Αποτέλεσμα η συνεχής μείωση των εισοδημάτων. Για αυτό, το Σχέδιο προτείνει να αναπτυχθούν μια σειρά από επεμβάσεις στην ψυχολογία και νοοτροπία των αγροτών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, ώστε να αποκτήσουν ισχυρή άποψη στο «να ξανακτίσουμε τη Θεσσαλία καλύτερη». Το τελευταίο είναι το σύνθημα του Master Plan της HVA. Πρέπει να αποκτήσουν την πεποίθηση της συνοχής και τη συμμόρφωσης με τη λογική ότι το καλό για το σύνολο προηγείται και να δημιουργηθεί μία διάθεση συνεργασίας με στόχο την προσαρμογή και υιοθέτηση της καινοτομίας.
Πρώτη προσπάθεια είναι να πειστούν οι κοινωνικοί εταίροι να στοχεύουν στο γενικό καλό προωθώντας λύσεις μέσω συνεργασίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί: με εκπαίδευση, με υιοθέτηση κινήτρων για τη συνεργασία και συμμετοχή σε ομαδικά σχήματα, διαφάνεια και παρακολούθηση των οργανώσεων που θα δημιουργηθούν με συνεχή αξιολόγηση και προσαρμογή στα αποτελέσματα, δημιουργία κοινωνικής συμμετοχής και ανάπτυξη συζητήσεων μεταξύ των μερών, ξεκάθαροι κανόνες και επιβολή τους με συνεχή λογοδοσία, οικονομικές ενισχύσεις για τα αρχικά στάδια και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, συμμετοχή και συμβολή των κοινωνικών εταίρων εκτός από τους αγρότες όπως στελέχη των γεωργικών εφαρμογών και άλλων οργανισμών για την προώθηση χρήσιμων πρακτικών. Προτείνεται οργάνωση εκστρατείας (καμπάνιας) ενημέρωσης των κοινωνικών εταίρων και των καταναλωτών με επικοινωνία των αποτελεσμάτων για να κάνουν δυνατές τις σωστές επιλογές.
Η δεύτερη προσπάθεια είναι η δημιουργία ισχυρού πνεύματος συνεργασίας μεταξύ των αγροτών. Πρέπει οι αγρότες να πειστούν να υιοθετήσουν καινοτόμες πρακτικές που θα τους οδηγήσουν σε καλύτερο μέλλον. Διαφορετικά δεν θα μπορέσουν να είναι ανταγωνιστικοί στις διεθνείς αγορές και θα μείνουν στο περιθώριο. Θα πρέπει οι αγρότες να ενημερώνονται για τις επιτυχείς εφαρμογές καινοτομιών από αγρότες της περιοχής ώστε να παρακινηθούν να προσπαθήσουν και αυτοί. Οργάνωση ομάδων συνεργασίας και συζητήσεων μπορεί να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση. Ένα στοιχείο που θίγει το Σχέδιο είναι η δυνατότητα των αγροτών όταν συνεργάζονται να επιτύχουν οικονομίες κλίμακος για μείωση του κόστους των εισροών. Προτείνουν μια σειρά από συνθήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της συνεργασίας όπως: «Η ισχύς στη ενότητα», «μαζί στεκόμαστε όρθιοι χωριστά πέφτουμε» κ.λπ.
Ένα σημαντικό τμήμα του Σχεδίου είναι η βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και δημιουργία σήματος ποιότητας προϊόντων και ονομασίας προελεύσεως όπως π.χ. «προϊόν Θεσσαλίας». Παράλληλα να μελετηθούν η ζήτηση από τις αγορές προϊόντων, των ποιοτικών χαρακτηριστικών και πρόσβαση σε αυτές. Στοιχεία όπως καλές γεωργικές πρακτικές, βιωσιμότητα των συστημάτων παραγωγής, προστασία του περιβάλλοντος κ.λπ. μπορούν να προβληθούν. Αυτό είναι μια σύνθετη εργασία και απαιτεί τη συνεργασία όλης της αλυσίδας παραγωγής και μεταποίησης των προϊόντων, των Ερευνητικών Ιδρυμάτων - Πανεπιστημίων, ειδικών του μάρκετινγκ, συσκευασίας κ.λπ. και της δημόσιας διοίκησης.
