σποτ:
* «Δεν μπορούμε να γίνουμε Αυστραλία (σ.σ.: νο1 στον κόσμο σήμερα), διότι: Δεν έχουμε στρατηγική, ούτε συγκεκριμένο παραγωγικό μοντέλο, δεν μπορούμε να συνεργαστούμε και βέβαια δεν υπάρχει η απαιτούμενη οργάνωση».
Συνέντευξη στον Φώτη Καραγιάννη
Οι συνεχείς βροχοπτώσεις των τελευταίων εβδομάδων έχουν πλήξει καίρια τις βαμβακοκαλλιέργειες καταστρέφοντας μεγάλο μέρος της φετινής παραγωγής στη χώρα μας! Η Θεσσαλία δυστυχώς βρέθηκε στο «μάτι του κυκλώνα» και οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η μείωση σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει και στο 50%, γεγονός που έχει φέρει σε απόγνωση τους βαμβακοπαραγωγούς. Πολλοί σκέπτονται την εγκατάλειψη της καλλιέργειας και τη στροφή σε άλλη επαγγελματική ενασχόληση, καθώς τα κόστη έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, ενώ το αγροτικό εισόδημα κατακρεουργείται από τις ζημιές και τα εφαρμοζόμενα μνημονιακά μέτρα!
Με αυτά τα δεδομένα, το μέλλον του ελληνικού βαμβακιού διαγράφεται δυσοίωνο και οι προοπτικές ανάκαμψης στις διεθνείς αγορές λιγοστεύουν δραματικά, όσο το ελληνικό κράτος δεν λαμβάνει δραστικά μέτρα πολιτικής – τεχνικής υποστήριξης και παραγωγικής οργάνωσής του.
Για την κατάσταση της βαμβακοκαλλιέργειας στον τόπο μας, μιλά στην «ΕτΔ» ο επιστήμονας - ερευνητής και προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος δρ. Μωχάμεντ Νταράουσε, ο οποίος ξεκαθάρισε πως αν η κεντρική εξουσία δεν λάβει άμεσα αποφάσεις, ο «λευκός χρυσός» θα πάψει γρήγορα να είναι ένας από τους βασικούς αιμοδότες της αγροτικής μας οικονομίας.
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
* Ποιες είναι οι προβλέψεις για τη φετινή παραγωγή βαμβακιού μετά και τις έντονες βροχοπτώσεις του τελευταίου μήνα;
- Συγκεντρώνει πολλά αρνητικά σημεία ξεκινώντας από τα γνωστά σε όλους, capital control και βέβαια τη χαμηλή τιμή του προϊόντος, τη μεγάλη μείωση των βαμβακοκαλλιεργητών, τις κακές καιρικές συνθήκες καθόσον δεν συγκεντρώθηκαν οι απαιτούμενες βαθμοημέρες για την κανονική ωρίμανση της καλλιέργειας και τέλος, μεγάλο ποσοστό της παραγωγής συγκομίστηκε μετά από βροχές (μεταβροχικό βαμβάκι). Δυστυχώς φέτος θα έχουμε υποβάθμιση του κυτίου του χρώματος, ποιοτικό χαρακτηριστικό μεγάλης σημασίας για την αγορά! Αν προστεθούν οι χρόνιες στρεβλώσεις του παραγωγικού συστήματος (υψηλό κόστος, κακή οργάνωση, έλλειψη στόχευσης και στρατηγικής) που οδήγησαν το ελληνικό βαμβάκι ποιοτικά σε πολύ χειρότερη μοίρα από αυτή που πραγματικά αξίζει και κατά συνέπεια στην αδύναμη προώθησή του στις αγορές, τότε θα μπορούσε να πει κανείς ότι φέτος το προϊόν άγγιξε το χειρότερο σημείο της προοπτικής του! Η χαμηλή παραγωγή σε συνδυασμό με τη χαμηλή τιμή οδηγεί μεγάλο ποσοστό παραγωγών σε αρνητικό προϋπολογισμό, μοιραία και στην εγκατάλειψη της καλλιέργειας. Όσο για τις εκκοκκιστικές επιχειρήσεις, οι επιπτώσεις όλων των παραπάνω αρνητικών παραγόντων δεν θα αργήσουν να φανούν.
Πάντως η τρέχουσα καλλιεργητική περίοδος θα είναι καθοριστική για το μέλλον! Αναμένεται να συμβάλει αποφασιστικά στη μείωση της καλλιέργειας, η οποία του χρόνου μπορεί να ξεπεράσει και το 20%!
* Πιστεύετε ότι αυτή η δυσάρεστη κατάσταση μπορεί να αναγκάσει την κεντρική εξουσία να λάβει μέτρα υποστήριξης του προϊόντος και οργάνωσης της παραγωγής του;
- Δεν είμαι αισιόδοξος... Τα προβλήματα δεν είναι σημερινά, αλλά παραμένουν άλυτα επί δεκαετίες! Τα παρακολουθούμε αμήχανα, χωρίς καμία πρωτοβουλία εδώ και πολλά χρόνια. Δυστυχώς όλα έχουν σταματήσει στη δεκαετία του ’80! Το προϊόν για την κεντρική εξουσία παραμένει και σήμερα ως μια πολιτική αφίσα, που αντί να χαράξει στρατηγικές δίνει εικονικές ελπίδες!
