Ανάλογες έρευνες έγιναν το 2008, το 2003-04 και το 2013-14, όπου συγκριτικά με τη νεότερη, διαπιστώνεται μείωση της μαθητικής διαρροής και δίνει ελπιδοφόρο μήνυμα.
Βέβαια από την ανάγνωση της έρευνας, απορρέει μεταξύ άλλων ότι το εκπαιδευτικό σύστημα «χωλαίνει» στο να ενισχύσει τους «αδύνατους» μαθητές να ανταποκριθούν στις γνωστικές απαιτήσεις του σχολείου, με αποτέλεσμα όταν τους «απορρίπτει» και τους αναγκάζει να επαναλάβουν την ίδια τάξη, αυτοί να καταλήγουν να «μισούν» το σχολείο και να θέλουν να το εγκαταλείψουν.
Δυστυχώς όμως σήμερα, οι νέοι του γυμνασίου και του λυκείου, που εγκαταλείπουν το σχολείο, έχουν πολύ μικρότερες πιθανότητες από ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, να βρουν διέξοδο στην αγορά εργασίας, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για το μέλλον τους.
Ο σχεδιασμός της νέας έρευνας και οι μεθοδολογικές επιλογές της ερευνητικής ομάδας, καθορίστηκαν από την ανάγκη συγκρισιμότητας των αποτελεσμάτων με εκείνα του παρελθόντος, ταυτόχρονα με την αξιοποίηση νέων ακριβέστερων εργαλείων καταγραφής, ώστε να διαγνωστεί και να αποτυπωθεί με σαφήνεια η τάση που παρουσιάζει το φαινόμενο της μαθητικής διαρροής στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΕΥΓΟΥΝ
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι περισσότεροι μαθητές εγκαταλείπουν την υποχρεωτική εκπαίδευση στο Γυμνάσιο, ενώ στο Λύκειο συγκριτικά με αυτούς στο γενικό και Επαγγελματικό Λύκειο αντίστοιχα, μεγαλύτερο ποσοστό διαρροής παρουσιάζεται στο Επαγγελματικό (11%).
Ο μεγαλύτερος όγκος μαθητών διαρρέει στο Γυμνάσιο (4.338 μαθητές) με σημαντικά αυξημένο ποσοστό (4,23%) σε σχέση με το Δημοτικό ή το Λύκειο.
Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι παιδιά εγκαταλείπουν το σχολείο και από το Δημοτικό, καθώς η έρευνα έδειξε ότι το έτος 2015-16, στις τάξεις Α΄-Β-Γ΄, εγγράφηκαν στο Δημοτικό Σχολείο 99.984 μαθητές και από αυτούς εγκατέλειψαν οι 1.788 (ποσοστό 1,79%). Αντίστοιχα στις τάξεις Δ΄-Ε΄-Στ΄ εγγράφηκαν 95.805 μαθητές και εγκατέλειψαν 1.577 (ποσοστό 1,65%).
Τα ποσοστά διαρροής κάθε εξεταζόμενης βαθμίδας εκπαίδευσης οφείλονται κυρίως στην πρώτη τάξη. Για παράδειγμα, από όσους διαρρέουν στο Γυμνάσιο, το 93% διαρρέει από την Α’ Γυμνασίου. Σε αυτό το ποσοστό περιλαμβάνονται και όσοι δεν φοίτησαν καθόλου στο
Γυμνάσιο. Από την άλλη, μόλις το 1,8% εγκαταλείπει το σχολείο στη Γ’ Γυμνασίου.
Επίσης παρατηρείται ότι τα αγόρια εμφανίζουν σταθερά υψηλότερα ποσοστά διαρροής από τα κορίτσια, σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και τους τύπους σχολείων.
Μεγαλύτερη απόκλιση των επιμέρους ποσοστών εμφανίζεται στο Γυμνάσιο όπου τα αγόρια διαρρέουν κατά 35% περισσότερο από τα κορίτσια (4,82% και 3,58% αντίστοιχα). Στο Δημοτικό δεν παρατηρείται αξιοσημείωτη διαφοροποίηση, ενώ τόσο στο Λύκειο όσο και στα ΕΠΑΛ τα αγόρια «προηγούνται» κατά περίπου 15% στη διαρροή έναντι των κοριτσιών.
Επίσης από την έρευνα προκύπτει ότι το ποσοστό της διαρροής
αυξάνεται σημαντικά όσο μεγαλώνει η ηλικία των μαθητών/τριών που φοιτούν σε μια συγκεκριμένη τάξη. Μάλιστα, στο Γυμνάσιο οι μαθητές/τριες που απέχουν περισσότερο από τέσσερα χρόνια από τη βασική ηλικιακή ομάδα της τάξης διαρρέουν με ποσοστό που φτάνει το 85%.
ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΡΡΟΗ
Επιγραμματικά η έρευνα καταλήγει στα εξής συμπεράσματα:
«Οι αστικές περιοχές εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά διαρροής σε σχέση με τις ημιαστικές και τις αγροτικές, χωρίς όμως μεγάλες διαφοροποιήσεις.
Τα μεγαλύτερα ποσοστά μαθητικής διαρροής εμφανίζονται στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σε όλους τους τύπους σχολείου και αντίστοιχα υψηλά ποσοστά έχουν όλοι οι νομοί της συγκεκριμένης περιφέρειας.
Η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παρουσιάζει τα μικρότερα ποσοστά διαρροής και ακολουθεί η περιφέρεια Ηπείρου, στην οποία τα ποσοστά διαρροής έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία. Ανάλογη βελτίωση σημειώθηκε και στις περιφέρειες Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου.
Σε απόλυτους αριθμούς και σταθερά για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, οι περισσότεροι μαθητές διαρρέουν στην Αττική, γεγονός αναμενόμενο καθώς το 1/3 του μαθητικού πληθυσμού βρίσκεται στη συγκεκριμένη περιφέρεια.
Ακολουθεί για τους ίδιους λόγους η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Χαρακτηριστικότερα ευρήματα είναι οι μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ περιφερειών στο Δημοτικό, τα πολύ μεγάλα ποσοστά διαρροής των αγοριών έναντι των κοριτσιών στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη για το Γυμνάσιο και στη Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα και Νότιο Αιγαίο για το ΓΕΛ.
Όσο περισσότερα είναι τα χρόνια που κάποιος είναι «στάσιμος/η», τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να διαρρεύσει ή καλύτερα να έχει ήδη διαρρεύσει».
Να σημειωθεί ότι η ερευνητική ομάδα ήταν οι εξής κ.κ.: Ελένη Παπαδοπούλου, Ελένη Καραγιάννη, Βασίλειος Καρναβάς, Ευαγγελία Κουτίδου και Ιωάννης Καπετανάκης.
ΛΕΝΑ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
