Η άποψη του Πρωθυπουργού για τα υδατικά της Θεσσαλίας και η αντίδραση της αντιπολίτευσης

Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

...Εκεί όμως που ο Πρωθυπουργός (Π) απογοήτευσε τους Θεσσαλούς αγρότες ήταν η απάντησή του στο ερώτημα για το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας. Ο Π αναγνώρισε το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας, αλλά δεν είπε τι θα κάνει να το αμβλύνει ή

ακόμη και να το λύσει. Τι θα κάνει να βελτιώσει την κατάσταση τόσο από πλευρά ζήτησης - κατανάλωσης όσο και από πλευράς προσφοράς.
Για να μειωθεί η ζήτηση πρέπει να ληφθούν μέτρα ορθολογικής άρδευσης, χρήση συστημάτων όπως η στάγδην με μεγάλη απόδοση χρήσης του νερού από τις καλλιέργειες όπου είναι δυνατό (κάτι που πρέπει να κάνουν οι αγρότες γενικότερα και το έχουν κάνει σε μεγάλο ποσοστό της Ανατολικής Θεσσαλίας), αλλά και έργα μείωσης των απωλειών κατά τη μεταφορά του νερού, κάτι που πρέπει να γίνει συντεταγμένα με έργα που πρέπει να σχεδιάσει και εκτελέσει η Πολιτεία. Ακούσατε κάτι σχετικό;
Αλλά εκεί που μας εξέπληξε ήταν στο σκέλος της προσφοράς του νερού που μπαίνει στο ισοζύγιο. Η απάντηση δεν αναφέρθηκε στα έργα ταμίευσης που θα έκλειναν τον κύκλο. Η απάντηση όμως για τα έργα Αχελώου και το φράγμα της Συκιάς ήταν τουλάχιστον περίεργη. Το έργο έχει «συνταγματικής και τεχνικής φύσης δυσκολίες». Δηλαδή; Το Σύνταγμα της χώρας ορίζει πώς θα γίνει η ανάπτυξη των χώρας; Ορίζει ποια έργα μπορούν να γίνουν και ποια όχι; Ορίζει αν μπορούν να γίνουν ταμιευτήρες και πού; Νομικά προβλήματα μπορούν να έχουν οι μελέτες των έργων από παραλήψεις της διοικήσεως, οπότε παρεμβαίνει το ΣτΕ. Αλλά το Σύνταγμα; Και τεχνικά προβλήματα; Ένα έργο κατασκευασμένο κατά 70% έχει τεχνικά προβλήματα; Ποια είναι; Να τελειώσει η επένδυση της σήραγγας μεταφοράς με τα στοιχεία που είναι ήδη έτοιμα στο εργοτάξιο στο εξωτερικό της; Ή να κατασκευαστεί το φράγμα; Υπάρχουν θέματα που πρέπει να λυθούν, όπως πού και πόση ΥΕ θα παραχθεί προς κάθε πλευρά ροής (προς τον Αχελώο ή προς τη Θεσσαλία) για να αποσβέσει το έργο, και να αντιμετωπιστεί το θέμα του Μοναστηριού του Μυρόφυλλου. Βεβαίως χρειάζονται μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ρύθμιση της ροής των υδάτων κ.λπ., αλλά δεν νομίζω ότι αυτά είναι σημαντικά τεχνικά προβλήματα που δεν λύνονται σχετικά εύκολα. Βέβαια ο Π δεν θυμήθηκε ότι για το έργο αυτό δεσμεύτηκε αρκετές φορές και προεκλογικά και μετεκλογικά. Τόσο το 2017 σε συνδιάσκεψη της ΝΔ για τη Θεσσαλία δεσμεύτηκε για μια ήπια μεταφορά 250.000.000 κ.μ. νερού (μαζί και ο σημερινός υπουργός Υποδομών που είναι ο ιδιοκτήτης του έργου της Συκιάς), αλλά και στη ΔΕΘ το 2019 και αργότερα στα Τρίκαλα επανέλαβε τη δέσμευση για τη μεταφορά ποσοτήτων νερού από τον θεσσαλικό Αχελώο στη λεκάνη του Πηνειού. Έχει τόσο ασθενή μνήμη;
