Γράφει ο Ιωάννης Καραστέργιος
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία έντονη τάση επιστροφής των νέων στην αγροτική παραγωγή. Η ενασχόληση όμως με την «επιχειρηματική» γεωργία σε περιόδους οικονομικής στενότητας και ανεργίας προϋποθέτει την ορθή πληροφόρηση των ενδιαφερόμενων τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωτεχνικό επίπεδο. Πιο απλά πρέπει ο «νέος αγρότης» να κάνει σωστή επιλογή καλλιέργειας/ων και κυρίως να διερευνήσει τη δυνατότητα διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων προτού ολοκληρωθεί η παραγωγική διαδικασία. Τα αναλυτικά βήματα τόσο σε οικονομικό/εμπορικό όσο και σε γεωτεχνικό επίπεδο, καθώς και δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα πολυετών καλλιεργειών, αναφέρονται παρακάτω.
Οικονομικό/Εμπορικό Επίπεδο: (1) διερεύνηση αγορών για τη διάθεση του παραγόμενου προϊόντος, (2) ανάλυση εμπορικών δεδομένων (10ετίας) του παραγόμενου προϊόντος για τον κατά προσέγγιση προσδιορισμό του αναμενόμενου εισοδήματος, (3) ενημέρωση για το κόστος εγκατάστασης, το ετήσιο καλλιεργητικό κόστος, τις απαιτούμενες εργατοώρες και τον εξοπλισμό, (4) διερεύνηση ομαδοποίησης της παραγωγής με ποσοτικούς στόχους (Ομάδες ή Συνεταιρισμοί), (5) επιλογή τελικής μορφής πώλησης και υπολογισμός κόστους καθετοποίησης της παραγωγής, (6) ανάδειξη ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του προϊόντος με ποιοτικούς στόχους, (7) διαφήμιση σε ΜΜΕ ανάλογα με το τελικό προϊόν και συμμετοχή σε εκθέσεις, (8) επιλογή εμπορικών συνεργασιών (χρόνος πληρωμής, σταθερότητα τιμής, απορροφητικότητα και προβολή).
Γεωτεχνικό Επίπεδο: (1) διερεύνηση εγκατάστασης καλλιέργειας βάσει εδαφοκλιματικών συνθηκών και διαθέσιμων στρεμμάτων (ανάλυση εδάφους), (2) σχεδιασμός φύτευσης και υποστύλωσης (προσανατολισμός φύτευσης, χωροταξική διάρθρωση, πάσσαλοι, σύρματα, αντηρίδες), (3) επιλογή πολλαπλασιαστικού υλικού (ποικιλία και υποκείμενο), (4) επιλογή μεθόδου καλλιέργειας (συμβατική, ολοκληρωμένη διαχείριση, βιολογική) και (5) σχεδιασμός εγκατάστασης συστήματος προστασίας (δίχτυα).
Παράδειγμα 1: Επιτραπέζιο Ροδάκινο
Για την καλλιέργεια επιτραπέζιου ροδάκινου ελεύθερης φύτευσης τοποθετούνται 40-45 δέντρα ανά στρέμμα. Το κόστος της αρχικής εγκατάστασης είναι 200€ ανά στρέμμα και περιλαμβάνει τα φυτά, το σύστημα άρδευσης και τα εργατικά. Τα τρία πρώτα έτη τα έξοδα της καλλιέργειας υπολογίζονται περίπου στα 100€ ανά στρέμμα, ενώ από το 3ο έτος και μετά τα έξοδα αυξάνονται και κυμαίνονται στα περίπου 250€ ανά στρέμμα. Η καλλιέργεια θα δώσει παραγωγή από το 3ο έτος και στο 5ο έτος θα έχουμε πλήρη παραγωγή. Η απόδοση μετά το 5ο έτος είναι 3-4 τόνοι ανά στρέμμα και η τιμή ανά κιλό κυμαίνεται από 0,30- 0,60€.
Παράδειγμα 2: Επιτραπέζιο Σταφύλι
Για την καλλιέργεια επιτραπέζιου σταφυλιού ποικιλίας Crimson τοποθετούνται 200-250 φυτά ανά στρέμμα. Το κόστος της αρχικής εγκατάστασης είναι περίπου 3000€ ανά στρέμμα και περιλαμβάνει τα πρέμνα, την υποστύλωση, το σύστημα άρδευσης, το δίχτυ και τα εργατικά. Το κόστος καλλιέργειας για τα 3 πρώτα χρόνια κυμαίνεται από 200 έως 300€ ανά στρέμμα, ωστόσο μετά τον 3ο έτος το κόστος καλλιέργειας αυξάνεται και κυμαίνεται από 600 έως 800€ ανά στρέμμα. Η καλλιέργεια αρχίζει να αποδίδει από το 3ο έτος φύτευσης και μετά, ενώ πλήρως παραγωγικά και ώριμα θεωρούνται τα φυτά στο 5ο έτος. Η απόδοση κυμαίνεται από 1,5 έως 2 τόνους ανά στρέμμα και η τιμή της ποικιλίας κυμαίνεται από 0,80 έως 1,20 € το κιλό.
Το παραγωγικό δυναμικό της κάθε καλλιέργειας εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, με πιο σημαντικές: (1) τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, οι οποίες αφενός μπορούν να εκτοξεύσουν την παραγωγή και αφετέρου μπορούν να οδηγήσουν σε ολική καταστροφή της καλλιέργειας, (2) την ορθή λιπαντική τακτική, (3) την επιλογή κατάλληλων ποικιλιών σε σχέση με τις τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες και φυσικά (4) τους σωστούς χειρισμούς και τις έγκαιρες παρεμβάσεις του παραγωγού στην καλλιέργεια.
* Ο Γιάννης Καραστέργιος
είναι γεωπόνος
