Ο κ. Δέρκας παρουσίασε στοιχεία για τη χρήση νερού στη χώρα που αρδεύει το 40% περίπου των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Έδωσε μια εικόνα για τα συλλογικά (κρατικά) και ιδιωτικά έργα άρδευσης που φαίνονται στα δύο διαγράμματα. Στα πρώτα κυριαρχούν η επιφανειακή άρδευση (πολύ χαμηλού βαθμού απόδοσης της χρήσης νερού) ενώ στα ιδιωτικά η στάγδην άρδευση με εξοικονόμηση νερού και χαμηλό κόστος ενέργειας σχετικά με την τεχνητή βροχή. Έκανε μια ιστορική αναδρομή του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των υδάτων από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τα σχέδια διαχείρισης του 2014 και 2017. Αναφέρθηκε στο σημερινό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της διαχείρισης υδάτων με φορείς που ουσιαστικά είναι ανενεργοί (Εθνική Επιτροπή Υδάτων, Το Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων, Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων και Ειδική Γραμματεία Υδάτων, στο πλαίσιο της οποίας λειτουργεί Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων) εκτός από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΧΩΔΕ. Όρισε τα προβλήματα των αρδεύσεων στην ελληνική γεωργία που είναι: Συχνή αστοχία στην εκτίμηση της γεωργικής ανάπτυξης και των αρδεύσεων, Υπερκατανάλωση ύδατος και ενέργειας, Υπεράντληση και προβλήματα υφαλμύρωσης. Ανέλυσε κυρίως το θέμα της υπερκατανάλωσης με παραδείγματα από την περιοχή του Αλφειού ποταμού στην Πελοπόννησο. Αναφέρθηκε στην ανάγκη Ολοκληρωμένης θεώρησης της λειτουργίας των αρδευτικών δικτύων και την ανάγκη οργάνωσης της λειτουργίας των οργανισμών διαχείρισης υδάτων και δικτύων, συντήρησης των εγκαταστάσεων κ.λπ. Κατέληξε στην ανάγκη δημιουργίας οργανισμών που θα διασφαλίζουν την αποτελεσματική διαχείριση του αρδευτικού νερού, την ανάταξη και τον εκσυγχρονισμό των υφισταμένων έργων και προγραμματισμού νέων αλλά και στην αποτελεσματική τεχνική υποστήριξη των αγροτών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο ομιλητές (Μυλόπουλος και Δέρκας) αναφέρθηκαν στην ανάγκη βελτίωσης των οργανισμών διαχείρισης του νερού σε επίπεδο επί μέρους υδρολογικών λεκανών, ώστε να προχωρήσει η καλύτερη οργάνωσή τους με χρήση νέων τεχνολογιών για μεγαλύτερη ωφέλεια των αγροτών αλλά και να προγραμματιστούν τα απαιτούμενα έργα για ταμίευση και εξοικονόμηση νερού και ενέργειας κρίσιμα στοιχεία για το μέλλον της γεωργίας μας στα επόμενα χρόνια με την κλιματική αλλαγή. Άλλωστε η πρόταση του ενιαίου φορέα διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας έχει κατατεθεί από τοπικούς φορείς και την ομάδα πρωτοβουλίας για την επίλυση των υδατικών προβλημάτων της περιοχής.
Σχετικό άρθρο έχει δημοσιευτεί στην «Ελευθερία» της 10ης Φεβρουαρίου 2020 από τον Κώστα Γκούμα (Προγραμματισμός και master plan: Αναγκαία εργαλεία για το μέλλον των Υδατικών Έργων στη Θεσσαλία).
