Ο ψηφιακός μετασχηματισμός φιλοδοξεί να επιφέρει ριζικές αλλαγές στον αγροδιατροφικό τομέα, προσφέροντας μια σειρά από οφέλη σε διάφορα επίπεδα, όπως αύξηση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας και μείωση του κόστους παραγωγής. Η παρουσίαση του πρώτου Ευρωπαϊκού Κόμβου Ψηφιακής Καινοτομίας στην Αγροδιατροφή πανελλαδικά, το «DigiAgriFood» θα γίνει σε ανοικτή εκδήλωση την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου στις 6 μ.μ. στο κτίριο της Περιφέρειας Θεσσαλίας στη Λάρισα (Κουμουνδούρου, πρώην αίθουσα Περιφερειακού Συμβουλίου). Ο επιστημονικά υπεύθυνος του έργου, καθηγητής Βιοχημείας Βιοτεχνολογίας Ζήσης Μαμούρης μιλά για τον πρώτο ευρωπαϊκό κόμβο ψηφιακής καινοτομίας στην αγροδιατροφή, τις ψηφιακές υπηρεσίες που προσφέρει και γιατί είναι σημαντική η παρουσία του κόμβου #DigiAgriFood στη Θεσσαλία.
• Κύριε Μαμούρη, τι είναι το #DigiAgriFood;
- To #DigiAgriFood είναι ο πρώτος Ευρωπαϊκός Κόμβος Ψηφιακής Καινοτομίας στον τομέα της Αγροδιατροφής στην Ελλάδα. Σκοπός του είναι η ενδυνάμωση του ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού ολόκληρου του φάσματος της αγροδιατροφικής αλυσίδας αξίας, με άμεσα οφέλη για τους πολίτες, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα. Ο Ευρωπαϊκός Κόμβος Ψηφιακής Καινοτομίας #DigiAgriFood θέλει να μεγιστοποιήσει το υπάρχον δυναμικό καινοτομίας, ψηφιακής ωριμότητας, ανταγωνιστικότητας και προσβασιμότητας σε ανατρεπτικές τεχνολογίες στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα, μέσα από τη δημιουργία ενός ισχυρού οικοσυστήματος και την ενίσχυση των συνεργασιών με άλλους κόμβους σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο σχήμα συμμετέχουν το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ως συντονιστής, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το iBO του ΕΚΕΤΑ, η ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή και η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
• Τι είναι οι Ευρωπαϊκοί Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας;
- Οι Ευρωπαϊκοί Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας (EDIH) (228 EDIH που λειτουργούν σε όλη την Ευρώπη) είναι σημεία ενοποιημένων υπηρεσιών υποστήριξης εταιρειών, οργανισμών, συνεταιρισμών και φορέων να ανταποκριθούν στις ψηφιακές προκλήσεις και να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί. Υποστηρίζουν τους ενδιαφερόμενους να βελτιώσουν τις επιχειρηματικές /παραγωγικές διαδικασίες, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες χρησιμοποιώντας ψηφιακές τεχνολογίες με παροχή πρόσβασης σε τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και δοκιμές, καθώς και δυνατότητα «δοκιμών πριν από την επένδυση», παροχή υπηρεσιών καινοτομίας, όπως συμβουλές χρηματοδότησης, κατάρτιση και ανάπτυξη δεξιοτήτων που είναι κομβικές για τον επιτυχημένο ψηφιακό μετασχηματισμό, βοήθεια στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων, ιδίως τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για βιωσιμότητα και κυκλικότητα.
