Κείμενο: Χαρίκλεια Βλαχάκη
«Αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: μ’ άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις!», λέει ο Ελύτης. Και τώρα που τα ταμεία στέρεψαν, οι συντάξεις κόπηκαν κι οι μίζες πέταξαν σε πιο ...εξωτικά κλίματα, με μια ελιά και ένα αμπέλι καλούμαστε να την ξαναφτιάξουμε.
Η φρενίτιδα που εκδηλώθηκε στην αρχή της κρίσης με την επιστροφή στην ύπαιθρο και το success story των εναλλακτικών καλλιεργειών, που υπόσχονταν διέξοδο και εγγυημένα εισοδήματα, σε κάποιες περιπτώσεις τροφοδότησαν νέες φιλόδοξες προσπάθειες, σε άλλες δημιούργησαν πρόσκαιρες απογοητεύσεις. Και αυτό γιατί παρά τις κάποιες εμπνευσμένες προσπάθειες των αρμόδιων υπουργείων, η συνολική επεξεργασμένη και ρεαλιστική αγροτική πολιτική ήταν και εξακολουθεί να είναι ζητούμενο.
Αυτό αποδεικνύει η πρόσφατη περιπέτεια της φέτας, η συνεχής μείωση στην παραγωγή αγελαδινού γάλακτος, όπως και τα εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά αυτάρκειας της χώρας μας σε βόειο και χοίρειο κρέας. Τα αγροτικά φωτοβολταϊκά στον κάμπο αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα αγροτικής πολιτικής "στο πόδι", που παρέσυρε χιλιάδες επενδυτές σε αδιέξοδο με αποτέλεσμα να μετατραπούν σε θύματα των τραπεζών, του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και της ΔΕΗ. Το ίδιο μπορεί να ισχυριστεί κανείς και για τα Σχέδια Βελτίωσης που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα πολύτιμο εργαλείο για την τόνωση της αγροτικής επιχειρηματικότητας. Τα πολλάκις εξαγγελθέντα Μητρώα αγροτών και κτηνοτρόφων, παραμένουν εν πολλοίς γράμμα κενό, ο στόλος των πάσης φύσεως γεωργικών μηχανημάτων είναι παλιός και γερασμένος, όπως άλλωστε και το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού πληθυσμού.
Αυτά όμως είναι η μία όψη. Η άλλη βλέπει της ζωή αλλιώς. Την παίρνει στα χέρια της και δείχνει αποφασισμένη να βάλει τη σφραγίδα της, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι οι "σούπερ" σπόροι που θα μας σώσουν αλλά τα "μυαλά" που θα τους καλλιεργήσουν, οι πρακτικές που θα εφαρμόσουν και τα ρίσκα που θα πάρουν, δοκιμάζοντας άλλα μοντέλα διαχείρισης, αναζητώντας νέες μορφές οργάνωσης, αξιοποιώντας τις τελευταίες επιστημονικές γνώσεις, με φαντασία και τολμηρές πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα παραγωγής, τυποποίησης, διακίνησης και εμπορίας των αγροτικών προϊόντων. Το λαρισινό εγχείρημα ΘΕΣγαλα, είναι το κορυφαίο ίσως παράδειγμα μίας τέτοιας καινοτόμου και εξωστρεφούς επιχειρηματικής ματιάς, αλλά δεν είναι το μόνο, καθώς πλήθος ομάδων παραγωγών που παράγουν, από φιστίκια στο Στεφανοβίκειο μέχρι σκόρδα στον Πλατύκαμπο, από βότανα στον Όλυμπο μέχρι μήλα στη Ζαγορά, δημιουργούν αποτελεσματικές συνέργειες και σταδιακά μία άλλη, πιο αισιόδοξη εικόνα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας.
Το νέο συνεταιριστικό μοντέλο - το οποίο διαφαίνεται ότι θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην αγροτική οικονομία τα επόμενα χρόνια - βασίζεται σε επιχειρηματικά κριτήρια αποδοτικότητας, συγκεντρώνει, εμπορεύεται, τυποποιεί, διαπραγματεύεται τις τιμές, επενδύει σε τεχνογνωσία και καινοτομία, με στόχο την παραγωγή προϊόντων υψηλής εμπορικής και ποιοτικής αξίας. Την ίδια στιγμή η θεσσαλική αμπελοκαλλιέργεια κάνει τα πρώτα τολμηρά της βήματα, καταλαμβάνοντας την 6η θέση στις οινοπαραγωγικές περιφέρειες της χώρας, σε μια Ελλάδα που τους πρώτους επτά μήνες του 2013, πούλησε 1.800 τόνους κρασιού στη Γαλλία!
Η κτηνοτροφία, παρά τα προβλήματα, εξακολουθεί να έχει δεσπόζουσα θέση στη Θεσσαλία, με ...πολιορκητικό κρύο την αιγοπροβατοτροφία καθώς εδώ παράγεται το 18% περίπου της συνολικής παραγωγής του αιγοπρόβειου γάλακτος και πάνω από το 30% της φέτας. Τα ΠΟΠ "Αρνάκι Ελασσόνας" και το "Kατσικάκι Ελασσόνας" προσφέρουν μία ουσιαστική ώθηση στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, εξασφαλίζοντας στον καταναλωτή, προϊόντα υψηλής ποιότητας. Τέλος, η στροφή που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στις αγοραστικές και διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών, έχει άμεσο αντίκτυπο στην άνθιση της αγοράς. Οι καταναλωτές, δεδομένης και τις οικονομικής στενότητας, δίνουν πλέον μεγάλη προσοχή στο φαγητό τους, τις ποικιλίες, τον τρόπο και τόπο παραγωγής, την εντοπιότητα, τη θρεπτική αξία και φυσικά τη τιμή, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο την απαραίτητη διασύνδεση από το χωράφι μέχρι το ράφι.
