στελέχωση σε επιστημονικό δυναμικό και στην απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
Γ) Προχωρούμε στην αλλαγή του συστήματος Δημοπράτησης Μελέτης- Κατασκευής: Το σύστημα δημοπράτησης μελέτης- κατασκευής είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιήθηκε στρεβλά, νοθεύοντας τον ελεύθερο ανταγωνισμό. Είναι, όμως, ένα σύστημα που δίνει γρήγορα αποτελέσματα και, αν λειτουργήσει με διαφάνεια, θα πετύχουμε υψηλές απορροφήσεις.
Αλλάζουμε, λοιπόν, τους όρους και τις διαδικασίες, ώστε να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια και την ορθή κρίση.
Οι επιτροπές θα ορίζονται από ηλεκτρονική κλήρωση με στελέχη του δημόσιου τομέα και εκτός της Υπηρεσίας που υλοποιεί τον διαγωνισμό.
Επίσης, αλλάζουν τα στάδια και οι συντελεστές βαρύτητας, για να υπάρχουν αντικειμενικοί όροι στη διαγωνιστική διαδικασία.
Δ) Προχωρούμε στην υποχρεωτική σύνταξη μελέτης εφαρμογής, σύνταξης πραγματικών προϋπολογισμών για όλα τα έργα (ποσότητες υλικών και τεχνικών εργασιών, ημερομισθίων, τεχνικού προσωπικού, αμοιβών Μηχανικών, τελών και εισφορών, κλπ), πρωτοκόλλων τελικής παράδοσης και φακέλου συντήρησης και λειτουργίας:
Σε όλα τα έργα του ιδιωτικού τομέα αλλά και σε αρκετά του δημοσίου δεν προβλέπεται από τις διαδικασίες που ακολουθούνται σήμερα η εκπόνηση όλων των κατηγοριών μελετών και μελετών εφαρμογής. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε έργα μεγάλων καθυστερήσεων και τεράστιων αποζημιώσεων σε βάρος του ελληνικού δημοσίου που σε τελική ανάλυση πλήττει το δημόσιο συμφέρον, αλλά και δυσχεράνει τη δυνατότητα των επενδυτών να επενδύσουν στη χώρα.
Ε) Τον ίδιο στόχο και ταυτόχρονα δράσεις εξωστρέφειας σκοπεύουμε να υπηρετήσουμε με τη δημιουργία ενός διεθνούς Φορέα διαιτησιών.
Ο 3ος άξονας της πολιτικής μας εστιάζει στις αναγκαίες θεσμικές αλλαγές και την υλοποίηση δράσεων διαφάνειας, αξιοκρατίας, ισονομίας, και υπεράσπισης σε τελική ανάλυση του δημόσιου συμφέροντος.
Γνωρίζετε όλοι, ότι ο χώρος των δημόσιων έργων, ιδίως στα χρόνια της μεγάλης ανάπτυξης και πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αποτέλεσε έναν ιδιαίτερα γκρίζο χώρο στις σχέσεις του πολιτικού συστήματος με τον οικονομικό κόσμο της χώρας μας. Έναν χώρο που ευθύνεται για πλήθος στρεβλώσεων και αδιαφανειών στο σύνολο της οικονομικής, πολιτικής αλλά θα προσέθετα εγώ και της διαμόρφωσης του ”μιντιακού πλέγματος” στην χώρα μας.
Αποτελεί λοιπόν πολιτική δέσμευση, που έχουμε ήδη ξεκινήσει να υλοποιούμε, η εξυγίανση αυτού του χώρου, η θέσπιση αξιόπιστης νομοθεσίας, ενιαίων κανόνων, διαφανών διαδικασιών, σύγχρονων συστημάτων και μηχανισμών ελέγχου, που θα καταπολεμούν την γραφειοκρατία, θα σέβονται και το τελευταίο ευρώ του Έλληνα πολίτη και δεν θα επιτρέπουν τις υπερκοστολογήσεις, την φοροδιαφυγή, τη διαφυγή ασφαλιστικών πόρων, επιτρέψτε μου την έκφραση, το αλισβερίσι μεταξύ δημοσίων Υπηρεσιών και ιδιωτικών εταιρειών, με δυο λόγια δεν θα επιτρέπουν την διαιώνιση του συστήματος της διαπλοκής, που ζήσαμε στην χώρα μας τα τελευταία 20 χρόνια.
Πιστεύω ότι έχουμε δημόσιους υπαλλήλους, διαμάντια, που υπηρετούν για ελάχιστα χρήματα το δημόσιο συμφέρον.
Δεν θα επιτρέψουμε από εδώ και στο εξής σε κάποιους λίγους να τους αμαυρώνουν.
Και από εδώ και στο εξής οι ποινές θα είναι εξαιρετικά αυστηρές σε όσους διαπιστώνεται ότι ενέχονται σε περιπτώσεις διαφθοράς και διαπλοκής.
Επίσης πιστεύω ότι έχουμε και ιδιωτικές εταιρείες υγιείς, κατασκευαστικές εταιρείες, παραγωγικές, που θέλουν να ασκούν τις δραστηριότητες τους με αξιοπρέπεια και διαφάνεια. Δεν θα ανεχτούμε τη συνέχεια των στρεβλώσεων του χθες στον κατασκευαστικό κλάδο.
Στο Σχέδιο Νόμου προβλέπονται οκτώ παρεμβάσεις:
1. Κεντρικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Παρακολούθησης Τεχνικών Έργων
2. Ηλεκτρονικό Σύστημα Λειτουργίας και Συντήρησης Δημόσιων και Ιδιωτικών Έργων
3. Σύστημα Παρακολούθησης του Κόστους, των Συντελεστών Παραγωγής Τεχνικών Έργων και Παροχής Υπηρεσιών - Ηλεκτρονικό Παρατηρητήριο και Σύστημα Σύνταξης Τεχνικών Προδιαγραφών
4. Σε ό,τι αφορά την σύνταξη προϋπολογισμών του κάθε έργου:
Καταργούνται οι 13 διαφορετικοί τρόποι προϋπολογισμού ενός έργου (δημοσίου ή ιδιωτικού) και θεσπίζεται ένας, με τη νέα νομοθεσία.
Με αυτό τον τρόπο εξορθολογήσουμε με τους διαφορετικούς ανά Υπηρεσία προϋπολογισμούς που γεννούν φοροδιαφυγή, μαύρη εργασία και διαφυγή ασφαλιστικών πόρων.
5. Προωθούμε σύστημα ενιαίων ηλεκτρονικών μητρώων συντελεστών παραγωγής τεχνικών έργων
6. Προχωρούμε στην δημιουργία κεντρικού ηλεκτρονικού συστήματος συλλογής τυπικών στοιχείων, εγγυοδοσίας και πιστοληπτικής ικανότητας για την 1η φάση των διαγωνιστικών διαδικασιών
7. Προχωρούμε στη Δημιουργία προτύπων προδιαγραφών και τευχών δημοπράτησης ανά κατηγορία έργου, κανονισμών συντήρησης και λειτουργίας και πρότυπων προδιαγραφών και τευχών δημοπράτησης παραχωρήσεων και συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που θα περιλαμβάνει κοινωνικούς δείκτες για τα αντισταθμίσματα χρήσης και λειτουργίας
8. Προχωρούμε στη Δημιουργία διαδικασιών και σωμάτων ελεγκτών ποιότητας, επί μετρητών και ελέγχου των εταιρειών πιστοποίησης.
