Της Λένας Κισσάβου
Στο θέμα της φιλίας και συγκεκριμένα στα χαρακτηριστικά της γνήσιας φιλίας και στον ρόλο των κοινωνικών δικτύων στη διαμόρφωσή της, κλήθηκαν να εξεταστούν οι υποψήφιοι στις πανελλαδικές εξετάσεις, χθες, στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας (έκθεση).
Στη Λάρισα η εξεταστική διαδικασία κύλησε ομαλά, με το θέμα να βρίσκεται στα θρανία των υποψηφίων στα 25 εξεταστικά κέντρα, από τις 8.30 π.μ. ,ενώ από τις 10.30 π.μ. ξεκίνησαν να αποχωρούν οι πρώτοι μαθητές, δηλώνοντας ότι ήταν βατό και εύκολο.
Συγκεκριμένα χθες, συνεξετάστηκαν οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων και της Ομάδας Β΄ των Επαγγελματικών Λυκείων, που δίνουν τόσο με το παλιό σύστημα, όσο και με το νέο, ενώ σήμερα αντίστοιχα, στη Νεοελληνική Γλώσσα, θα εξεταστούν οι υποψήφιοι της Ομάδας Α΄ των Επαγγελματικών Λυκείων, με το παλιό και νέο εξεταστικό σύστημα.
Από νωρίς το πρωί, η διευθύντρια Περιφερειακής Εκπαίδευσης Θεσσαλίας κ. Ελένη Αναστασοπούλου και ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ν. Λάρισας, κ. Ιωάννης Καψάλης, βρισκόταν επί ποδός, προκειμένου να παρακολουθήσουν κάθε λεπτομέρεια της οργάνωσης των εξετάσεων.
Πραγματοποίησαν επισκέψεις σε εξεταστικά κέντρα της Λάρισας, ενώ είχαν συνεχή επικοινωνία με όλες τις λυκειακές επιτροπές.
Η κ. Αναστασοπούλου, δήλωσε ότι: «Ξεκινήσαμε καλά και δεν είχαμε κανένα πρόβλημα στην περιφέρειά μας. Επικοινωνήσαμε με όλους του προέδρους των λυκειακών επιτροπών και διαπιστώθηκε ότι όλα κύλησαν ομαλά, μέσα στους χρόνους που έχουν οριστεί.
Υπήρξε ηρεμία. Το θέμα ήταν εύκολο, διαχρονικό και βατό. Αφορά τη φιλία και τα παιδιά το αντιμετώπισαν καλά και ψύχραιμα», καταλήγοντας με τη ευχή να συνεχιστεί το ίδιο κλίμα και πορεία, μέχρι και τη λήξη των πανελληνίων εξετάσεων.
Αντίστοιχα ο κ. Καψάλης υποστήριξε: «Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός και όλα δείχνουν πως ξεκινήσαμε καλά. Τα θέματα ήρθαν έγκαιρα. Δεν είχαμε αναφορά για κανένα πρόβλημα, σε εξεταστικό κέντρο στον νομό Λάρισας». Σύμφωνα με τον κ. Καψάλη οι υποψήφιοι στον νομό Λάρισας, τόσο από τα Γενικά όσο και από τα Επαγγελματικά Λύκεια, ανέρχονται στους 2.420.
ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ ΚΑΙ «FACEBOOK»
Όσο αφορά αναλυτικότερα στο θέμα της έκθεσης, οι υποψήφιοι κλήθηκαν να διαγωνιστούν σε κείμενο του Έλληνα φιλόσοφου, παιδαγωγού και δοκιμιογράφου Ευάγγελου Παπανούτσου, το οποίο πραγματεύεται το θέμα της φιλίας. Αντίστοιχα κείμενο του ίδιου, είχε δοθεί και πάλι σε πανελλαδικές εξετάσεις, του 2012, στους υποψήφιους στα Εσπερινά ΕΠΑΛ.
Το θέμα αυτό, εκτός του ότι κρίθηκε ως βατό, καθώς ζητούσε ξεκάθαρα την ανάπτυξη της έννοιας της φιλίας, χωρίς «παγίδες», ήταν παράλληλα οικείο στους νέους, καθώς τους ζητούσε να γράψουν για τη φιλία μέσα στα κοινωνικά δίκτυα, όπως «Facebook», σε κάτι που είναι εξοικειωμένοι και έχουν άποψη.
Συγκεκριμένα, το κείμενο ήταν το εξής: «Η φιλία, δώρο ακριβό και ευτύχημα σπάνιο, έχει πανάρχαιους τίτλους ευγένειας. Την εχάρηκαν άνθρωποι εκλεκτοί, σε όλα τα γεωγραφικά και τα ιστορικά πλάτη της οικουμένης, και την εγκωμίασαν ποιητές, σοφοί, πολιτικοί με τον τρόπο του ο καθένας, αλλά όλοι με την ίδια συγκίνηση. Άλλωστε, εκτός από την καταγωγή της λέξης (που είναι κατευθείαν παράγωγο του κύριου για την «αγάπη» ρήματος: φιλείν), και μόνο το γεγονός ότι, για να τονίσουμε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη μας προς τα πιο οικεία μας πρόσωπα, δηλώνουμε ότι τους θεωρούμε «φίλους», μαρτυρεί πόσο ψηλά η κοινή συνείδηση τοποθετεί τη φιλία.
