Το νέο περιφερειακό μοντέλο που θα δημιουργηθεί τα επόμενα χρόνια στην χώρα μας θα πρέπει να στηρίζει την παραγωγική διαδικασία και τους πραγματικούς παραγωγούς, να διατηρεί θέσεις εργασίας στην γεωργία, να δίνει ίσες ευκαιρίες στους νεοεισερχόμενους αγρότες, να προωθεί την βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και να είναι δικαιότερο και απλό για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Αυτά είναι μερικά από τα βασικά σημεία της πρότασης του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, η οποία δημοσιοποιήθηκε, με αφορμή την ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Κιλελέρ.
Αναλυτικότερα οι θέσεις του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, ο οποίος σύστησε και Ομάδα Εργασίας για την καλύτερη προετοιμασία των θέσεων του γεωτεχνικού κόσμου, για την νέα ΚΑΠ έχουν ως εξής:
• Ο ορισμός των μονίμων λειμώνων και βοσκοτόπων με τη νέα διατύπωση στις τροποποιήσεις που ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου συμπεριλαμβάνονται και οι θάμνοι και τα δένδρα, ανταποκρίνεται ακριβώς στην πραγματικότητα των δικών μας μεσογειακών μεικτών οικοσυστημάτων που βοσκούνται. Θεωρούμε εν προκειμένου ότι η πολιτεία θα πρέπει και από την πλευρά της να απλουστεύσει και να ξεκαθαρίσει το νομικό- ιδιοκτησιακό καθεστώς αυτών των εκτάσεων στα πλαίσια και των νέων Καλλικρατικών δήμων για παραπέρα αξιοποίηση – βελτίωση του πολύτιμου αυτού πόρου για την εκτατική κτηνοτροφία.
• Στον καθορισμό του ενεργού γεωργού και του προσδιορισμού της άσκησης της ελάχιστης δραστηριότητας, θεωρούμε ότι πρέπει να αποκλείονται των ενισχύσεων όσοι δεν παράγουν και αυτοσκοπός τους είναι η οικονομική ενίσχυση και μόνον. Όσον αφορά την ελάχιστη πυκνότητα των ζώων στις βοσκήσιμες εκτάσεις, θα πρέπει εκτός των ορίων των πυκνοτήτων της πολλαπλής συμμόρφωσης να ισχύσει και μια επιλέξιμη για τις άμεσες ενισχύσεις πυκνότητα , που θα εκλογικεύσει τις ενισχύσεις μεταξύ των κτηνοτρόφων θα διαμορφώσει συνθήκες καλύτερης κατανομής των βοσκοτόπων και συγκράτησης των ενοικίων τους σε λογικά επίπεδα. Πρόβλεψη αναπροσαρμογής σε περιπτώσεις αύξησης των ζώων ενός κτηνοτρόφου με ταυτόχρονη αύξηση των βοσκοτόπων θα είναι επιθυμητή.
• Θεωρούμε θετικό να υπάρχει ανώτατο όριο ενισχύσεων, ενώ η περαιτέρω μείωση του ορίου αυτού, στο ποσό των 100.000 € ανά δικαιούχο θα ήταν θετική εξέλιξη για τη χώρα μας, εφόσον θα εξοικονομούνταν κάποια περαιτέρω ποσά για τον τομέα της ανάπτυξης.
• Όσον αφορά τον διαχωρισμό της χώρας σε περιφέρειες για την εφαρμογή του καθεστώτος της βασικής ενίσχυσης σε περιφερειακό επίπεδο, δεν διαθέτουμε όλα τα δεδομένα για να έχουμε σαφή άποψη και πρόταση, θεωρούμε πάντως, ότι πρέπει να ακολουθηθεί ένα απλό σύστημα και να υπάρξει στοχευόμενη στήριξη κλάδων και περιοχών μέσω της ενίσχυσης περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα και της συνδεδεμένης στήριξης, μιας και το ποσοστό για τη τελευταία δράση αυτή, μπορεί να ανέβει έως το 15% του εθνικού ανώτατου ορίου, σύμφωνα με την πρόταση του ΕΚ.
• Η εισαγωγή της οικολογικής συνιστώσας στον πρώτο πυλώνα της ΚΓΠ, με ένα σημαντικό ποσοστό, θα πρέπει να αποβλέπει σε πραγματικά οφέλη στο περιβάλλον και το κλίμα και την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων, χωρίς να αποβαίνει σε βάρος της όλης παραγωγικής διαδικασίας ή να φαίνεται σαν μέτρο «τιμωρία» για τους γεωργούς. Έτσι με την αρχική πρόταση, για την ενίσχυση για γεωργικές πρακτικές τις επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον, η υποχρέωση της διαφοροποίησης των καλλιεργειών σε τρεις, για τους καλλιεργητές άνω των 3 εκταρίων, δημιουργούσε πρόβλημα διαχείρισης και κόστους παραγωγής, ενώ με την νέα πρόταση του ΕΚ με τα 10 εκτάρια για δύο καλλιέργειες και 30 εκτάρια για τις τρεις καλλιέργειες, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
• Η ενίσχυση για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, θα λειτουργήσει θετικά για τις απομακρυσμένες περιοχές που εκ των πραγμάτων δεν πρέπει να ερημώσουν πράγμα που θα είναι καθόλα αρνητικό και από περιβαλλοντική άποψη. Εδώ θα πρέπει να προβλεφτεί η ενίσχυση και για τους μετακινούμενους κτηνοτρόφους στις περιοχές αυτές.
