2. .
3.
Του Κώστα Γκιάστα
Φωτ. Λεωνίδας Τζέκας
Καρβέλια στον δρόμο, γάλα δίπλα στα σκουπίδια, παιδικά χαμόγελα και φωνές αγωνίας που αντηχούν σε μια κοιλάδα γεμάτη τρακτέρ. Όλα ανακατεμένα σε έναν δρόμο που άνοιξε από αγρότες αλλά έκλεισε από πρόσφυγες -μετανάστες. Εκεί που ο σουρεαλισμός «φρακάρει» στα Τέμπη και τα ξεσπάσματα αλληλεγγύης συναντούν τις τελευταίες αντοχές της ήδη ταλαιπωρημένης Ελλάδας.
Η αλήθεια για να υπερεκτιμηθεί θα πρέπει να μείνει ακατέργαστη. Ωμή όπως και οι περιγραφές τριών προσφύγων στην «Ε». Χωρίς φίλτρο, χωρίς επεξεργασία για να εξαχθούν συμπεράσματα υπό το πρίσμα της σκέψης του καθενός ξεχωριστά.
Χάνα 20 ετών αρχιτέκτων
Η Χάνα είναι από τη Συρία. Στα 20 της χρόνια διέκοψε τις σπουδές της στην Αρχιτεκτονική και ψάχνει ένα ασφαλές μέρος:
* Πώς έφτασες μέχρι εδώ;
- Είμαι συνολικά δύο μήνες στον δρόμο. Προσπάθησα εφτά φορές να περάσω από την Τουρκία στην Ελλάδα αλλά τώρα τα κατάφερα. Η κάθε μια ήταν πιο δύσκολη από την προηγούμενη. Φτάσαμε Κωνσταντινούπολη και από εκεί ταξιδέψαμε εννιά ώρες με το λεωφορείο στο Ντίκλι, ένα μέρος απέναντι από τη Μυτιλήνη. Μόλις φτάσαμε σε ένα σημείο που δεν πήγαινε άλλο το λεωφορείο σκαρφαλώσαμε σε ένα βουνό και κοιμηθήκαμε σε ένα δάσος. Προσπαθήσαμε να αποφύγουμε τους Τούρκους αστυνομικούς που μας έψαχναν με τους φακούς τους. Δεν μας είδαν και το πρωί κατεβήκαμε από τα βουνά στη θάλασσα. Ανεβήκαμε στις βάρκες. Ήμασταν 56 άτομα σε μια βάρκα που χωρούσαν 30 άτομα. Σε κάποιες έμπαιναν ακόμα και 70 άτομα. Εμείς σταθήκαμε λιγάκι τυχεροί.
* Πόσο πληρώσατε;
- 700 ευρώ το άτομο. Κάποιοι έδιναν χίλια.
* Πώς ήταν το ταξίδι στη θάλασσα;
- Διήρκησε περίπου μια ώρα. Υπήρξαν μεγάλα κύματα. Τη στιγμή που προσπαθούσαμε να φτάσουμε μάθαμε πως μια άλλη βάρκα αναποδογύρισε. Ευτυχώς όμως για μας μόλις είδαμε την ελληνική ακτοφυλακή ήρθε να μας βοηθήσει. Έτσι φτάσαμε στη Μυτιλήνη με εκατοντάδες άλλους. Όταν έφτασα στη Μυτιλήνη ένιωσα ασφαλής γιατί δεν αντέχεται η θάλασσα.
* Είσαι με την οικογένειά σου;
- Όχι η οικογένειά μου είναι στη Συρία. Ταξιδεύω με πέντε κορίτσια που τις γνώρισα στο δάσος της Τουρκίας και προσπάθησαν και αυτές να περάσουν απέναντι πολλές φορές. Τώρα είμαστε μαζί.
* Γιατί έφυγες από τη Συρία;
- Είναι πόλεμος. Δεν έχεις σκέψεις για όνειρα. Σε κάθε γωνία βλέπεις εκρήξεις. Αν ήμουν λίγο πριν εκεί σε μια έκρηξη δεν θα ζούσα. Δεν ξέρεις πότε θα είναι η σειρά σου. Είμαι πολύ εξαγριωμένη με τον πόλεμο. Πώς να προβλέψεις αν θα γίνει μια έκρηξη στο κεφάλι σου. Στο σπίτι σου μπαίνουν ρουκέτες και δεν μπορείς να αντιδράσεις. Τι θέλετε να κάνω. Εσύ θα έφευγες από το σπίτι σου; Άνθρωποι μπαίνουν και ανατινάζονται μόνοι τους για να πάρουν στον θάνατο κι άλλους. Σε ένα σχολείο που ήταν η μητέρα μου σκότωσαν 60 παιδιά με αυτόν τον τρόπο. Κάποιος μπήκε και ανατίναξε τον εαυτό του.
