Οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα, αλλά και ο ρόλος των εκπαιδευτών και της εκπαίδευσης έγκλειστων στις φυλακές, ήταν θέματα που αναπτύχθηκαν χθες, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο λειτουργίας της έκθεσης έργων μαθητών του 2ου Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας φυλακών Λάρισας, η οποία φιλοξενείται στο Γαλλικό Ινστιτούτο.
Αναλυτικότερα για το ρόλο των εκπαιδευτών σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες μίλησε ο κ. Δημήτρης Δεληγιάννης, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Λάρισας και πρώην διευθυντής του σχολείου του ΚΕΘΕΑ, αναφέροντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Ο εκπαιδευτής καλείται όχι να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των εκπαιδευόμενων, αλλά να προχωρήσει στην κατάρτιση ενός μαθησιακού συμβολαίου, το οποίο θα τοποθετεί τις προσδοκίες των εκπαιδευομένων σε ένα πραγματικό πλαίσιο και να διερευνά αντικειμενικές και εκπαιδευτικές ανάγκες. Η οριοθέτηση του ρόλου του, η υποστήριξη για τη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά και η αποφυγή μιας ανεξέλεγκτης επεξεργασίας συναισθημάτων, μέσα στην εκπαιδευτική ομάδα, δεν θα επιτρέψει να οδηγηθούν οι στόχοι ενός τέτοιου προγράμματος σε λάθος κατεύθυνση. Από την άλλη, η εμψύχωση των εκπαιδευόμενων σε συνδυασμό με την, όποτε χρειάζεται, προώθηση της ισότιμης ένταξής τους στην αγορά εργασίας, είναι τα στοιχεία που θα επιτρέψουν στον μαθητή μας να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις ενός «ιδιόμορφου» εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
Εξάλλου ας μην γελιόμαστε...
Δεν είμαστε μόνοι μας σ' αυτήν την προσπάθεια. Δεν κρίνονται πάντα όλα από το τι θα γίνει μέσα στην τάξη. Παράλληλα με τον εκπαιδευτή, που αποτελεί σίγουρα έναν σημαντικό παράγοντα συνεισφοράς προς την επαγγελματική, και όχι μόνο, αποκατάσταση των εκπαιδευομένων του,
η επανένταξη είναι εφικτή μόνο στο μέτρο που γίνονται οι αναγκαίες ρυθμίσεις και οι αλλαγές, από τα θεσμικά όργανα της Πολιτείας πρώτα απ' όλα, για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που παρουσιάζονται στη εκπαιδευτική κοινότητα και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Και αυτό είναι ευθύνη όλων. Και το μεγάλο στοίχημα για το μέλλον μιας κοινωνίας.
Και εμείς ας κρατήσουμε τα λόγια ενός μεγάλου δασκάλου, του Jarvis που ελπίζουμε να τον έχουμε κοντά μας, στη Λάρισα, στη συνάντηση του Ιουνίου για την «πόλη που μαθαίνει». Λόγια που περιγράφουν με τον καλύτερο τρόπο αυτό που γίνεται στην τάξη: “H εκπαίδευση είναι μια ανθρωπιστική πράξη, είναι δουλειά με ανθρώπους. Είναι υπηρεσία. Να υπηρετείς τους ανθρώπους. Να τους βοηθήσεις να αναπτυχθούν… Αρχικά, λοιπόν, πρέπει να νοιάζεσαι για την ανάπτυξή τους και να αναγνωρίζεις ότι τους κοστίζει να μαθαίνουν, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και σε χρόνο, σε προσπάθεια και σε ταυτότητα. Οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι αντιμετωπίζουν κρίση ταυτότητας. Άρα, νομίζω ότι η πρώτη προτεραιότητα για τον εκπαιδευτή είναι να είναι καλός άνθρωπος και να αναγνωρίζει ότι ζούμε για να εξυπηρετούμε και όχι για να είμαστε αφέντες».
«ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ»
Ο σύμβουλος του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας, κ. Γιάννης Γιαγλάρας αναφέρθηκε στη σχέση εκπαίδευσης και επανένταξης, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων: «Για να μπορέσει το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα να ανταποκριθεί στην αποστολή του και να λειτουργήσουν οι φυλακές μας ως τόποι βελτίωσης των τροφίμων και προετοιμασίας για την ομαλή επανένταξή τους στην κοινωνία, είναι απαραίτητη η σταδιακή αλλαγή του ιδεολογικού προσανατολισμού του θεσμού, από μέσο άσκησης εξουσίας, σε μέσο σωφρονισμού και επανακοινωνικοποίησης των κρατουμένων. Στην κατεύθυνση αυτή το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα πρέπει άμεσα να καταβάλει μια πολύπλευρη προσπάθεια προκειμένου να γίνουν οι φυλακές της χώρας κέντρα πραγματικού σωφρονισμού και όχι τιμωρίας.
Σχολεία μιας δεύτερης ευκαιρίας για όλους τους κρατούμενους και όχι εστίες διαφθοράς, όπως δυστυχώς παραμένουν μέχρι σήμερα. Αναμορφωτήρια με την ουσιαστική έννοια του όρου και όχι κολαστήρια. Στρατηγικής σημασίας επιλογή πρέπει να αποτελέσει ο διαχωρισμός των κρατουμένων κατά ομοειδείς κατηγορίες, με βάση το αδίκημα και την ποινή που εκτίουν. Η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση των κρατουμένων αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση σωφρονισμού και ομαλής επανένταξης στην κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης των κρατουμένων σε όλα τα καταστήματα κράτησης. Η όλη προσπάθεια θα πρέπει, σε τελευταία ανάλυση, να κατατείνει σε ένα θεμελιώδη στόχο: Να διασφαλισθεί η ομαλή επανένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία, καθιστώντας τις φυλακές κέντρα επιμόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης για όλους – “σχολεία” μιας δεύτερης ευκαιρίας στην ελπίδα και τη ζωή.
Παράλληλα με την εκπαίδευση προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ομαλής επανένταξης των αποφυλακιζομένων στην κοινωνία, κρίνεται απαραίτητη η ενεργοποίηση των -ανενεργών μέχρι σήμερα- διατάξεων του Σωφρονιστικού μας Κώδικα.
Είναι λογικό πως ο εγκλεισμός σε ένα στείρο περιβάλλον το οποίο δεν σου δίνει τη δυνατότητα να κοινωνικοποιηθείς μέσω της κατάρτισης να μην σου δίνει κάποια κίνητρα για να προσπαθήσεις για κάτι καλύτερο.
Το χαμηλό κοινωνικό επίπεδο αλλά και η ελλιπής μόρφωση είναι συχνά δύο από τους πιο σημαντικούς -πρωτογενείς ή δευτερογενείς- παράγοντες που σχετίζονται με την αύξηση της εγκληματικότητας.
Η εκπαίδευση πέραν από την ψυχολογικού τύπου υποστήριξη που προσφέρει στον κρατούμενο μπορεί να τον βοηθήσει να εμπλουτίσει και τις γνώσεις του, κάτι το οποίο θα είχε σίγουρα θετική επίδραση στην ζωή του στο μέλλον του μετά φυλακής».
* Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, που γίνονται με αφορμή την έκθεση αύριο Πέμπτη, θα μιλήσει στον ίδιο χώρο, στις 7 μ.μ., ο καθηγητής Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Χρήστος Γκόβαρης, με θέμα: «Μετανάστευση και εκπαίδευση- Διδάσκοντας σε πολυπολιτισμικό σχολείο».
Να σημειωθεί ότι η έκθεση θα διαρκέσει ως και αύριο και λειτουργεί τις ώρες 10.30 π.μ.- 1.30 μ.μ. και 6-10 μ.μ.
ΛΕΝΑ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