Τι είναι η φιλία; «Εύνοια», φυσικά, όπως λέγει ο Αριστοτέλης, να έχεις, δηλαδή, καλές διαθέσεις απέναντι σ’ έναν άνθρωπο, να αισθάνεσαι στοργή γι’ αυτόν, να επιζητείς την συντροφιά του και να θέλεις την ευτυχία του να είσαι εύνους προς κάποιον και αυτός εύνους προς εσένα να υπάρχει ανταπόκριση, αμοιβαιότητα στα αισθήματά σας, να τον αγαπάς και να τον τιμάς κι εκείνος, επίσης, να σε αγαπά και να σε τιμά. Γι’ αυτό, όσο τρυφερές κι αν είναι οι σχέσεις μας με τα άψυχα, δεν λέγονται φιλία. Όταν αγαπούμε ένα άψυχο πράγμα, αυτό που αισθανόμαστε δεν είναι φιλία.
Μπορούμε να διακρίνουμε τρία είδη φιλικών σχέσεων, κατά τον Αριστοτέλη: «διά το χρήσιμον», «δι’ ηδονήν», «διά το αγαθόν». Στην πρώτη περίπτωση, συνδεόμαστε μ’ έναν άνθρωπο, επειδή ο ένας μας είναι στον άλλο χρήσιμος (για τις υποθέσεις, τις ανάγκες, τη σταδιοδρομία, τις πολιτικές φιλοδοξίες μας κ.τ.λ.). Στη δεύτερη, διατηρούμε στενές σχέσεις μαζί του, επειδή μας προξενεί ευχαρίστηση (είναι διασκεδαστικός, έξυπνος συνομιλητής, επιδέξιος συμπαίκτης κ.τ.λ.). Και στις δύο περιπτώσεις, «αγαπούμε» τον άλλο κι εκείνος μας «αγαπά» όχι για την ανθρώπινη ποιότητά μας, επειδή, δηλαδή, είμαι εγώ αυτός που είμαι και είναι εκείνος αυτός που είναι (κατά το σώμα και την ψυχή, το ήθος, το πνεύμα), αλλά επειδή κάτι άλλο περιμένουμε απ’ αυτόν και αυτός από εμάς, ένα κέρδος (υλικό ή ηθικό) ή μιαν απόλαυση (την τέρψη της ευχάριστης συναναστροφής).
Του τρίτου είδους ο φιλικός δεσμός είναι η τέλεια, η ουσιαστική και ακατάλυτη φιλία. Τον κάνω συντροφιά, τον τιμώ, τον αγαπώ, με κάνει συντροφιά, με τιμά, με αγαπά, όχι επειδή περιμένω απ’ αυτόν ή εκείνος περιμένει από μένα ωφέλεια (με όλο που βέβαια και μπορώ και θα τον ωφελήσω, όπως και εκείνος επίσης, και μπορεί και θα με ωφελήσει), ούτε επειδή μου είναι ευχάριστος και του είμαι ευχάριστος (με όλο που πραγματικά αισθανόμαστε ευχαρίστηση ο ένας κοντά στον άλλο), αλλά επειδή, όντας ο καθένας μας αυτό που είναι, μοιάζουμε ο ένας στον άλλο –η ομοιότητά μας βρίσκεται στην ανθρώπινη αξία μας, στο υψηλό ποιόν της ανθρωπιάς μας. Η τέλεια, λοιπόν, φιλία είναι συνάντηση και δεσμός δύο προσώπων απάνω στον ίδιο ηθικό άξονα, στην ίδια αξιολογική κλίμακα. Θεμέλιο και εγγύηση της αγάπης τους είναι η «αρετή», και επειδή η αρετή είναι «κτήμα ες αεί» του ανθρώπου, ούτε αλλοτριώνεται, ούτε φθείρεται οι φιλίες που δημιουργούνται απάνω σ’ αυτή τη βάση είναι σταθερές και μόνιμες, αδιάλυτες.
Φίλος είναι ο παραστάτης και σύμμαχός μας στον τραχύ αγώνα να υπάρξουμε, να σηκώσουμε το βάρος της ανθρωποσύνης μας, χωρίς να συντριβούμε ή να ευτελιστούμε. Όταν σε μια βαρυσήμαντη καμπή του βίου μελετούμε ή επιχειρούμε κάτι πολύ σοβαρό και επικίνδυνο, έχουμε ανάγκη από ένα καλόγνωμο σύμβουλο και αυστηρό κριτή, για να συζητήσουμε μαζί του ελεύθερα και χωρίς περιστροφές το πρόβλημά μας. Ποιος μπορεί να είναι αυτός ο σύμβουλος και κριτής; Μπορεί το πρόσωπο τούτο να είναι άλλος εκτός από τον φίλο;».
Πάνω σε αυτό, μεταξύ άλλων, στο εξεταζόμενο μάθημα, οι υποψήφιοι κλήθηκαν να γράψουν μια ομιλία 500-600 λέξεων, με θέμα τις ανθρώπινες σχέσεις στη σύγχρονη εποχή, και να εκθέσουν:
α) τα χαρακτηριστικά της γνήσιας φιλίας, όπως την αντιλαμβάνονται και
β) την άποψή τους σχετικά με τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης/διαδικτύου στη δημιουργία σχέσεων φιλίας.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
ΑΥΡΙΟ ΤΕΤΑΡΤΗ
*Ημερήσια και εσπερινά ΓΕΛ με το νέο σύστημα:
-Αρχαία Ελληνικά ( Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών)
-Μαθηματικά (Ο.Π. Θετικών Σπουδών και Ο.Π. Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής)
*Ημερήσια και Εσπερινά ΓΕΛ και Ημερήσια και Εσπερινά ΕΠΑΛ (Ομάδα Β΄) με το παλαιό σύστημα:
-Αρχαία Ελληνικά (Θεωρητικής κατεύθυνσης)
-Μαθηματικά (Θετικής κατεύθυνσης και Τεχνολογικής κατεύθυνσης (και των 2 κύκλων)