Μουσταφά 26 ετών, ασφάλεια
Ο Μουσταφά είναι 26 ετών από το Ιράκ. Προσπαθεί να πάει στη Γερμανία
* Γιατί έφυγες από το Ιράκ;
- Για δύο λόγους. Από τη μια ο ISIS μας απειλεί να μας σκοτώσει κι από την άλλη δεν μας πληρώνουν. Η κορυφή του Ιράκ δεν πληρώνει κανέναν. Τόσους μήνες κανένας δεν πληρώνεται. Αστυνομία, καθηγητές, κυβερνητικοί κανένας δεν πληρώνεται. Όλοι ψάχνουν ένα καλύτερο μέλλον. Μια ζωή με αξιοπρέπεια. Θα πεθάνουν αν μείνουν εκεί.
* Πού θέλεις να πας και γιατί;
- Θέλω να πάω στη Γερμανία. Δεν έχω συγγενείς αλλά έχω φίλους που μου λένε πως η ζωή εκεί είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι στο Ιράκ. Είναι ευτυχισμένοι. Ζούνε σαν άνθρωποι.
* Πού έμαθες αγγλικά;
- Δούλευα δύο μήνες ως ασφάλεια στον Αμερικανικό Στρατό. Σπούδασα 12 μήνες για να τα μάθω. Αν πάω στη Γερμανία πρέπει να μάθω τα Γερμανικά και μετά θα πάω στη δουλειά που θέλω να δουλέψω ως σεκιούριτι σε κάποια εταιρία όπως έκανα και στην πατρίδα μου.
* Περιέγραψέ μου το ταξίδι σου.
- Είμαστε 22 μέρες στον δρόμο. Πήραμε αεροπλάνο για την Κωνσταντινούπολη. Μείναμε εκεί 15 μέρες κατεβήκαμε νότια και πήραμε πλοίο για τη Μυτιλήνη. Το ταξίδι δεν ήταν καλό. Η θάλασσα ήταν δύσκολη και η μηχανή μας χάλασε. Τότε κάναμε κουπί. Ο καιρός ήταν άσχημος και μόλις είδαμε την ελληνική ακτοφυλακή βγάλαμε τα ρούχα μας και τα βάλαμε πάνω στα κουπιά και τα κουνούσαμε φωνάζοντας ελάτε. Τότε αυτοί μας είπαν πως δεν γίνεται να μας βοηθήσουν γιατί είμαστε σε τουρκικά ύδατα. Αμέσως βουτήξαμε στη θάλασσα και ήρθαν να μας σώσουν.
* Πόσα πλήρωσες;
- Πλήρωσα 1.300 δολάρια.
* Τι άποψη έχεις για τους Έλληνες;
- Είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό που ζήσαμε. Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην αστυνομία. Δεν ξέρετε πόσο καλοί άνθρωποι είναι. Σ’ αφήνω τώρα φεύγω με τα πόδια στην Makedonia. Όχι. Πώς τη λέτε εσείς;
* Σκόπια
- Ναι αυτό.
* Είναι μακριά, δεν φτάνεις.
- Θα περπατάω μέχρι να πεθάνω.
Φαρίντ, 33 ετών, καφενείο
Ο Φαρίντ, στα 33 βρέθηκε με δύο μωρά παιδιά και τη γυναίκα του να ταξιδεύει.
* Από πού είσαι και πού πηγαίνεις;
- Είμαι από τη Συρία και πηγαίνω στη Σουηδία. Έχω συγγενείς εκεί.
* Πώς είναι το ταξίδι σου με δύο μωρά παιδιά;
- Είμαστε συνηθισμένοι στα δύσκολα ως λαός. Θα τα καταφέρουμε. Αν έχεις παιδιά θα καταλάβεις τι δύσκολα είναι. Τόσες μέρες στον δρόμο και δεν μπορούμε να κοιμηθούμε με ασφάλεια.
* Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν η θάλασσα;
- Ναι μέχρι στιγμής γιατί δεν ξέρουμε τι άλλο μας περιμένει στη συνέχεια. Βλέπεις πως ξεκινάνε κάποιοι με τα πόδια και εμείς δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Να μείνουμε με τα λεωφορεία ή όχι; Εσύ τι λες; Έμαθες κάτι από την αστυνομία; Κάποιοι είπαν πως θέλουν να μας γυρίσουν. Εγώ δεν γυρνάω.
* Είπαν πως θα πρέπει να δείξετε υπομονή για λίγο. Τα σύνορα είναι κλειστά. Γιατί έφυγες από την πατρίδα σου;
- Μου βομβάρδισαν το μαγαζί. Πούλησα ό,τι είχα, πλήρωσα για το ταξίδι και έφυγα. Δεν είχα τίποτα πίσω μου. Ξέρεις από πόλεμο;
* Όχι. Τι έφαγαν σήμερα τα παιδιά;
- Ψωμί και γάλα. Να, τώρα μας έφεραν οι δικοί σας. Πολύ καλοί άνθρωποι οι Έλληνες, ας μας αφήσουν όμως να προχωρήσουμε.
