Στην ανοιχτή αντιδικία για τις αλλαγές στο μάθημα των θρησκευτικών, ήρθαν να προστεθούν αναφορές του υπουργού Νίκου Φίλη στον ιστορικό ρόλο της Εκκλησίας, οι οποίες προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.
Μιλώντας στο Kontra Channel, ο υπουργός Παιδείας φάνηκε να αμφισβητεί το κατά πόσο η Εκκλησία αποτελεί «πυλώνα», αναρωτήθηκε εάν έχει συμβάλλει «στην ηθική έκπτωση της κοινωνίας» και διαρωτήθηκε πού ήταν σε κρίσιμες στιγμές της ελληνικής ιστορίας.
«Να αρχίσουμε τη συζήτηση τώρα αν η Εκκλησία έχει συμβάλει στην ηθική έκπτωση της κοινωνίας μας; Έχει συμβάλει διαχρονικά; Είναι γνωστό ότι πέρασε η ελληνική ιστορία από κρίσιμες στιγμές στον 20ό αιώνα. Με το μέρος ποιων ήταν η Εκκλησία; Πού ήταν στη χούντα η Εκκλησία; Πού ήταν στην Κατοχή η Εκκλησία;» δήλωσε ο Ν.Φίλης.
Στα σχόλια αυτά απάντησε εμμέσως πλην σαφώς, και με εντονότατο τρόπο, ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος. Ο κ. Ιερώνυμος απέστειλε στον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση βιβλίο για τη δράση της Εκκλησίας στην Κατοχή, με τίτλο «Μνήμες και μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή».
Στη συνοδευτική επιστολή προς τον πρόεδρο της Βουλής, ο Αρχιεπίσκοπος σημείωνε ότι «ο τόμος περιέχει συγκλονιστικά στοιχεία για την Αντίσταση της Εκκλησίας μας την περίοδο της Κατοχής της πατρίδας μας και την προσφορά Αυτής προς το Έθνος και τον Λαό μας». Και συμπλήρωνε: «Μέσα στο χρόνο ο λόγος της αλήθειας υπερισχύει πάντα στη συλλογική μνήμη αλλά και στη χάραξη της πορείας του Έθνους μας έναντι των ανιστόρητων, συμπλεγματικών και προσβλητικών εν τέλει για την ίδια την κοινωνία μας απόψεων που μάλλον χωρίς συναίσθηση ατυχώς εκφέρονται».
Μετά την έντονη αντίδραση του Αρχιεπισκόπου, ο κ. Φίλης επανήλθε με μία διευκρινιστική δήλωση με την οποία δεν αναιρεί, σημειώνει όμως ότι «δεν χρειάζεται να αναλωθούμε σε μια ιδεολογική αντιπαράθεση για το παρελθόν» ζήτησε να βρεθούν «σημεία συνεννόησης» «χωρίς κινήσεις αντιπερισπασμού που ενισχύουν τον αναχρονισμό».
«Αναφέρθηκα σε δύο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας, την Κατοχή και τη χούντα, και στον αρνητικό ρόλο που διαδραμάτισαν κορυφαίοι παράγοντες της επίσημης Εκκλησίας.
»Τα γεγονότα έχουν καταγραφεί, στην ιστορία και τη λαϊκή συνείδηση. Δεν χρειάζεται να αναλωθούμε σε μια ιδεολογική αντιπαράθεση για το παρελθόν. Το ζητούμενο είναι να βρούμε σημεία συνεννόησης για να βγει η χώρα από την κρίση, να βελτιωθεί στο σύνολό της η εκπαίδευση και να αναμορφωθεί το μάθημα των Θρησκευτικών, ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες κοινωνικές και παιδαγωγικές προκλήσεις. Χωρίς κινήσεις αντιπερισπασμού, που ενισχύουν τον αναχρονισμό.
»Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων βλέπει μπροστά, προσηλωμένο στις αξίες της σύγχρονης, ανεξίθρησκης ανοικτής και δημοκρατικής παιδείας» δήλωσε ο υπουργός Παιδείας.
Το κλίμα βάρυνε απότομα όταν το υπουργείο Παιδείας, όπως θεωρούν στην Εκκλησία, παραβίασε την «κόκκινη γραμμή» των αλλαγών στο μάθημα των θρησκευτικών. Ο Αρχιεπίσκοπος χαρακτήρισε «απαράδεκτα και επικίνδυνα» τα νέα προγράμματα σπουδών, και προειδοποίησε ευθέως ότι αυτά «είναι πράγματα που δεν θα αποδώσουν καρπούς αλλά θα προκαλέσουν ζημιά στην Παιδεία και στην κοινωνία μας, καθώς και ρήξη στις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας».
Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων ζήτησε την παραίτηση του υπουργού Παιδείας με αφορμή τις αλλαγές στο μάθημα των θρησκευτικών. Ζητεί δε από τον Πρωθυπουργό να αποσύρει τη διάταξη και καταγγέλλει τον σύμβουλο του υπουργού κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου ως «εμπνευστή και συντονιστή των νέων αυτών Προγραμμάτων, ως υπεύθυνο ηθικό αυτουργό για όλες αυτές τις εξελίξεις».