• Η ενίσχυση των γεωργών νεαρής ηλικίας θα είναι πολύ χρήσιμη για την βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων τους. Απαραίτητα όμως πρέπει να συνδυάζεται με συμπληρωματικά μέτρα στήριξης από τον ΙΙ πυλώνα , όπως μέτρα για την πρώτη εγκατάσταση, την εκπαίδευση, τη συμβουλευτική στήριξη, τις επενδύσεις κ.λ.π.
• Όσον αφορά τη συνδεδεμένη στήριξη, με βάση την εμπειρία μας από την εφαρμογή του άρθρου 69 του καν. 1782/2003 και του άρθρου 68 του καν. ΕΚ 73/09, φαίνεται ότι οι συνδεδεμένες στηρίξεις είχαν πολύ θετικά αποτελέσματα και ίσως στη παρούσα φάση θα πρέπει να στηρίξουν και τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που είχαν ειδικά δικαιώματα και δεν χρησιμοποιούν ή στερούνται βοσκοτόπου.
• Για τους μικροκαλλιεργητές θεωρούμε ότι, το πιο δίκαιο μέτρο εφαρμογής, θα είναι το ποσό ετήσιας ενίσχυσης τους να ισούται με το ποσό το οποίο θα δικαιούται ο γεωργός δυνάμει των διάφορων άρθρων του κανονισμού κατά το έτος ένταξης στο καθεστώς, αλλά δεν θα υπερβαίνει το ποσό του ορίου που θα οριστεί για τους μικροκαλλιεργητές.
• Θα πρέπει να διατηρηθούν οι κανόνες σχετικά με τη μεταβίβαση και τη χρήση των δικαιωμάτων ενίσχυσης, αλλά να απλουστευτούν στο μέτρο του δυνατού.
• Η χρήση του εθνικού αποθέματος θα πρέπει να διασφαλίζει την ίση μεταχείριση των νέων γεωργών σε σχέση με τους παλιούς για να αποφεύγονται οι όποιες αδικίες και στρεβλώσεις.
ΟΙ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΕΣ
Όσον αφορά τη πρόταση για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης (ΙΙ πυλώνας), ο Γεωπονικός Σύλλογος αναφέρεται στις παθογένειες που ακυρώνουν στη πράξη την όποια καλή στοχοθεσία, ή τον καλό προγραμματισμό με μέτρα που στοχεύουν την αγροτική ανάπτυξη ή την αναδιάρθρωση του αγροτικού τομέα.
Ειδικότερα «υπάρχει έλλειψη συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών- διευθύνσεων στον προγραμματισμό και εφαρμογή των διάφορων μέτρων, καθώς και συνεργασίας κέντρου και περιφέρειας. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να προκύπτουν εφαρμοστικές αποφάσεις και εγκύκλιοι, ξένες με την πράξη να χρειάζονται τροποποιήσεις επί των τροποποιήσεων με πολύ μεγάλες καθυστερήσεις. Θεωρούμε ότι η προκήρυξη των διάφορων μέτρων-προγραμμάτων πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με συνέπεια στους χρόνους εφαρμογής και τους όρους της προκήρυξης . Φαίνεται επίσης ότι η αποκέντρωση των προγραμμάτων ανάπτυξης είναι μονόδρομος, για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας τους.
Με τις ασυνέπειες του ύψους του ποσού του πριμ της πρώτης εγκατάστασης, ως προς την αρχική προκήρυξη του μέτρου, στο πρόσφατο παρελθόν, υπάρχουν σήμερα νεοεισερχόμενοι κτηνοτρόφοι που αδυνατούν να φτιάξουν κλασικές σταβλικές εγκαταστάσεις και θα πρέπει να προβλεφτεί στα μικρά σχέδια βελτίωσης και ενίσχυση για δημιουργία ελαφρών κατασκευών (πρόχειρα καταλύματα) τα οποία μπορούν να πάρουν άδεια εγκατάστασης.
Τους γεωργούς μας, απασχολεί επίσης, τι θα γίνει με τις πενταετείς ενεργές συμβάσεις που αναμένονται να υπογραφούν για τα αγροπεριβαλλοντικά και κυρίως για την προστασία των ευαίσθητων στα νιτρικά περιοχών και τη βιολογική γεωργία και που η 5ετία τους θα ολοκληρωθεί στην νέα προγραμματική περίοδο (2014-2015)
Ακόμη θεωρούμε ότι η δέσμευση του ακαλλιέργητου περιθωρίου σε ποσοστό 5% στο πρόγραμμα ‘‘προστασία των ευαίσθητων στα νιτρικά περιοχών’’ (πυλώνας ΙΙ) θα πρέπει να συμπίπτει με περιοχές οικολογικής εστίασης του «πρασινίσματος» (πυλώνας Ι)
Τα προγράμματα βιολογικής γεωργίας πρέπει να επανενταχθούν οπωσδήποτε ως επιλέξιμες καλλιέργειες τα οπωροκηπευτικά τα οποία εξαιρέθηκαν στο πρόσφατο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ). Τα οπωροκηπευτικά βιολογικής παραγωγής είναι ένας τομέας με ζήτηση στην αγορά και που μπορεί κάποιος γεωργός με μικρό κλήρο να έχει βιώσιμο οικογενειακό εισόδημα.
Τέλος ο Γεωπονικός Σύλλογος θεωρεί ότι στα πλαίσια της προσπάθειας της αύξησης της προστιθέμενης αξίας των παραγόμενων προϊόντων και της παραγωγής προϊόντων ποιότητας σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης, θα πρέπει να υπάρξει πρόγραμμα, που θα αφορά την μεταποίηση και εμπορία (ανάλογο του 1.2.3 του σημερινού ΠΑΑ) σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης και επιλέξιμο ποσό με το κατώτερο όριο του να ξεκινάει από τις 30.000 €.