• Γιατί είναι σημαντική η παρουσία του κόμβου #DigiAgriFood στη Θεσσαλία;
- Η Ελλάδα κατέχει την 25η θέση στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DESI) 2022. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό πρόσβασης στο διαδίκτυο (85%), ενώ το ποσοστό αυτό στις αγροτικές περιοχές είναι κάτω από 80%. Όσον αφορά την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις, η Ελλάδα κατέχει την 24η θέση στην Ε.Ε., με πολύ λίγες επιχειρήσεις να έχουν επενδύσει στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ηλεκτρονικού επιχειρείν της Eurostat, η ψηφιακή ετοιμότητα του ελληνικού τομέα τροφίμων υπολείπεται του μέσου όρου της ΕΕ στους περισσότερους τομείς: το 12% του ελληνικού κλάδου τροφίμων αγοράζει υπηρεσίες cloud σε σύγκριση με το 16% του αντίστοιχου μέσου όρου της ΕΕ και με το 24% όλης της μεταποίησης στην ΕΕ. Το 6% των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων σε σύγκριση με το 10% της βιομηχανίας τροφίμων της ΕΕ. Οι ελληνικές εταιρείες τροφίμων αναφέρουν υψηλότερη χρήση ρομπότ από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων - 6% σε σύγκριση με 3% - γεγονός που αντανακλά την παρόμοια εξέχουσα θέση του κλάδου στην ΕΕ (9% στα τρόφιμα έναντι 7% στη μεταποίηση), αλλά εξακολουθεί να είναι αρκετά χαμηλή. Το 2021, η πρωτογενής παραγωγή αγαθών της Θεσσαλίας ανήλθε στα 2.106 εκατομμύρια ευρώ, συνιστώντας το 18,9% της εθνικής αγροτικής παραγωγής και τοποθετώντας τη Θεσσαλία στη δεύτερη θέση της εθνικής αγροτικής παραγωγής μετά την Κεντρική Μακεδονία. Κατέχοντας το 20,6% των αροτραίων εκτάσεων της χώρας, η Θεσσαλία συνεισφέρει στην εθνική παραγωγή το 23% των δημητριακών, το 28,7% των οσπρίων και το 28,3% των βιομηχανικών φυτών, μεταξύ των οποίων 71% του καπνού Berley Virginia, 70% του ζαχαρότευτλου και 35% του βαμβακιού. Στη Θεσσαλία βρίσκονται το 28,5% και το 15% των εθνικών εκτάσεων καλλιέργειας αρωματικών φυτών και κτηνοτροφικών οσπρίων αντίστοιχα, ενώ παράγεται το 40% του χοιρινού και το 20% του βόειου κρέατος.
Η Θεσσαλία φιλοξενεί το 12% των αιγοπροβάτων της χώρας και παράγει αντίστοιχα το 41,6% του μαλακού τυριού στην Ελλάδα. Η Θεσσαλία συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά μιας πρότυπης περιφέρειας στην αγροδιατροφή τόσο από παραγωγικής και οικονομικής άποψης, όσο και από γεωγραφικής διαμόρφωσης και δημογραφίας.
• Ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα;
- Ο ψηφιακός μετασχηματισμός φιλοδοξεί να επιφέρει ριζικές αλλαγές στον αγροδιατροφικό τομέα, προσφέροντας μια σειρά από οφέλη σε διάφορα επίπεδα, όπως: Αύξηση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας με βελτιστοποίηση της παραγωγής στον αγρό, αξιοποιώντας ασύρματα δίκτυα και ψηφιακές εφαρμογές για τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για το κλίμα, το έδαφος, τις καλλιέργειες, τα ψάρια και τα ζώα. Ανάλυση δεδομένων για λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Αυτοματοποιημένη ρύθμιση συστημάτων άρδευσης, λίπανσης, και φυτοπροστασίας. Παρακολούθηση συνθηκών παραγωγής με τη χρήση ψηφιακά εργαλεία για βελτίωση της ευζωίας των εκτρεφόμενων ζώων.
Όσον αφορά τη μείωση του κόστους παραγωγής, η παρέμβασή μας εστιάζει στη βελτιστοποίηση της παραγωγής και της διαχείρισης της αγροτικής παραγωγής, στην αύξηση της αποδοτικότητας προς εξοικονόμηση πόρων, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας με καλύτερη διαχείριση πόρων. Για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή οι ψηφιακές λύσεις που προτείνονται είναι: Παρακολούθηση και πρόβλεψη κλιματικών συνθηκών σε τοπικό επίπεδο. Ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή (ακραία φαινόμενα).
• Όσοι έρθουν στην εκδήλωση που διοργανώνεται την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου τι θα ακούσουν;
- Θα ενημερωθούν αναλυτικότερα για τις υπηρεσίες τεχνολογίας που προσφέρει το DigiAgriFood. Για παράδειγμα στη γεωργία οι υπηρεσίες είναι: Παρακολούθηση καλλιέργειας σε πραγματικό χρόνο, ολοκληρωμένη συμβουλευτική για διάφορες καλλιέργειες (άρδευση, λίπανση, φυτοπροστασία), εργαλεία μείωσης του κόστους παραγωγής, πρόβλεψη καιρού σε επίπεδο αγρού.
Στην κτηνοτροφία, παρακολούθηση συνθηκών σε κτηνοτροφικές μονάδες για τη βελτίωση της ευζωίας και παραγωγικότητας, γενετική ανάλυση θηλαστικών και πτηνών θηραμάτων, γενετική ταυτοποίηση ζωικών πρώτων υλών, γενετικός προσδιορισμός ζωικών πρώτων υλών, ολιστική εφαρμογή “ομικών” τεχνολογιών για τον γενετικό χαρακτηρισμό ιθαγενών ελληνικών φυλών για τη διατήρησή τους και τη βελτίωση της παραγωγής τους. Και τέλος στην ιχθυοκαλλιέργεια, παρακολούθηση οξυγόνου και θερμοκρασίας κατά την ανάπτυξη του γόνου σε ιχθυογεννητικούς σταθμούς.