Ένα κρίσιμο στοιχείο για το μέλλον της Γεωργίας είναι η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Εκπαίδευση, κοινή χρήση εξοπλισμού, ενημέρωση και συμβουλές από σύστημα γεωργικών εφαρμογών είναι μέσα στο πρόγραμμα.
Ένα ενδιαφέρον μέρος του Σχεδίου είναι τα μέτρα προσέλκυσης νέων αγροτών και η προσπάθεια μείωσης του δημογραφικού προβλήματος. Είναι ένα από τα προβλήματα που έχουμε μπροστά μας. Ο μ.ο. ηλικίας στη χώρα είναι 45 έτη και στους αγρότες τα 55. Επισημαίνεται ότι η ανεργία των νέων (15-29 ετών) στη Θεσσαλία είναι 39,8%. Μια δυνατή διέξοδος, η απασχόληση στη γεωργία. Μέσα για να το πετύχουμε: Εκπαίδευση και επιμόρφωση με δημιουργία σχετικών σχολείων, εκτέλεση σεμιναρίων για γεωργία και επιχειρηματικότητα (όχι επανάληψη των παλαιών «επιμορφωτικών» σεμιναρίων). Πρακτική τεχνική εκπαίδευση. Δημιουργία ομάδων νέων και εκπαίδευσή τους από παλαιότερους. Όλα αυτά σε συνδυασμό με οικονομικές ενισχύσεις. Η ενίσχυση της διαδοχής στις εκμεταλλεύσεις είναι ένας από τους προβληματισμούς.
Ένα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο είναι οι προτάσεις για μείωση γραφειοκρατίας. Εδώ προτείνονται μια σειρά από μέτρα όπως: Ξεκάθαροι κανόνες και κανονισμοί λειτουργίας, ψηφιοποίηση διαδικασιών, αξιολόγηση των επιπτώσεων των κανονισμών, διαφάνεια στη λειτουργία και λογοδοσία. Μελέτη καλών πρακτικών από άλλες χώρες θα βοηθήσει στην υιοθέτηση των πιο πετυχημένο προτύπων.
Συμπερασματικά θα ήθελα να καταλήξω ότι το Σχέδιο μας δίνει ένα ισχυρό όπλο διεκδίκησης της επίλυσης του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας. Προτείνει τη δημιουργία επιτροπής ειδικών που θα εξειδικεύσουν τις δράσεις προστασίας από πλημμύρες και τη διαχείριση των υδάτων. Μας δίνει επίσης ιδέες για τη δυνατότητα αύξησης του κύκλου εργασιών του πρωτογενούς τομέα και αύξηση των εισοδημάτων που θα κρατήσουν τους Θεσσαλούς στον τόπο τους. Προφανώς οι προτάσεις πρέπει να εξειδικευτούν για κάθε εδαφοκλιματική ενότητα της Θεσσαλίας, αλλά μας δίνει μια ευκαιρία να διεκδικήσουμε μια Εθνική Αγροτική Πολιτική με στόχους την υψηλή παραγωγικότητα και εισοδήματα. Δίνει μια σειρά από ιδέες οργάνωσης της παραγωγής, αλλά και της εφοδιαστικής αλυσίδας για βελτίωση της θέσης των αγροτών. Προφανώς όλα είναι ιδέες που πρέπει να αναλυθούν και εφαρμοστούν.
Στο κεφάλαιο 6 το Σχέδιο δίνει μια εικόνα του κόστους των προτεινόμενων δράσεων για τη Γεωργία όπως φαίνεται στον πίνακα που παραθέτω. Προβλέπει 400.000.000 € για την περάτωση του φράγματος Συκιάς και των συνοδών έργων, αλλά και το κόστος μιας σειράς δράσεων. Μια εικόνα του προβλεπόμενου κόστους με ωφέλεια την αύξηση του κύκλου εργασιών του πρωτογενούς τομέα από 1,5 σε 3 δις €/χρόνο.
