Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης οι σπουδές σε μεγάλα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού παύουν να είναι άπιαστο όνειρο. Μέσα από δεκάδες ηλεκτρονικές πλατφόρμες, που λειτουργούν στο διαδίκτυο, μπορείτε να παρακολουθήσετε σεμινάρια, πάνω σε οποιοδήποτε αντικείμενο όπως Συνταγματικό δίκαιο και Ρωμαϊκή Αρχιτεκτονική στο Yale, Χρηματοοικονομικά στο Columbia, Οργανική Χημεία στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και Εφαρμογές της Φιλοσοφίας στο Μάνατζμεντ στο Ecole Centrale του Παρισιού και μάλιστα εντελώς δωρεάν.
Κείμενο: Παναγιώτα Φούντα
Η ιδέα για την παρακολούθηση μεμονωμένων μαθημάτων (courses) στα πανεπιστήμια του εξωτερικού δεν είναι κάτι καινούργιο. Οι ρίζες της, μάλιστα, βρίσκονται στην αρχή του περασμένου αιώνα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η επικρατούσα τάση της μεταβίβασης της γνώσης – sharing knowledge αγγλιστί και της δια βίου μάθησης, όπως επίσης και η τεράστια διείσδυση του διαδικτύου οδήγησε στη δημιουργία των λεγόμενων Massive Open Online Course (MOOC), που στα ελληνικά μεταφράζονται ως Μαζικά Ανοικτά Διαδικτυακά Μαθήματα.
Η λογική τους βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή εκατοντάδων ή χιλιάδων εκπαιδευόμενων μέσω ανοικτής πρόσβασης από το διαδίκτυο. Ο τρόπος και χρόνος παρακολούθησης αυτό-οργανώνεται σύμφωνα με συγκεκριμένους μαθησιακούς στόχους, ενώ για κάποια συγκεκριμένα μαθήματα προαπαιτείται η ύπαρξη ειδικού γνωστικού υπόβαθρου και δεξιοτήτων. Ανάλογα με το μάθημα, ενδιαφερόμενος θα πρέπει να διαθέσει από τρεις έως 12 ώρες την εβδομάδα για διάβασμα, παρακολούθηση online διαλέξεων αλλά και για τη εκπόνηση εργασιών. Τα περισσότερα προγράμματα διαρκούν 4 με 6 εβδομάδες, ενώ τελευταία πολλά πανεπιστήμια, με την πληρωμή χαμηλού αντίτιμου, χορηγούν και πιστοποιητικό παρακολούθησης.
Επί της ουσίας τα ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα δεν έχουν καμία διαφορά από τα κανονικά μαθήματα που προσφέρουν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι διαλέξεις των καθηγητών βιντεοσκοπούνται και μοιράζονται στη συνέχεια στη σελίδα του μαθήματος, και μάλιστα έχουν και υπότιτλους για καλύτερη κατανόηση. Ο συμμετέχων μπορεί να επικοινωνεί με τον καθηγητή για τυχόν απορίες, ενώ στο πλαίσιο των μαθημάτων λειτουργούν και κλειστές πλατφόρμες δικτύωσης μεταξύ των «μαθητών», όπου μπορούν να συζητούν μεταξύ τους, όπως σε μια κανονική αίθουσα. Η διαδικασία εγγραφής είναι πολύ απλή. Μπαίνετε σε κάποια από τα παραπάνω sites, αναζητάτε το εκπαιδευτικό ίδρυμα που σας ενδιαφέρει ή το αντικείμενο που επιθυμείτε, εξετάζετε τους χρόνους, δηλαδή πόσο θα διαρκέσει και πόσο από τον ελεύθερο χρόνο σας θα πρέπει να διαθέσετε για την ολοκλήρωση του μαθήματος, και δηλώνετε συμμετοχή. Με συνεχείς ειδοποιήσεις, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το σύστημα σας υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις σας και σημειώνει την πρόοδό σας.
Οι πιο δημοφιλείς πλατφόρμες είναι τo Edx, το Coursera και το Udacity, μέσω των οποίων μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει μαθήματα σε μερικά από τα μεγαλύτερα και διεθνώς αναγνωρισμένα πανεπιστήμια όπως το Harvard, το Stanford, το Princeton, κ.ά. Φέτος την άνοιξη μέσω της πλατφόρμας Coursera διαμορφώθηκε μάθημα με υλικό σχεδιασμένο ειδικά για το ελληνικό κοινό, με τίτλο "Beyond Silicon Valley: Entrepreneurship in Transitioning Economies”. Αντικείμενο του ήταν ανάπτυξη επιχειρηματικών οικοσυστημάτων σε περιόδους κρίσης και σε οικονομίες σε μετάβαση, ενώ περιελάμβανε μια σειρά από ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις και συζητήσεις με επιχειρηματίες, συμβούλους, αναλυτές και ειδικούς του επιχειρηματικού χώρου και οι συμμετέχοντες έλαβαν απλές, πρακτικές συμβουλές και πληροφορίες για το ξεκίνημα μιας επιχείρησης και την ανεύρεση κεφαλαίου.
Το 2012 ανακηρύχθηκε χρονιά των MOOC, εξαιτίας της τεράστιας διάδοσής τους σε όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε μόλις τρία χρόνια, ο αριθμός των ατόμων που παρακολουθεί διαδικτυακά μαθήματα έχει υπερτριπλασιαστεί. Ως τον περασμένο Μάιο, μόνο τα αμερικανικά πανεπιστήμια, πρόσφεραν περισσότερα από 900 courses.
