Του Μενέλαου Κατσαμπέλα
Σουσάμι καλλιεργείται ξανά στο νομό Λάρισας, για πρώτη φορά μετά… τη δεκαετία του ΄60. Το στίγμα δίνουν οι θημωνιές στο χωράφι που εμφανίστηκαν ξανά στην περιοχή, φέρνοντας στο νου των παλιότερων ευχάριστες αναμνήσεις. Το σουσάμι καλλιεργούνταν έτσι κι αλλιώς ευκαιριακά στην Ελλάδα μέχρι τη δεκαετία του ΄70, κυρίως αντικαθιστώντας κατά περίπτωση την αγρανάπαυση. Εκείνη την εποχή έφτασε να καλλιεργείται σε σχεδόν 300.000 στρέμματα, αλλά τα επόμενα χρόνια οι καλλιεργούμενες εκτάσεις σταδιακά μειώθηκαν.
Αρχικά εξαιτίας των επιδοτήσεων σε ανταγωνιστικές προς το σουσάμι καλλιέργειες όπως τα ζαχαρότευτλα και ο αραβόσιτος και στη συνέχεια γιατί η συγκεκριμένη καλλιέργεια δεν εντάχτηκε στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ελαιούχα φυτά, όπως η σόγια, η ελαιοκράμβη και ο ηλίανθος.
Εδώ και μερικά χρόνια παρατηρείται αύξηση των καλλιεργούμενων στρεμμάτων με σουσάμι σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπως στη Νιγρίτα, καθώς θεωρείται ως μία εναλλακτική καλλιέργεια με προοπτικές ανάπτυξης. Χαρακτηρίζεται μάλιστα ως ένας διατροφικός θησαυρός με μεγάλη ζήτηση.
Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι η καλλιέργειά του δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, ενώ μπορεί να αποδώσει ακόμη και σε συνθήκες ξηρασίας.
Με μία μέση στρεμματική παραγωγή 150-200 κιλά από την οποία μπορούν να παραχθούν 65-70 λίτρα σησαμέλαιου, η καλλιέργεια του σουσαμιού μπορεί να αποφέρει ένα εισόδημα έως και 400 ευρώ ανά στρέμμα.
Σε κάθε περίπτωση, ο θεσσαλικός κάμπος είναι μια περιοχή που ευνοεί την καλλιέργεια σουσαμιού κι έτσι ο ιδιοκτήτης του Βιολογικού Αγροκτήματος Τσιάμη, Δημήτρης Τσιάμης, καλλιέργησε φέτος, πειραματικά, τόσο συμβατικό όσο και βιολογικό σουσάμι, στα Βασιλικά Φαρσάλων.
Όπως τονίζει ο κ. Τσιάμης στην «Ε», «από την αρχή τα πράγματα ήταν λίγο δύσκολα μιας και δεν ξέραμε καν το φυτό. Με τη βοήθεια των γεωπόνων της εταιρίας κάναμε την καλλιέργεια σε μια χρονιά με πραγματικά αντίξοες συνθήκες –υπήρξε υπερβολική βροχόπτωση - με σχετικά καλά αποτελέσματα».
Καλλιεργήθηκε συμβατικό αλλά και βιολογικό σουσάμι, με διάφορους τρόπους και πρώιμα και όψιμα, μετά μάλιστα από καλλιέργεια φακής, με τη διαδικασία της συγκομιδής να ολοκληρώνεται μόλις την προηγούμενη εβδομάδα.
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Τσιάμη «το ζόρικο κομμάτι ήταν το βιολογικό αφού δεν γίνεται να αλωνιστεί με κομπίνα και χρειάζεται κοπή – δεματοποίηση με ειδικό μηχάνημα και θημωνιές μέχρι να ξεραθεί και να αλωνιστεί. Η ποιότητα πάντως που βγάλαμε δεν έχει καμία σχέση με το εισαγόμενο. Η συνολική αποτίμηση θα γίνει τον χειμώνα όταν και θα δοθούν τα στοιχεία σε όσους νέους παραγωγούς θέλουν να καλλιεργήσουν. Θα καταγράψουμε τα λάθη και τα σωστά ώστε την επόμενη χρονιά να έχουμε καλύτερες αποδόσεις και ποιότητα».
Καταλήγοντας, ο ιδιοκτήτης του Βιολογικού Αγροκτήματος Τσιάμη, ευχήθηκε να υπάρξουν στο μέλλον καλύτερες χρονιές σε σχέση με τις καιρικές συνθήκες μιας και φέτος δεν έμεινε καμία καλλιέργεια (βαμβάκια – αμπέλια – ντομάτες) ανεπηρέαστη.
ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ
Οι κυριότερες χώρες που καλλιεργείται το σουσάμι είναι οι Ινδίες, η Κίνα, οι ΗΠΑ, το Σουδάν, η Τουρκία, το Μεξικό κ.ά.
Η καλλιέργειά του έχει σκοπό την παραγωγή των ελαιούχων σπόρων του. Οι σπόροι του σουσαμιού έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε έλαιο που φθάνει το 45-60%. Το σησαμέλαιο χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων, τη ζαχαροπλαστική, την κονσερβοποιία. Επίσης χρησιμοποιείται για την παραγωγή σαπουνιών και χρωμάτων.
Ο σπόρος του σουσαμιού είναι καρπός με υψηλή διατροφική αξία και γι΄ αυτό χρησιμοποιείται στην αρτοποιία (ψωμί, κουλούρια, παστέλια, κ.λπ.), την παραγωγή ταχινιού αλλά και χαλβά.
Το υπόλειμμα (πίτα) που μένει μετά την εξαγωγή του σησαμέλαιου, χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή, η οποία είναι πλούσια σε πρωτεΐνες που φθάνουν μέχρι 50-52%.
ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΟ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Το σουσάμι, λόγω των πολλών αντιοξειδωτικών που περιέχει, προστατεύει τον οργανισμό από την κακή χοληστερίνη. Η ουσία σησαμίνη, που περιέχεται στο σουσάμι, δρα εναντίον της υπέρτασης αλλά και της δημιουργίας θρόμβων, ενώ λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε αντιοξειδωτικές ουσίες πολλές έρευνες έδειξαν την αντικαρκινική δράση του σουσαμιού. Υπάρχουν ερευνητικές εργασίες που δείχνουν ότι το σουσάμι έχει ιδιότητες πρόληψης του διαβήτη, αλλά και του καταρράκτη των ματιών.
