Εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Action Aid για το προσφυγικό

Στιγμιότυπο από το παιχνίδι στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος, στο οποίο τα παιδιά καλούνται να πάρουν θέση με μια στάση, σχετικά με το προσφυγικό.

«Αν το προσφυγικό το έδιναν να το λύσουν τα παιδιά, θα είχε λυθεί εδώ και μήνες» δηλώνει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η Δέσποινα Καρδογέρου, δημιουργός και σχεδιάστρια εκπαιδευτικού προγράμματος «Προς Φυγή», της Action Aid, με θέμα το προσφυγικό, που απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου.

Πόσο εύκολο είναι ένα ταξίδι προς την Φυγή; Και τι γίνεται όταν φτάσεις εκεί; Μέσα από μια σειρά διαδραστικών ασκήσεων, με εργαλείο τη θεατρική έκφραση, οι έφηβοι προβληματίζονται, παίρνουν θέση και γίνονται συνοδοιπόροι ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να βρουν καταφύγιο αλλού.

«Δεν κάνουμε μάθημα. Πρόκειται για παιχνίδια ρόλων, προσομοίωσης, με μουσική, παιχνίδια που μπορεί να δραματοποιούμε ένα παραμύθι. Καλούμε τα παιδιά να μπούνε στη θέση του άλλου. Όχι με το μυαλό τους, αλλά με την καρδιά τους. Το πιο σημαντικό παιχνίδι που κάναμε με τα παιδιά στο πιλοτικό μας πρόγραμμα, είναι όταν κλήθηκαν να πάρουν θέση απέναντι στο προσφυγικό θέμα με μια στάση σώματος. Τα περισσότερα πήραν την θέση του πρόσφυγα, δείχνοντάς τον σκυμμένο, δυστυχισμένο. Ορισμένα στάθηκαν θετικά και υποστηρικτικά, αγκαλιάζοντάς τον, κάποια άλλα παιδιά ήταν αποστασιοποιημένα, απαθή και πολύ λίγα γύρισαν την πλάτη τους. Κατόπιν ακολούθησε συζήτηση, διάλογος. Χρησιμοποιούμε τεχνικές από το θέατρο του καταπιεσμένου. Με οδηγό αυτές τις τεχνικές, ο συμμετέχοντας βιώνει ο ίδιος αυτό που συμβαίνει σε κάποιον άλλον, αλλά ταυτόχρονα νιώθει κι ο ίδιος ενδυναμωμένος για να παλέψει και να κερδίσει πράγματα που στην καθημερινότητά του τον δυσκολεύουν πολύ»» εξηγεί η κ. Καρδογέρου.

Στόχος του προγράμματος «Προς Φυγή» είναι η ευαισθητοποίηση μαθητών αλλά και εκπαιδευτικών, ενώ η ιδέα για την δημιουργία του, προέκυψε από την ανάγκη των παιδιών να ασχοληθούν, να μάθουν, να πάρουν απαντήσεις για το προσφυγικό. «Τι θεωρούμε ξένο και γιατί φοβόμαστε το ξένο. Υπήρχε μεγάλη ανάγκη να μιλήσουν για αυτό το θέμα, να εκφράσουν τις απόψεις τους, τα συναισθήματά τους, τους φόβους τους. Αλλά και εκπαιδευτικοί μας ζήτησαν να συμμετέχουν σε σεμινάρια, ώστε να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν το προσφυγικό μέσα στην τάξη» υπογραμμίζει η κ. Καρδογέρου.

Σχολιάζοντας μάλιστα ανακοινώσεις σχολείων που δεν επιθυμούν την συμμετοχή των προσφυγόπουλων, η κ. Καρδογέρου λέει χαρακτηριστικά, ότι «αυτές οι ανακοινώσεις δεν βγήκαν από τα ίδια τα παιδιά, βγήκαν από τους γονείς. Το πρόβλημα είναι ο φόβος για κάτι δεν γνωρίζουμε. Η μόνη μας ευκαιρία να μην φοβόμαστε, είναι να προσπαθήσουμε να το γνωρίσουμε, λαμβάνοντας όλα τα μέτρα ασφάλειας υγιεινής, αν αυτό είναι το θέμα».

Το 15ο γυμνάσιο Περιστερίου είναι ένα από τα περίπου 20 σχολεία που θα συμμετέχουν στο «Προς Φυγή». Η φιλόλογος Ειρήνη Δασκαλάκη δηλώνει στο ΑΠΕ ΜΠΕ: «Είδα αυτό το πρόγραμμα, αλλά το συζήτησα με τα παιδιά δυο τάξεων από την Α' και Γ' γυμνασίου για το αν θέλουν να συμμετέχουν. Το δέχτηκαν με μεγάλη χαρά. Τα παιδιά ήταν ένθερμα να βιώσουν την κατάσταση, να διαπιστώσουν αν ισχύουν όλα αυτά τα αρνητικά που ακούγονται για τους πρόσφυγες. Στο σχολείο μας εξάλλου, έχουμε μαθητές που είναι παιδιά μεταναστών και μάλιστα σε μεγάλο ποσοστό. Συζητήσαμε το θέμα που προέκυψε με το σχολείο στο Ωραιόκαστρο και αντιδρούν όταν ακούνε γιατί δεν τα δέχονται τα παιδάκια από την Συρία. Εκτιμώ ότι αν προέκυπτε ένα τέτοιο θέμα στο δικό μας σχολείο δεν θα είχαν αντιρρήσεις. Βέβαια παίζει ρόλο και το γεγονός ότι είμαστε ένα σχολείο στο Περιστέρι, τα παιδιά ζούνε με πολλές μειονοτικές ομάδες κι είναι πιο εξοικειωμένα, αγκαλιάζουν εύκολα το διαφορετικό».

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Προς Φυγή» θα ξεκινήσει στις 3 Οκτώβρη και μέχρι αυτήν την στιγμή δήλωσαν συμμετοχή περίπου 20 γυμνάσια- λύκεια από όλες τις περιοχές της Αττικής «ακόμη και ιδιωτικά σχολεία, ενώ έχουμε κι ένα σχολείο που έρχεται από την Κάλυμνο» συμπληρώνει η κ. Καρδογέρου. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα λειτουργούν σε όλη την διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

Ένας Κόσμος Άνω Κάτω

Το 2008 άνοιξε το ειδικά διαμορφωμένο, πολύχρωμο και πρωτότυπο εκπαιδευτικό κέντρο «Ένας Κόσμος Άνω Κάτω» στην Αθήνα, με καινοτόμα προγράμματά που βασίζονται σε βιωματικά εργαλεία, όπως το θεατρικό παιχνίδι, τα παιχνίδια ρόλων, την έρευνα και τη διάδραση, τα οποία έχουν παρακολουθήσει ως τώρα 30.000 μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, που είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν, να παίξουν, να βιώσουν και να προβληματιστούν, για ζητήματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ότι όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να πηγαίνουν σχολείο χωρίς διακρίσεις και όλοι ότι γεννιούνται ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα.