Στα βόρεια Τζουμέρκα ο χρόνος σταμάτησε το 2015, όταν υπό το βάρος των ορμητικών χειμάρρων του ποταμού, η ιστορική γέφυρα της Πλάκας κατέρρευσε.
Το κεντρικό του τόξο κατέρρευσε την 1η Φεβρουαρίου 2015, όταν από ισχυρές βροχοπτώσεις πλημμύρισε. Την επόμενη μέρα, ο τότε αναπληρωτής υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης και εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού ταξίδεψαν στην περιοχή για να εκτιμήσουν την κατάσταση και ανακοίνωσαν ότι ήταν τεχνικά εφικτό να αποκαταστήσουν την ιστορική γέφυρα με τη συγκομιδή των ερείπιων από τον ποταμό. Τη μελέτη ανέλαβε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Η ΕΡΓΟΛΑΒΙΑ
Οι ντόπιοι έμπειροι τεχνίτες έδωσαν στις πέτρες την κατάλληλη μορφή και μετά ξεκίνησαν την τοποθέτησή τους για το κτίσιμο του ανατολικού βάθρου. Οδηγός για το στήσιμο του γεφυριού, εκτός από τις φωτογραφίες, αποτέλεσε το δυτικό βάθρο, το οποίο έμεινε όρθιο έπειτα από την κατάρρευση του γεφυριού την 1η Φεβρουαρίου 2015. Ως συγκολλητικό υλικό χρησιμοποιήθηκε ειδικό κονίαμα, που προσομοιάζει σε αυτό της αρχικής κατασκευής και αναπτύχθηκε στα εργαστήρια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), το οποίο έχει κάνει τη μελέτη του απαιτητικού έργου.
ΕΝΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΡΓΟ ΠΕΡΑΙΩΘΗΚΕ
Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας «Σκαλωσιές Δίας» Σάκης και Κώστας Βράκας και η νέα γενιά που ακολουθεί, Χρήστος μίλησαν στην «ΕτΔ» για την εμπειρία που αποκόμισαν από τη συμμετοχή τους στην αναστήλωση του ιστορικού γεφυριού και την περηφάνια που νιώθουν για την αποστολή που επιτελέσθηκε επιτυχώς. «Οι σκαλωσιές τοποθετήθηκαν σε μεταλλική κατασκευή για τη διαμόρφωση του τόξου της γέφυρας, το οποίο έχει διπλή καμπυλότητα. Το μήκος της τοξωτής γέφυρας είναι 40 μέτρα περίπου, ενώ η γέφυρα είναι η μία από τις τρεις μονότοξες στην Ευρώπη που δεν έχει υποστυλώματα. Την εργολαβία για την αναστήλωση της γέφυρας ανέλαβαν οι εταιρείες ΝΗΡΙΚΟΣ -ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, ενώ για τη στήριξή της, όσο διαρκούν οι εργασίες, επιλέχθηκε η «PERI HELLAS», που είναι θυγατρική της ομώνυμης γερμανικής εταιρείας. Εμείς στήσαμε δύο τμήματα σκαλωσιών στο δυτικό βάθρο, όπου διεξάγονταν οι εργασίες αμμοβολής για την αποκατάσταση των ζημιών.
Ακολούθως τοποθετήσαμε την σκαλωσιά με ακρίβεια χιλιοστού, στην υπάρχουσα μεταλλική κατασκευή, για την υποστήλωση του τόξου η οποία έγινε στα πρότυπα της γέφυρας του Ρίου. Εργαστήκαμε επί 20 μέρες τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, με συνεργεία από 5 ως 12 άτομα. Η ροή του ποταμού γίνεται κανονικά, ενώ τον χειμώνα το νερό αναμένεται να φθάσει και τα 5 μέτρα, χωρίς όμως να δημιουργήσει πρόβλημα στην κατασκευή. Λογικά τον Φεβρουάριο το έργο θα τελειώσει. Πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο και απαιτητικό έργο, στο οποίο χαιρόμαστε που συμμετέχουμε, καθώς η αναστήλωση της γέφυρας στηρίζεται στην παλιά μελέτη. Ουσιαστικά εμείς και οι ντόπιοι πετράδες εργαζόμασταν πυρετωδώς, βήμα - βήμα, πολύ προσεκτικά».
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το γεφύρι της Πλάκας ήταν πέτρινο τοξωτό γεφύρι στον Άραχθο ποταμό. Βρισκόταν στους πρώην Δήμους Πραμάντων και Κατσανοχωρίων σε απόσταση 50 χιλιομέτρων από τα Ιωάννινα και συνέδεε τα Τζουμέρκα με τα Κατσανοχώρια και κατ' επέκταση τα Ιωαννίνα με την Άρτα. Χτισμένο το 1866, ήταν μονότοξο, με άνοιγμα κάμαρας 40 μέτρα, ύψος 21 μέτρα και με άνοιγμα στην κορυφή 3,2 μέτρα. Θεωρούνταν το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων και το τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Κατέρρευσε τρεις φορές, το 1860, το 1863 και το 2015, την τελευταία φορά έπειτα από βροχόπτωση.
Η «ΔΙΑΣ»
Πριν από ένα χρόνο η εταιρεία «Δίας» συμμετείχε σε ένα ακόμη δύσκολο έργο, στο Μυλάκι Εύβοιας για την ΑΓΕΤ Ηρακλής, κατασκευάζοντας σκαλωσιές σε ύψος 110 μέτρων. Επίσης στο παρελθόν συμμετείχε στις εργασίες για την αναστήλωση του μοναστηριού στον Άγιο Δημήτριο στο Στόμιο, στο Φρούριο των Τρικάλων, ενώ ταυτόχρονα συμμετέχει στην εργολαβία για το Διοικητήριο της Καρδίτσας. Η μεγαλύτερη όμως επιτυχία της «Δίας» είναι η επιλογή της από την ΤΕΡΝΑ στο έργο του ΑΗΣ V στην Πτολεμαΐδα.
Του Γιώργου Ρούστα
