Πρώτη εντύπωση η μεγάλη ποικιλία μηχανημάτων που υπήρχε. Μεγάλη εντύπωση μου έκαναν κάποια τεράστια τρακτέρ 300 ίππων. Ποιο αγρόκτημα στην Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τέτοια μηχανήματα; Ειλικρινά διερωτώμαι τι παρελκόμενα πρέπει να έχουν αυτά τα τρακτέρ για να αξιοποιήσουν την ισχύ τους. Σημειώνω ότι το μεγάλο τρακτέρ έχει αντίστοιχα και μεγάλο βάρος, αλλά και μεγάλα έξοδα συντήρησης. Όταν χρησιμοποιούμε για την εργασία στο χωράφι μέρος της ισχύος του τρακτέρ, τότε μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης καυσίμου πηγαίνει στη μετακίνηση του βάρους και επομένως σπαταλάται επιβαρύνοντας το κόστος παραγωγής. Βέβαια, τα μεγάλης ισχύος τρακτέρ μειώνουν την ανθρώπινη εργασία που τόσο λείπει σήμερα από την Ελληνική γεωργία, αλλά είμαι βέβαιος ότι αν δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα παρελκόμενα δεν επιτυγχάνεται καμία οικονομία, αντίθετα υπάρχει σπατάλη ενέργειας αλλά και κόστους απόσβεσης του μηχανήματος.
Μια δεύτερη παρατήρηση είναι ότι σε όλα τα περίπτερα των εταιρειών υπήρχαν κάποιες εφαρμογές νέας τεχνολογίας. Φαίνεται ότι όλοι έχουν πειστεί ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν τους αγρότες στη διαχείριση των χωραφιών τους. Οπότε οι εταιρείες παρουσίασαν ό,τι νέο είχαν. Από ηλεκτροστατικά ψεκαστικά που μπορούν να μειώσουν την απαιτούμενη ποσότητα νερού στο στρέμμα με μείωση του κόστους παραγωγής μέχρι τα ψεκαστικά σε drones που επίσης έχουν αντίστοιχες δυνατότητες. Ακόμα διερευνάται η δυνατότητα μείωσης των εφαρμοζόμενων παρασιτοκτόνων που θα βοηθήσει σημαντικά τους αγρότες με μείωση του κόστους παραγωγής και συμμόρφωση με τις επιταγές της πολιτικής από το αγρόκτημα στο πιάτο του καταναλωτή της ΕΕ και θα προστατεύσουν το περιβάλλον. Ενδιαφέρον είχε ένα ψεκαστικό για ζιζάνια ανάμεσα στις γραμμές των φυτών. Προκαλεί διάσπαση των σταγόνων σε πολύ μικρά σταγονίδια κάτω από καλύπτρα (για να μην τα παίρνει ο αέρας) και επιτυγχάνει καταπολέμηση των ζιζανίων με ελάχιστη δόση ζιζανιοκτόνου. Σημαντικές βελτιώσεις, καθώς η πίεση από τις πολιτικές της ΕΕ είναι μεγάλη.
Ενδιαφέρον ήταν ένα όργανο μέτρησης της φαινομενικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας που μπορεί να αναρτηθεί στο πρόσθιο υδραυλικό σύστημα του τρακτέρ και να μετρά τα χαρακτηριστικά του εδάφους κατά την κίνηση στο χωράφι. Θυμίζω ότι η φαινομενική ηλεκτρική αγωγιμότητα σχετίζεται με την υγρασία του εδάφους και κατ’ επέκταση με τη μηχανική του σύσταση, στοιχείο ιδιαίτερα χρήσιμο για τον παραγωγό. Ο αγρότης μπορεί σε συνδυασμό με το GPS του τρακτέρ να έχει χάρτες του ανάγλυφου του εδάφους του χωραφιού, της σχετικής υγρασίας, της μηχανικής σύστασης, του βάθους του κ.λπ.
