H ΚΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων και η Επιστημονική Ομάδα των Ανασκαφών Αυγής σε συνεργασία με το Δήμο Καστοριάς οργανώνουν για τέταρτη χρονιά εκπαιδευτικές δράσεις με αφορμή την αρχαιολογική έρευνα στο Νεολιθικό Οικισμό Αυγής. Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, που απευθύνονται πρωτίστως σε παιδιά, αλλά και σε ενήλικες, επιδιώκεται η επικοινωνία της αρχαιολογικής έρευνας με το ευρύ κοινό, καθώς και η ενεργή συμμετοχή της στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμικού και εκπαιδευτικού τοπίου.
Για την περίοδο Μαΐου-Οκτωβρίου 2013 προγραμματίζονται οι ακόλουθες εκπαιδευτικές δραστηριότητες:
§ Στην Αυγή των πρώτων αγροτών
Για τέταρτη χρονιά συνεχίζεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στην Αυγή των πρώτων αγροτών», το οποίο εμπλουτίζεται φέτος με νέο περιεχόμενο. Στο πρόγραμμα, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις μεθόδους και πρακτικές που χρησιμοποιούν οι αρχαιολόγοι για να κατανοήσουν και να «ζωντανέψουν» το παρελθόν. Θα ταξιδέψουν στη μακρινή περίοδο της Προϊστορίας και θα γνωρίσουν καλύτερα τη Νεολιθική Εποχή (περίπου 6.500-3.500 π.Χ.), τις καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων, τα υλικά που χρησιμοποιούσαν και τα αντικείμενα που κατασκεύαζαν. Θα γνωρίσουν το Νεολιθικό Οικισμό της Αυγής, τα σπίτια, τις αυλές και τα ευρήματά τους. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται με την ενεργή συμμετοχή των παιδιών, καθώς σε όλη τη διάρκειά του εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις και τις ιδέες τους για όσα παρακολουθούν, ενώ με τη βοήθεια των αρχαιολόγων-εκπαιδευτών καταθέτουν τη δική τους ερμηνεία για το αρχαιολογικό υλικό.
Φέτος, για πρώτη φορά, τα σχολεία που θα συμμετέχουν θα μπορούν να επιλέξουν μια από τις ακόλουθες δραστηριότητες, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και την ηλικία των παιδιών:
Α. Θέματα της νεολιθικής καθημερινότητας
[Προτείνεται για μαθητές Δ΄, Ε΄& Στ΄ Δημοτικού & Γυμνασίου]
Μέσα από τη συμμετοχή τους σε ομαδική δραστηριότητα τα παιδιά εμβαθύνουν σε συγκεκριμένες όψεις της Νεολιθικής ζωής (π.χ. σπίτια, διατροφή, εργαλεία, κοσμήματα, πήλινα αντικείμενα) με βάση το αρχαιολογικό υλικό και τους τρόπους ερμηνείας του, ενώ συνεργάζονται προκειμένου να παρουσιάσουν στους συμμαθητές και τους δασκάλους τους τα αποτελέσματα της δικής τους αρχαιολογικής έρευνας.
Β. Δημιουργώντας με τον πηλό
[Προτείνεται για μαθητές όλων των τάξεων του Δημοτικού]
Τα παιδιά μαθαίνουν για τις χρήσεις του πηλού στη Νεολιθική Εποχή, τις τεχνικές κατασκευής των νεολιθικών αγγείων και τα πήλινα αντικείμενα της περιόδου. Οργανωμένα σε ομάδες, συνεργάζονται για να κατασκευάσουν αντικείμενα από πηλό (μικρά αγγεία, ειδώλια, σφραγίδες, ομοιώματα σπιτιών και φούρνων) και προσπαθούν να ερμηνεύσουν κάποια αινιγματικά πήλινα αντικείμενα, βοηθώντας τους αρχαιολόγους να λύσουν μερικά από τα «μυστήρια» που τους απασχολούν.
Γ. Καταγραφή ευρημάτων
[Προτείνεται για μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού & του Γυμνασίου]
Τα παιδιά αναλαμβάνουν το ρόλο του αρχαιολόγου στο εργαστήριο. Σε ειδικά διαμορφωμένα δελτία καταγραφής θα περιγράψουν και θα σχεδιάσουν ευρήματα (λίθινα εργαλεία και κεραμική), θα μελετήσουν τα στοιχεία κατασκευής τους, θα αναζητήσουν τα ίχνη και τους τρόπους χρήσης τους και θα συνεργαστούν στην αναζήτηση τμημάτων σπασμένων αγγείων. Στόχος είναι να παρακολουθήσουν την πορεία τεκμηρίωσης και μελέτης των κινητών ευρημάτων μετά την ανασκαφή και να εξοικειωθούν με τα στάδια της αρχαιολογικής διαδικασίας και μεθόδου για τη παραγωγή ιστορικής γνώσης. Στη συνέχεια θα παρουσιάσουν στους συμμαθητές και τους δασκάλους τους τα αποτελέσματα της εργασίας τους.
Δ. Ιστορίες ευρημάτων/θεατρικό παιχνίδι
[Προτείνεται για μαθητές του Δημοτικού & του Γυμνασίου]
Διαλέγοντας ένα ή περισσότερα ευρήματα από τις ανασκαφές οι μαθητές προσπαθούν να συνθέσουν σταδιακά μια ιστορία ή ιστορίες που να σχετίζεται με αυτά (κατασκευές στο χώρο ή αντικείμενα) και τους ανθρώπους που το/τα χρησιμοποίησαν.
Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η μια ομάδα έχει τον ρόλο παιδιών της Νεολιθικής Εποχής και η άλλη ομάδα είναι τα παιδιά της εποχής μας. Οι δύο ομάδες συζητούν για τον τρόπο ζωής τους, την καθημερινότητά τους, τα σπίτια τους, τα αντικείμενα και τα εργαλεία που χρησιμοποιούν, τα παιχνίδια τους, τις ασχολίες και τις δουλειές των γονιών τους, τα όνειρά τους για το μέλλον τους.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στην Αυγή των πρώτων αγροτών» θα υλοποιηθεί τον Μάιο-Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο 2013.
§ Επιφανειακή έρευνα (δράση πεδίου)
[Προτείνεται για μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού & του Γυμνασίου]
Με την επιφανειακή έρευνα οι αρχαιολόγοι εντοπίζουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή, τα ευρήματα που μαρτυρούν την ύπαρξη ανθρώπινης παρουσίας στο παρελθόν. Με βάση τα ευρήματα αυτά υπολογίζουν περίπου την χρονολόγηση και την έκταση των αρχαιολογικών θέσεων, χωρίς να γίνει ανασκαφή.
Στη συγκεκριμένη εκπαιδευτική δράση τα παιδιά σε ρόλο αρχαιολόγου πραγματοποιούν μαζί με τους συντονιστές του προγράμματος επιφανειακή έρευνα στην περιφέρεια του Νεολιθικού Οικισμού Αυγής. Πριν τις εργασίες στο πεδίο οι μαθητές ενημερώνονται για τις επιφανειακές έρευνες και τη σημασία τους για την επιστήμη της αρχαιολογίας και προετοιμάζονται για την έρευνα που θα πραγματοποιήσουν (μελέτη χάρτη, χωρισμός σε ομάδες, προετοιμασία εξοπλισμού).
Η δράση θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο & τον Οκτώβριο 2013.
§ Ζωντανές μνήμες (εθνογραφικές δράσεις για ενήλικες και παιδιά)
Κύκλος συζητήσεων και δράσεων με τη συμμετοχή ενηλίκων της περιοχής, με στόχο την καταγραφή και διάσωση μαρτυριών για θέματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, γεωργίας & κτηνοτροφίας, παρασκευής, συντήρησης, αποθήκευσης και μαγειρέματος τροφών με μεθόδους του πρόσφατου παρελθόντος. Για τη φετινή χρονιά προετοιμάζονται θεματικές σχετικές με την κατασκευή πλιθιών, την επεξεργασία και το μαγείρεμα φυτικών τροφών. Η καταγραφή των δράσεων, κυρίως οι συνεντεύξεις των συμμετεχόντων, θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από μαθητές μετά από συνεννόηση με τους συντονιστές του προγράμματος. Επίσης, ενθαρρύνουμε τα σχολειά και τους μαθητές να συμμετέχουν στις δράσεις αποτυπώνοντας και καταγράφοντας τις παραδοσιακές τεχνικές με όποιο τρόπο επιθυμούν.
Οι δράσεις θα πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο & τον Οκτώβριο 2013.
Γενικές πληροφορίες
Οι εκπαιδευτικές δράσεις θα υλοποιηθούν κατά τα χρονικά διαστήματα 15 Μαΐου-14 Ιουνίου & 16 Σεπτεμβρίου-31 Οκτωβρίου. Οι δράσεις υλοποιούνται στο Κέντρο Τεκμηρίωσης των Ανασκαφών Αυγής και στο πρώην Δημοτικό Σχολείο της Αυγής. Για συμμετοχή στο πρόγραμμα ή για διευκρινήσεις θα πρέπει να προηγείται συνεννόηση μεταξύ των αρχαιολόγων-εκπαιδευτών και των Σχολείων.
Τηλ. Επικοινωνίας:
24670 97568 (Κέντρο Τεκμηρίωσης Ανασκαφών Αυγής, διαθέσιμο από 13/5/2013 κ.ε.)
6947 078575 (Δρ Γ. Στρατούλη, υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος Ανασκαφών Αυγής)
6972 030112 (Τ. Μπεκιάρης, ερευνητής αρχαιολόγος & εκπαιδευτής)
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα, προπαρασκευαστικό υλικό για την επίσκεψή σας και πληροφορίες για το Νεολιθικό Οικισμό Αυγής επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.neolithicavgi.gr
