Περίμεναν μάταια να ανοίξει η βαριά σιδερόφραχτη πύλη στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ και να κάνουν το επόμενο βήμα, αυτό που θα τους έφερνε πιο κοντά στον τελικό τους προορισμό, σε κάποια χώρα της βόρειας Ευρώπης. Μάταια, όμως... Η πύλη δεν άνοιξε ποτέ, η Ειδομένη ...τελείωσε και αυτοί φρόντισαν, προτού βρεθούν σε κάποιο κέντρο φιλοξενίας, περιμένοντας να εξεταστεί η αίτησή τους για άσυλο, μετεγκατάσταση ή οικογενειακή επανένωση, να βρεθούν στον προορισμό τους μέσω της δύσκολης οδού των διακινητών.
Ο Σέιφ και ο Αμάρ είναι δύο νέα παιδιά, που ξεκίνησαν από τις πατρίδες τους [το (βόρειο) Ιράκ ο πρώτος και τη Συρία ο δεύτερος] αναζητώντας μία καλύτερη τύχη. «Κόλλησαν» στη λάσπη της Ειδομένης για αρκετούς μήνες, αλλά λίγο πριν από την επιχείρηση εκκένωσης φρόντισαν να δώσουν «σάρκα και οστά» στο όνειρό τους. Πληρώνοντας αδρά κυκλώματα διακινητών, που λυμαίνονται τα όνειρα ανθρώπων που προσπαθούν να δραπετεύσουν από τον πόλεμο, βρέθηκαν ο ένας στη Γερμανία και ο άλλος στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Από το βόρειο Ιράκ στη Γερμανία μέσω ...Μυκόνου
Ο Σέιφ, ένας νεαρός Γεζίντι από το βόρειο Ιράκ, είχε «γράψει» πολλά χιλιόμετρα στους δρόμους της προσφυγιάς, προτού βρεθεί στην Ειδομένη. Έφυγε κυνηγημένος από τη Ζοράβα -ένα μικρό χωριό στην περιοχή του Σιντζάρ- τρεις φορές επιχείρησε να περάσει, μέσω Τουρκίας, στην Ελλάδα και από εκεί να συνεχίσει για τη βόρεια Ευρώπη κι άλλες τόσες να περάσει από την Τουρκία στη Βουλγαρία και μετά στη Σερβία. Κατάφερε τελικά να βρεθεί τελικά στη Μυτιλήνη, από εκεί στην Αθήνα και μετά στην Ειδομένη, όπου τα όνειρά του για μια καλύτερη ζωή «σκάλωσαν» στον φράχτη των συνόρων Ελλάδας-ΠΓΔΜ.
Όταν πλέον άρχισε να συνειδητοποιεί ότι ο φράχτης δεν πρόκειται να ανοίξει και το ταξίδι του θα καθυστερούσε, κατέφυγε στη λύση των διακινητών. Άλλωστε, ήταν μια διαδικασία που την ήξερε καλά, αφού για να φτάσει ως την Ελλάδα χρειάστηκε να πληρώσει αδρά. Από την Ειδομένη πήγε στην Αθήνα και ύστερα από μία αποτυχημένη προσπάθεια διαφυγής μέσω Αθηνών, οι διακινητές τον πήγαν στη Μύκονο. Τον κούρεψαν κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, του αγόρασαν καινούργια ρούχα και του έκαναν ακόμη και ...τατουάζ, προκειμένου να μπορέσει να περάσει ως ...δυτικός. Έτσι κι έγινε και από τη Μύκονο, ο Σέιφ ταξίδεψε ως την Ιταλία και από εκεί με τρένο στη Γερμανία.
Σήμερα, ζει στο Ρέγκενσμπουργκ της Γερμανίας, όπου έχει λάβει άσυλο για τρία χρόνια και προσπαθεί να μάθει τη γλώσσα, προκειμένου να ενσωματωθεί πλήρως στη γερμανική κοινωνία. Το όνειρό του είναι να αποκτήσει κάποτε ένα διαβατήριο για να μπορέσει να ταξιδέψει τον κόσμο για πρώτη φορά νόμιμα ύστερα από πολύ καιρό. «Να αισθανθώ κι εγώ πώς είναι να ταξιδεύεις ελεύθερος. Χωρίς να φοβάσαι πως κάτι θα στραβώσει και θα σε γυρίσουν πίσω» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο νεαρός Γεζίντι, ο οποίος χρειάστηκε να πληρώσει το ποσό των 3.000 δολαρίων γι αυτό το «ταξίδι ελευθερίας», όπως το ονομάζει.
«Τώρα μπορώ να ονειρεύομαι ξανά. Ο πατέρας μου έφυγε στην Αμερική πριν από αρκετά χρόνια και ακολούθησαν η μητέρα μου και τα μικρότερα αδέλφια μου. Εγώ ήμουν άνω των 18 και δεν μπόρεσα να λάβω άδεια παραμονής. Χρειάστηκε να περάσω μια πραγματική οδύσσεια, αλλά τελικά τα κατάφερα. Τώρα, το μόνο που θέλω είναι να αγκαλιάσω και πάλι τους γονείς μου» λέει.
Η καθημερινότητά του περιλαμβάνει ατέλειωτες βόλτες και ...κοινωνικοποίηση, όπως τονίζει. «Θέλω να γνωρίσω καλύτερα αυτόν τον λαό» σημειώνει, ενώ στα σχέδιά του είναι να επισκεφθεί την Ελλάδα, αυτή τη φορά ως τουρίστας.
Από ...διερμηνέας σε δημοσιογράφους στην Ειδομένη, στη Σκωτία για μία νέα ζωή
Ο Αμάρ, ένας νεαρός Σύρος με αστική καταγωγή από τη Δαμασκό, αποφάσισε να αφήσει πίσω του τους γονείς και τα αδέλφια του προκειμένου να διεκδικήσει το δικαίωμα στο όνειρο για μία «φυσιολογική ζωή», με ίσες ευκαιρίες, όπως λέει.
Από τον περασμένο Μάρτιο, όταν τα όνειρά του είχαν «κολλήσει» στον λασπότοπο της Ειδομένης, έλεγε ότι είναι ανεπίτρεπτο για έναν νέο στην ηλικία του -είναι μόλις 22 ετών- να κάθεται μέσα σε μία σκηνή, να μην μαθαίνει κάτι καινούργιο και κυρίως να μην παράγει...
Ήταν αυτή η ζέση του για δημιουργία που τον έκανε να αναζητήσει διέξοδο. Από τη μία η καλή γνώση των αγγλικών και από την άλλη η ιδιαίτερα ευγενική φυσιογνωμία του, του χάρισαν τον τίτλο του «διερμηνέα» για αρκετούς από τους δημοσιογράφους που επί σειρά μηνών κάλυπταν ολημερίς τις εξελίξεις στην Ειδομένη, που κάποια στιγμή έφτασε να φιλοξενεί ακόμη και 15.000 πρόσφυγες.
Όσο μεγάλωνε το πρόβλημα, τόσο πλήθαιναν και οι δουλειές για τον Αμάρ. Ο στόχος του ήταν ένας και μόνος: να μαζέψει, μέσω αυτών των συνεργασιών, τα χρήματα που χρειάζονταν, προκειμένου να μπορέσει να φτάσει ως τη Βρετανία. Το ποσό που ζητούσαν οι διακινητές ήταν σχεδόν διπλάσιο απ' αυτό για τη Γερμανία ή την Ολλανδία, αλλά ο Αμάρ δεν το έβαλε κάτω. Δούλεψε σκληρά όλο το καλοκαίρι με ξένους, κυρίως, δημοσιογράφους και κατάφερε να μαζέψει το ποσό που χρειαζόταν για να χρηματοδοτήσει το ταξίδι του.
«Έξι χιλιάδες ευρώ κόστισε το ταξίδι, αλλά άξιζε κάθε ευρώ, αφού κατάφερα τον στόχο μου» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο νεαρός Σύρος, από τη Σκωτία, όπου ζει σήμερα. Ούτε στιγμή δεν σκέφτηκε να αλλάξει προορισμό και να αναζητήσει φθηνότερη λύση. «Δεν μπήκα σε όλη αυτή τη διαδικασία, να αφήσω τους γονείς μου για να κάνω "εκπτώσεις" στα όνειρά μου» εξηγεί.
Από την Αθήνα στο Βέλγιο, από εκεί στην Ίμπιζα της Ισπανίας και τελικά στη Γλασκώβη. Αυτή ήταν η διαδρομή για τον Αμάρ και, όπως λέει, αν και φοβήθηκε σε αρκετά στάδια, ιδίως όταν έπρεπε να μείνει δυο βραδιές σε αεροδρόμια, δεν σκέφτηκε ούτε στιγμή να γυρίσει πίσω. «Φοβήθηκα πως αν με έπιαναν στο Βέλγιο θα έπρεπε να κάνω αίτηση για άσυλο εκεί. Όταν ξεκινάς, όμως, ένα τέτοιο ταξίδι δεν πρέπει ούτε στιγμή να κοιτάξεις πίσω. Ό,τι και να γίνει» λέει.
Ο Αμάρ ελπίζει πως σύντομα θα μπορέσει να στήσει τη νέα του ζωή και το όνειρό του είναι να μπορέσει να ζήσει τελικά στο Λονδίνο. Προς το παρόν, όπως και ο Σέιφ, κάνει βόλτες και γνωρίζει το νέο τόπο που επέλεξε να μείνει και τον οποίο, όπως λέει, ελπίζει πως σύντομα θα μπορέσει να αποκαλέσει ...σπίτι του.
Αναζητώντας τρόπο διαφυγής...
Ο Σέιφ και ο Αμάρ θεωρούνται από αρκετούς πρόσφυγες, που παραμένουν στην Ελλάδα, «τυχεροί», αφού έστω και μέσω διακινητών κατάφεραν να φτάσουν στον προορισμό τους. «Αν είχα τα χρήματα και κυρίως τα νιάτα αυτών των παιδιών θα το αποτολμούσα κι εγώ» λέει η Ουμ Σαΐντ, η οποία είναι σχεδόν οχτώ μήνες πλέον στην Ελλάδα και περιμένει με ανυπομονησία να βρεθεί στο πλευρό του γιου της, στη Γερμανία. Άλλοι, νεότεροι και πιο ...τολμηροί δοκιμάζουν κατά καιρούς να βρεθούν στη βόρεια Ευρώπη διά της χερσαίας οδού, αφού η μέθοδος αυτή είναι φθηνότερη αλλά στην πλειονότητα των περιπτώσεων αποτυγχάνει.
Χαρακτηριστικό είναι ότι από τις 15 Ιουνίου έως και τα τέλη Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την Αστυνομία, 7.400 άτομα εντοπίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Ειδομένης και μεταφέρθηκαν από την αστυνομία, με μισθωμένα από το κράτος λεωφορεία, σε κέντρα φιλοξενίας της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης. Και μπορεί τα νούμερα να καταδεικνύουν μια τάση μείωσης (από 2.800 τον Ιούλιο έπεσαν στα 1.200 άτομα τον Σεπτέμβριο), ωστόσο πολλοί είναι αυτοί -κυρίως νέοι- που αναζητούν τρόπο διαφυγής, με κάθε μέσο.