https://www.eleftheria.gr/m/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/251372-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-master-plan-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%85%CE%B4%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%AD%CF%81%CE%B3%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1.html
Ο Δρ. Ευαγγέλου, ερευνητής του ΙΒΚΦ αναφέρθηκε στη διαφοροποιημένη αζωτούχο λίπανση και άρδευση αγρού της περιοχής και σε εξοπλισμό που αναπτύχθηκε από ένα ερευνητικό πρόγραμμα με χρηματοδότησή της ΕΕ. Αναφέρθηκε στην ανάλυση της διαφοροποίησης του αγρού (παραλλακτικότητα) με βάση τη μηχανική σύσταση και την οργανική ουσία και τη διαφοροποίηση της εφαρμοζόμενης δόσης νερού και αζωτούχου λιπάσματος. Παρουσίασε το σύστημα διαφοροποίησης της άρδευσης με σύστημα στάγδην καθώς και μηχάνημα διαφοροποιημένης εφαρμογής αζωτούχου λίπανσης που εφαρμόστηκε σε βαμβάκι.
Σε μια σειρά τριών παρουσιάσεων από τους Ν. Δαλέζιο, Γ. Καρούσο και Δ. Κυπαρισούδα έγινε αναφορά σε εξοπλισμό και πρότυπα πρόβλεψης καιρού. Στην παρουσίασή του ο κ. Καρούσος (την έκανε ο κ. Δαλέζιος) αναφέρθηκε στο ιστορικό της πρόβλεψης του καιρού και αναφέρθηκε στα νέα όργανα και τα πρότυπα (μοντέλα) πρόγνωσης. Αναφέρθηκε σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα ΔΑΦΝΗ, με στόχο την αύξηση των βροχοπτώσεων στη Θεσσαλία. Ο κ. Δαλέζιος αναφέρθηκε σε ένα πρόγραμμα προειδοποιήσεων ακραίων καιρικών φαινομένων και στην ανάπτυξη ενός ψηφιακού μετεωρολογικού πληροφοριακού συστήματος με δυνατότητες πρόβλεψης καταιγίδων, χαλαζιού, πλημμυρών, παγετού, καύσωνα, ξηρασίας, δασικών πυρκαγιών. Ο κ. Κυπαρισούδας αναφέρθηκε σε ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα προστασίας της φυτικής παραγωγής (το AgroAlert) της εταιρείας 3Δ που εφαρμόστηκε στην Κεντρική Μακεδονία. Ενδιαφέρον στοιχείο η χρήση ενός ραντάρ για την πρόβλεψη καιρικών φαινομένων. Σε συνδυασμό με τηλεπισκόπηση έχει δυνατότητα να βοηθά τους αγρότες για καλύτερη διαχείριση των καλλιεργειών όπως στην άρδευση κ.λπ.
Η ημερίδα έκλεισε με την παρουσίαση από τον κ. Δαλέζιο μιας μεθόδου εκτίμησης των αναγκών των καλλιεργειών σε νερό με εκτίμηση ενός συντελεστή από δορυφορικά δεδομένα. Η εκτίμηση των αναγκών σε νερό στις καλλιέργειες γίνεται με μέτρηση της εξατμισοδιαπνοής. Δηλαδή της ποσότητας που αφαιρείται από το έδαφος από την εξάτμιση από την επιφάνεια του εδάφους και τη μεταφορά στην ατμόσφαιρα μέσω του φυτού που απορροφά νερό από το έδαφος (ρίζες) και αφού μεταφέρει θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, ψύξει το φυτό και καλύψει τις διάφορες ανάγκες του αποβάλλεται στην ατμόσφαιρα από τα φύλλα. Η εξατμισοδιαπνοή εκτιμάται με μία εξίσωση με έναν συντελεστή που ο κ. Δαλέζιος εξήγησε ότι μπορεί να εκτιμηθεί από στοιχεία τηλεπισκόπησης. Με τηλεπισκόπηση ανέφερε ότι μπορούν να εκτιμηθούν και οι ανάγκες σε αζωτούχο λίπανση. Με τη χρήση αυτών των στοιχείων μπορούν να εφαρμοστούν με ακρίβεια άρδευση και λίπανση των καλλιεργειών.
Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να βρει τις παρουσιάσεις της ημερίδας στον σύνδεσμο:
http://agrowater.civ.uth.gr/el/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82
Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος,
ομότιμος καθηγητής
του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