Ο Π δεν αναφέρθηκε καθόλου σε άλλα έργα ταμίευσης νερού στη Θεσσαλίας. Ένα μέρος βέβαια το διόρθωσε την επομένη με τη δέσμευση για το φράγμα του Ενιπέα που θα γίνει με έργο ΣΔΙΤ. Το έργο είχε δεσμευτεί να γίνει όταν επισκέφτηκε την περιοχή μετά τον «Ιανό». Ίσως δεν του θύμισαν ότι είχε υποσχεθεί και το Φράγμα στο Μουζάκι, δηλαδή τα δύο φράγματα, που αν είχαν κατασκευαστεί θα είχαν αποτρέψει μεγάλο μέρος των ζημιών από τον «Ιανό» και φυσικά θα είχαν εξοικονομήσει χρήματα από αποζημιώσεις αρκετά για να κατασκευαστούν τα φράγματα. Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία, αλλά οι πολιτικοί μας προτιμούν τις αποζημιώσεις.
Καθώς τα έγραφα αυτά, βγήκε η αντιπολίτευση για να επιβεβαιώσει την αδυναμία του πολιτικού συστήματος της χώρας να λύσει τα χρόνια προβλήματά της και ιδιαίτερα της Θεσσαλίας που περιλαμβάνουν και τη διαχείριση των υδάτων. Ένας αγροτο-συνδικαλιστής αναφέρθηκε σε όλα τα προβλήματα τιμών εφοδίων κ.λπ. και ούτε κουβέντα για τα υδατικά προβλήματα. Εκεί όμως που έμεινα έκπληκτος ήταν η αντίδραση από τη μεριά της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Φαίνεται να πιστεύουν ότι από τη στιγμή που θα δημιουργήσεις μια λίστα με πιθανά έργα ταμίευσης, π.χ. με τα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων του 2017 (σχέδια Φάμελλου), από εκεί και πέρα ο σχεδιασμός και η εκτέλεση των έργων είναι δουλειά κάποιου άλλου (Περιφέρειας, Δημάρχων, ίσως του Θεού της Ελλάδος) αλλά όχι της Κυβέρνησης. Κάτι ανάλογο είχε πει και ο κ. Φάμελλος στην τελευταία του επίσκεψη. Πραγματικά τα ΣΔΥ προτείνουν έργα και υπεύθυνους φορείς για την υλοποίηση της ταμίευσης νερού. Μόνο που έχουν συνήθως 2-3 φορείς και υποθέτω ότι αυτή είναι η συνταγή να μην κάνει κανείς τίποτα. Δεν αμφιβάλλω ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας έστρεψε το ενδιαφέρον της κυρίως σε δρόμους και κόμβους και όχι σε έργα ταμίευσης νερού που προσωπικά θα θεωρούσα εξίσου σημαντικά. Αλλά ο βουλευτής του κυβερνώντος συνασπισμού της χώρας για 4,5 χρόνια, που στα μισά από αυτά ήταν υφυπουργός Γεωργίας της Κυβέρνησης και δεν προώθησε ούτε μία μελέτη για ταμιευτήρα (όπως του Ενιπέα ή του Μαζακίου), ούτε ένα έργο ταμίευσης όπου υπήρχαν μελέτες (π.χ. φράγμα Πύλης ή Φράγμα στα Δελέρια) να εγκαλεί την Περιφέρεια Θεσσαλίας για αυτό και τι έκανε το 2007 είναι τουλάχιστον περίεργο.
Ο αποπροσανατολισμός των Θεσσαλών από τους πολιτικούς μας είναι εμφανής. Φαίνεται ότι μόνο αν δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνημα από τη βάση του θα πιέσει τους πολιτικούς να δράσουν θετικά. Είναι αναγκαία συνθήκη να αποτρέψουμε την ερημοποίηση της Θεσσαλίας. Θα αποφασίσουμε να κινηθούμε; Στα χέρια μας είναι. Η Επιτροπή Διεκδίκησης Επίλυσης των Υδατικών της Θεσσαλίας (ΕΔΥΘΕ) ξεκίνησε μια τέτοια προσπάθεια. Ελπίζουμε στην ανταπόκριση όλων.