Έδωσε λίγα ιστορικά στοιχεία για το ξεκίνημα της μειωμένης κατεργασίας του εδάφους από τις ΗΠΑ στη δεκαετία του 1930 όταν μια μεγάλη ξηρασία σε συνδυασμό με ισχυρούς ανέμους προκάλεσαν καταιγίδες σκόνης στο Τέξας και άλλες πολιτείες. Τότε επιβλήθηκε η μειωμένη κατεργασία του εδάφους για να περιοριστούν τα προβλήματα και χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα τα πολύδισκα κάτι σαν βαριές δισκοσβάρνες με μια σειρά δίσκων. Τέτοια μηχανήματα είχαν έρθει και στη χώρα μας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με την αμερικανική βοήθεια. Κάποια παλιά αγροκτήματα διατηρούν κάποια από αυτά. Θυμάμαι ότι για την πρώτη αγροτική έκθεση (πριν την Agrothessaly) είχαμε βρει ένα πολύδισκο στο αγρόκτημα Ζαρίμπα που ευγενικά μας το έδωσαν για την έκθεση παλαιών γεωργικών μηχανημάτων που είχαμε οργανώσει τότε. Σήμερα η μέθοδος έχει προχωρήσει σημαντικά και όπως φαίνεται στο διάγραμμα 160 εκατομμύρια εκτάρια καλλιεργούνται με ΓΣ.
Το έργο στην Τουρκία πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Κόνια (Ικονίου) κοντά στην Καππαδοκία. Εκεί η υπεράντληση των υδάτων δημιούργησε «καταβόθρες» από καθίζηση του εδάφους όπως δείχνουν οι εικόνες. Φαίνεται ότι οι ρωγμές του εδάφους στην Ανατολική Θεσσαλία δεν είναι το χειρότερο που μπορούμε να πάθουμε αν δεν συγκρατήσουμε και ταμιεύσουμε χειμερινά νερά για να ποτίσουμε τα χωράφια μας. Ελπίζω η αρνητική στάση για τους ταμιευτήρες και τα υδροηλεκτρικά των σημερινών κυβερνώντων και των δήθεν οικολόγων να αλλάξει σύντομα.
Η ΓΣ προκρίνεται για τη βελτίωση της κατάστασης. Το πρόγραμμα της Τουρκίας περιλάβανε εκπαίδευση αγροτών στο χωράφι για τις τεχνικές τής καλλιέργειας. Είναι προφανές ότι σε όλο τον κόσμο γίνονται προσπάθειες υιοθέτησης της ΓΣ από τους αγρότες.
Ο κ. Καραμούτης παρουσίασε στοιχεία για τις σπαρτικές μηχανές για ακαλλιέργεια. Αναφέρθηκε κυρίως στις δύο σπαρτικές μηχανές που διαθέτει το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η μια για χειμερινές καλλιέργειες με σύστημα τριπλού δίσκου. Δηλαδή με ένα πτυχωτό δίσκο που κυρίως κόβει τα φυτικά υπολείμματα και ανοίγει ένα μικρό αυλάκι που οι δύο επόμενοι δίσκοι το διευρύνουν και τοποθετείται εκεί ο σπόρος. Ακολουθεί τροχός που συμπιέζει το έδαφος και κλείνει την αυλακιά και από πίσω ελάσματα που συμβάλλουν στη καλύτερη κάλυψη του σπόρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στους δίσκους ασκείται κατακόρυφη δύναμη 90 κιλών που εξασφαλίζει την κοπή των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας, την ακριβή διάνοιξη της αυλακιάς και την τοποθέτηση του σπόρου στο βάθος που ρυθμίσαμε τη μηχανή. Το αποτέλεσμα είναι ένα πολύ καλό φύτρωμα που έχει επιτευχθεί σε πολλές εκατοντάδες στρέμματα που έχουν σπαρθεί τα τελευταία έξι χρόνια που έχουμε αυτή τη μηχανή. Η μηχανή έχει πλάτος εργασίας 3 μέτρα και σπέρνει με ένα τρακτέρ 120 ίππων με ταχύτητες πάνω από 8 km/ώρα. Με καλή διαχείριση της φόρτωσης του σπόρου μπορεί να σπέρνει 20 στρέμματα την ώρα ή 200 στρέμματα τη μέρα. Δεδομένου ότι σπέρνει σε ξηρό έδαφος (φέτος σπείραμε από τις 26/10) μπορεί άνετα να εργαστεί 15-20 μέρες και να σπείρει άνετα πάνω από 3.000 στρέμματα τον χρόνο που με αξία μηχανής 40.000 ευρώ και 10.000 ευρώ, επισκευές και συντήρηση και επιτόκια 8% δίνει κόστος απόσβεσης κάτω από 2,5 ευρώ /στρέμμα.
Η δεύτερη σπαρτική μηχανή είναι για σκαλιστικές εαρινές καλλιέργειες. Έχει 4 σπαρτικές μονάδες με σύστημα τριών δίσκων. Έχει και αυτή μεγάλο βάρος για να μπορεί να κόβει τα φυτικά υπολείμματα και να ανοίγει το αυλάκι που θέλουμε. Στο πρόσθιο μέρος των δίσκων έχει ένα αστεροειδή τροχό να απομακρύνει τα φυτικά υπολείμματα ενώ δύο τροχοί με κλίση στο πίσω μέρος κάνουν τη κάλυψη του σπόρου. Ο εισηγητής ανέφερε ότι η μηχανή επιτυγχάνει πολύ καλή ομοιομορφία φυτρώματος με σταθερό βάθος σποράς λόγω των χαρακτηριστικών της μηχανής (ανεξάρτητες μονάδες σε παραλληλόγραμμο με μεγάλη ικανότητα διείσδυσης, στενό V αυλάκι, τροχός ρύθμισης βάθους), μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και μειωμένο κόστος εγκατάστασης φυτείας, αύξηση της Οργανικής ουσίας με συνέπεια την αύξηση της γονιμότητας.
Ένα γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι μηχανές εργάζονται ικανοποιητικά στις Ελληνικές συνθήκες και μας έχουν δώσει στοιχεία για τις δυνατότητές τους να συμβάλλουν στη μείωση του κόστους παραγωγής και σε ανάπτυξη μιας βιώσιμης γεωργίας.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος*
* Ο Φάνης Γέμτος είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
