Τι είναι το Παρατηρητήριο αγοράς λιπασμάτων

*Πώς λειτουργεί και οι στόχοι για διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας

ΑΘΗΝΑ
Ένα βήμα πιο κοντά στο να γίνει πραγματικότητα βρίσκεται το παρατηρητήριο της αγοράς λιπασμάτων της ΕΕ. Ήδη η Κομισιόν δημοσίευσε σχετική πρόσκληση υποβολής αιτήσεων για ένταξη στο επερχόμενο παρατηρητήριο.

Τα λιπάσματα παίζουν σημαντικό ρόλο για την επισιτιστική ασφάλεια. Μετά την έναρξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και οι τιμές των τροφίμων επηρεάζονται από μια γενική κρίση ορυκτών λιπασμάτων και ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν παρουσίασε στα τέλη του περασμένου έτους σειρά δράσεων για την αντιμετώπιση άμεσων προκλήσεων, καθώς και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Με στόχο να αυξηθεί η διαφάνεια στην αγορά, αλλά και να εξεταστούν τρόποι, με τους οποίους θα λαμβάνονται περισσότερα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από παράγοντες στην αλυσίδα και σε εθνικό επίπεδο, η Κομισιόν δεσμεύτηκε να ξεκινήσει αυτό το παρατηρητήριο για τις αγορές λιπασμάτων στην ΕΕ.
Αυτό το νέο παρατηρητήριο θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τα παρατηρητήρια της αγοράς που υπάρχουν ήδη για αρκετούς αγροτικούς τομείς, ιδίως για το γάλα, τις καλλιέργειες και τα οπωροκηπευτικά.
Τα οργανικα λιπασματα
Το παρατηρητήριο, το οποίο θα είναι υπό την προεδρία της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, θα αποτελείται από έως 20 μέλη, τα οποία θα διορίζονται για πέντε χρόνια. Μεταξύ άλλων καθηκόντων, θα παρέχει πληροφορίες από πρώτο χέρι (συμπεριλαμβανομένων δεδομένων) για την κατάσταση της αγοράς λιπασμάτων, καθώς και για παράγοντες που την επηρεάζουν, ενώ θα ανταλλάσσει εμπειρίες και καλές πρακτικές.
Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, επιχειρείται η αντικατάσταση των ορυκτών λιπασμάτων, όπου και όποτε είναι δυνατόν, από οργανικά λιπάσματα. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το αέριο, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αζωτούχων λιπασμάτων, και από ορυκτά λιπάσματα που εξορύσσονται, όπως τα φωσφορικά άλατα και η ποτάσα, καθώς και στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του κλάδου.
Ο ρολος της νεας ΚΑΠ
Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ παρέχεται ευρέως οικονομική στήριξη στους αγρότες με σκοπό τη βελτιστοποίηση της χρήσης των λιπασμάτων τους, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να επιτύχουν περιβαλλοντικά, κλιματικά και οικονομικά οφέλη.
Μάλιστα, στα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ, κοντά στα 98 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχεί στο 32% της συνολικής χρηματοδότησης της ΚΓΠ (ΕΕ και συγχρηματοδότηση) θα διατεθεί έως το 2027 για φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις για το νερό, το έδαφος, τον αέρα, τη βιοποικιλότητα και την καλή διαβίωση των ζώων. Τα σχέδια θα υποστηρίξουν πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης, όπως η οργανική λίπανση, η εκτεταμένη διαχείριση λιβαδιών, η καλλιέργεια ψυχανθών και αλιευτικών καλλιεργειών ή η αγροδασοκομία στο 35% της γεωργικής έκτασης της ΕΕ.
Η αμειψισπορά αναμένεται επίσης στο 85% περίπου της καλλιεργήσιμης γης που υποστηρίζεται από την ΚΑΠ της ΕΕ. Αυτό θα ευνοήσει την περαιτέρω καλλιέργεια οσπρίων στην ΕΕ, τα οποία δεσμεύουν άζωτο στο έδαφος.