Οι βαμβακοκαλλιεργητές, από τη μεριά τους, δείχνουν αδυναμία προσαρμογής στη νέα σκληρή πραγματικότητα, δηλαδή στην παγκοσμοποιημένη αγορά, η οποία ακυρώνει σιγά-σιγά κάθε δυνατότητα προστασίας και υιοθετεί την ανταγωνιστικότητα ως κυρίαρχο κριτήριο για τη βιωσιμότητα κάθε προϊόντος. Οι βαμβακοπαραγωγοί, ενώ είναι πιστοί στην εφαρμογή ξεπερασμένων ατομικών δράσεων (πελατειακής μορφής), δηλώνουν ότι δεν μπορούν να συνεργαστούν, ούτε να λειτουργήσουν μέσα από συλλογικά σχήματα παραγωγής, για να μειώσουν το κόστος και να βελτιώσουν την ποιότητα, να επιτύχουν καλύτερη οργάνωση. Η κακή εμπειρία από τους παλιούς συνεταιρισμούς δεν φαίνεται να ξεπερνιέται εύκολα καθώς άφησε βαθιές «πληγές» στην αγροτική κοινωνία. Η κρίση της βαμβακοκαλλιέργειας δεν είναι παρά μικρογραφία μιας γενικευμένης κρίσης όχι στην οικονομία, αλλά στις συμπεριφορές και στις νοοτροπίες που παράγουν το σημερινό οικονομικό αποτέλεσμα. Συνεχίζουμε να ζούμε σε μια εικονική πραγματικότητα, η οποία μας οδηγεί σε περισσότερα προβλήματα και αδυναμίες.
* Ποια είναι η άποψή σας για το τι πρέπει να γίνει ώστε το ελληνικό βαμβάκι να επανακάμψει στις διεθνείς αγορές;
- Το βαμβάκι, για να έχει προοπτική, θα πρέπει να παράγεται μαζικά, συλλογικά, κάτω από συγκριμένες προδιαγραφές, να καταλήγει σε ένα εκκοκκισμένο προϊόν, όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφο (ταξινομημένο-τυποποιημένο). Πάνω από όλα το προϊόν αυτό θα πρέπει να παράγεται σε ικανή ποσότητα που να καλύπτει έστω μια μικρή αγορά (π.χ. ενός μικρού χρήστη- κλωστηρίου), διαφορετικά καταλήγει στο ανατολικό παζάρι ως «χύμα», όπως γίνεται συνήθως. Αυτό δεν συμβαίνει π.χ. στο αυστραλέζικο ή αμερικάνικο βαμβάκι, ούτε στα βαμβάκια που παράγονται σε ασιατικές ή αφρικανικές χώρες, τα οποία είναι ενταγμένα σε διεθνή προγράμματα εμπορικών σημάτων. Πριν από χρόνια το βαμβάκι στην Αυστραλία ήταν στα πρόθυρα της εγκατάλειψης για διάφορους λόγους. Σήμερα είναι στην 1η θέση παγκοσμίως σε ποιότητα και τιμή. Οι προσπάθειες που έγιναν με συνεργασία παραγωγών, ερευνητικών ιδρυμάτων και κράτους είναι άξιες θαυμασμού και χωρίς πολλές θεωρίες, αυτό πρέπει να κάνουμε και εμείς!
* Γιατί λοιπόν δεν υιοθετούμε το παράδειγμα της Αυστραλίας;
- Τα εμπόδια είναι αρκετά... Δεν έχουμε στρατηγική, ούτε συγκεκριμένο παραγωγικό μοντέλο, δεν μπορούμε να συνεργαστούμε και βέβαια δεν υπάρχει η απαιτούμενη οργάνωση! Για παράδειγμα, η ηγεσία του Υπουργείου αλλάζει συνεχώς, έτσι δεν έχει επαρκή χρόνο για κατανόηση των πραγματικών προβλημάτων, για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή στρατηγικών. Επίσης δεν υπάρχει η σωστή επαγγελματική εκπροσώπηση των παραγωγών, οι οποίοι πρέπει να μετέχουν ενεργά σε οποιαδήποτε οργανωτική προσπάθεια. Μπροστά σε ένα παγκόσμιο πολύ σκληρό σύστημα ανταγωνισμού, σε άλλες χώρες ενώνονται σε όλο πιο ισχυρά συλλογικά σχήματα παραγωγής... Στην Ελλάδα έχουμε διαλύσει ό,τι συλλογικό υπάρχει, ο καθένας παλεύει μόνος για να σώσει αυτό που δεν σώζεται. Αυτός ο δρόμος είναι αδιέξοδος! Η συνεργασία, η οργάνωση σε συλλογικά σχήματα και η στόχευση της παραγωγής είναι μονόδρομος απέναντι στο σημερινό αδρανές και στρεβλό σύστημα παραγωγής-προώθησης, που «γεννάει» μόνο αδυναμίες, ανασφάλεια και απογοήτευση. Η τύχη μας δεν είναι πάντα στα χέρια άλλων, αλλά πολλές φορές είναι και στα δικά μας... Το μήνυμα, δεν είναι η απαισιοδοξία, αλλά η αναγκαιότητα να ενεργοποιήσουμε τις δημιουργικές μας δυνάμεις και να σχεδιάσουμε μια καλύτερη προοπτική για τον τόπο μας, όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν».