Η AUGMENTA, η εταιρεία που κατασκευάζει τα συστήματα διαφοροποιημένης αζωτούχου λίπανσης αλλά πλέον και διαφοροποιημένης εφαρμογής ρυθμιστών ανάπτυξης και αποφυλλωτικών στο βαμβάκι με σημαντική εξοικονόμηση λιπάσματος και δραστικών ουσιών. Ήδη η εταιρεία έχει πουλήσει περισσότερα από 400 συστήματα σε όλο τον κόσμο, ακόμα και στην Ελλάδα, που οι αγρότες είναι ακόμη διστακτικοί σε επενδύσεις ψηφιοποίησης των εργασιών τους. Είναι εντυπωσιακό ότι ένας Έλληνας αγρότης επενδύει στην αγορά τρακτέρ που είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να αποσβέσει σε χρόνο 15 ετών, αλλά δεν τολμά να επενδύσει σε μηχανήματα που θα αποσβέσουν την αξία τους σε 2-3 χρόνια. Στη φωτογραφία φαίνεται ο νέος αισθητήρας χρώματος των φυτών που τοποθετείται στην οροφή του τρακτέρ. Καταγράφει σε μεγάλο πλάτος το χρώμα των φυτών που σχετίζεται άμεσα με την επάρκεια αζώτου των φυτών αλλά και με τη βιομάζα των φυτών που στο βαμβάκι σχετίζεται με το ύψος των φυτών και επομένως με τη ποσότητα του ρυθμιστή ανάπτυξης και του αποφυλλωτικού που θα εφαρμοστεί. Πολλές επιτυχημένες εφαρμογές έγιναν την περασμένη χρονιά σε χωράφια της Θεσσαλίας και φαίνεται ότι αρχίζουν να μπαίνουν και στην ελληνική αγορά.
Το περίπτερο 2 είχε όλες τις κρατικές υπηρεσίες, Πανεπιστήμια κ.λπ, αλλά και πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις και περίπτερα ερευνητικών προγραμμάτων, όπως το πρόγραμμα ΑΤΛΑΣ (συστήματα διαχείρισης νερού άρδευσης των καλλιεργειών με εφαρμογές στην περιοχή Αγιάς) που είχα παρουσιάσει σε παλαιότερο σημείωμα. Η στάση στην AGENSO ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Ο ιδρυτής της, απόφοιτος του Τμήματος Αγροτεχνολογίας (παλιό Τμήμα Γεωργιών Μηχανών και Αρδεύσεων) του ΤΕΙ Λάρισας, με μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και υποψήφιος διδάκτορας του Π.Θ. έχει δημιουργήσει μια σειρά από αισθητήρες και συστήματα που μπορούν να ελέγχουν πολλές εφαρμογές στο χωράφι. Μια πολύ ενδιαφέρουσα είναι η δυνατότητα ελέγχου εφαρμογής αρδευτικού νερού στο χωράφι. Ένας μετεωρολογικός σταθμός χαμηλού κόστους που μετρά όλα τα στοιχεία του καιρού (θερμοκρασία, αέρα, βροχή, ηλιοφάνεια, ένταση ηλιακού φωτός κ.λπ) καταγράφει τα στοιχεία του καιρού. Ένας αισθητήρας υγρασίας μπορεί να τοποθετηθεί σε βάθος που επιθυμούμε και μας δίνει την υγρασία του εδάφους στο κινητό μας τηλέφωνο όπως δείχνει η εικόνα. Ο αισθητήρας μπορεί να συνδεθεί με μια συσκευή ελέγχου συνδεδεμένη με το «σύννεφο» και να ειδοποιεί (ή να ενεργοποιεί το αρδευτικό σύστημα) για την ανάγκη ποτίσματος. Όταν η υγρασία φτάσει στην υδατοϊκανότητα του εδάφους (το νερό που συγκρατεί από τη βαρύτητα) τότε σταματά το πότισμα αυτόματα ή ειδοποιεί σχετικά τον αγρότη. Με κατάλληλες ρυθμίσεις για κάθε χωράφι μπορεί να μας εξασφαλίσει να ποτίζουμε όταν και όσο χρειάζεται. Να μην ποτίζουμε περισσότερο από το αναγκαίο γιατί το νερό που πάει βαθύτερα χάνεται παρασύροντας μαζί του πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία, ενώ εμείς πληρώνουμε το κόστος του νερού ιδιαίτερα όταν το αντλούμε από μεγάλο βάθος.
Ένας νέος κόσμος αναπτύσσεται και οι αγρότες μας πρέπει να επωφεληθούν για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί στις αγορές αγροτικών προϊόντων. Είναι ευχάριστο ότι αναπτύσσονται ελληνικές εταιρείες και ερευνητικά προγράμματα που τα προωθούν. Ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουν να ξεπεράσουν την ανυπαρξία Εθνικής αγροτικής πολιτικής, εκπαίδευσης των αγροτών και συστήματος γεωργικών εφαρμογών.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
