Του Κ. Γκιάστα
Σαν πας στη Βερδικούσια θα φας ζεστή φουρφούρα με νιβατό. Αν περάσεις από τον Τύρναβο θα δεις το μπουρανί που είναι γνωστό σ’ όλη την Ελλάδα, θα πιείς τσίπουρο που είναι επίσης ξακουστό.
Αν πάλι επιλέξεις την περιοχή της Αγιάς θα χορτάσει το μάτι σου καζάνια. Ανάβρα, Ποταμιά, Έλαφος, Παλαιόπυργος, Ομόλιο, Αμυγδαλή, Δήμητρα, Ανατολή, Μελιβοία, Σκήτη, Σκλήθρο, Σωτηρίτσα. Φασολάδα στα ξύλα και να γλύφεις τα δάχτυλά σου. Μπορείς βέβαια να δοκιμάσεις και σουπιές τόσο στην Καρίτσα όσο φυσικά και στο Στόμιο.
Άλλοι πάλι επιλέγουν τα Τέμπη και δεν μετανιώνουν για την επιλογή τους. Γόννοι, Συκούριο, Αμπελάκια, Ραψάνη είναι στάνταρ σημεία που θα περάσεις όμορφα και θα απολαύσεις και τη θέα. Κάποιοι άλλοι επιλέγουν και τον Πλαταμώνα αν και εκτός νομού τυπικά.
Μα υπάρχουν και αρκετοί που φεύγουν από τα «δικά» μας τα μέρη. Ψάχνουν κάτι το διαφορετικό. Κάτι που δεν βλέπουν εδώ γύρω και οι επιλογές τους, αν μη τι άλλο πολλές. Σταχυολογήσαμε μερικές:
* Το έθιμο του "Αγά" στα Μεστά της Χίου. Έχει ρίζες από την Τουρκοκρατία και μέχρι σήμερα είναι το ίδιο διασκεδαστικό την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας. Ο Αγάς εισβάλλει στο χωριό με τη συνοδεία του και παίρνει θέση στην κεντρική πλατεία. Εκεί μαζεύεται ο κόσμος όπου "δικάζεται" για διάφορα παραπτώματα που του καταλογίζονται και πληρώνει το ανάλογο πρόστιμο! Από αυτή τη διαδικασία δεν γλιτώνει κανείς από τους παρευρισκόμενους.
* Βόνιτσα, το έθιμο του "Αχυρένιου Γληγοράκη". Ο Γληγοράκης λέγεται ότι ήταν ψαράς και απαρνήθηκε τη θάλασσα ψάχνοντας τη μοίρα του στη στεριά. Οι σημερινοί ψαράδες της Βόνιτσας καταδικάζουν αυτήν του την πράξη και κάθε τέτοια μέρα τον τιμωρούν. Φτιάχνοντας λοιπόν έναν αχυρένιο ψαρά, τον δένουν σ' ένα γάιδαρο και τον γυρνούν σε όλο το χωριό. Όσο περνά η μέρα στήνουν μεγάλο γλέντι με τραγούδι και χορό και στη συνέχεια ρίχνουν τον καημένο τον Γληγοράκη σε μια βάρκα που φλέγεται στ' ανοιχτά.
* Ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, είναι ένα έθιμο που διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό την τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Απόκριες για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άντρες. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.
* Βλάχικος γάμος στη Θήβα. Το θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.
* Του Κουτρούλη ο γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα.
* Στη Μεσσήνη Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας, της γριάς Συκούς, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης, με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του και ο ίδιος θα είχαν οικτρό τέλος από την αντίδραση και το σθένος των επαναστατημένων Ελλήνων. Μετά την αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να "κρεμαστεί" από τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας γίνεται η παρέλαση με μαζορέτες, άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά συγκροτήματα.
* Στην Κάρπαθο λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
* Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.
* Στην Αλεξανδρούπολη, ένας κάτοικος μεταμφιέζεται σε Μπέη και περιδιαβαίνει την πόλη μοιράζοντας ευχές για το καλό.
* Στον Πόρο συναντάμε το «ξάρτυσμα», το καθάρισμα δηλαδή των μαγειρικών σκευών από τα λίπη και τα υπολείμματα από το φαγοπότι της αποκριάς.
* Σε πολλά χωριά της Κέρκυρας αναβιώνει ο παραδοσιακός χορός των Παπάδων. Τον χορό σέρνουν πρώτοι οι παπάδες και ακολουθούν οι γέροντες του χωριού.
* Η αναβίωση ενός αγροτικού καρναβαλιού στη Νέδουσα, στη νότια Πελοπόννησο, όπου οι επισκέπτες συμμετέχουν ενεργά σε ένα αρχαίο τελετουργικό για ευημερία και γονιμότητα.
* Το έθιμο των Μουτνζούρηδων στον Πολύσιτο της Βιστωνίδας, όπου δύο μεταμφιεσμένοι μουτζουρώνουν τους επισκέπτες με καπνιά από το καζάνι όπου έβραζε την προηγούμενη μέρα η φασολάδα από τις γυναίκες του χωριού.
Ιδέες υπάρχουν. Αν υπάρχουν και τα χρήματα… καλά κούλουμα.
