Με δεδομένο ότι κάθε καλλιέργεια είναι διαφορετική και χρήζει εξειδικευμένης αντιμετώπισης, ο κάθε παραγωγός μπορεί να συμβάλει -στο μέτρο του δυνατού- στην προστασία της, ακολουθώντας βασικά βήματα πριν αλλά και μετά την εμφάνιση παγετού. Ιδιαίτερης σημασίας είναι, δε, οι ορθές πρακτικές που πρέπει να ακολουθούνται για τα ελαιόδεντρα, τα εσπεριδοειδή και τα κηπευτικά. Σύμφωνα με γεωπόνους του νομού οι απαραίτητες εργασίες είναι οι εξής: Προστασία των εσπεριδοειδών: Ελαφροί παγετοί συμβαίνουν όταν η θερμοκρασία κατέβει από 0 βαθμούς Κελσίου μέχρι -2 βαθμούς Κελσίου, οπότε τα εσπεριδοειδή ζημιώνονται συνήθως ελαφρά και ιδιαίτερα οι καρποί. Μέτριοι, από -2 βαθμούς Κελσίου μέχρι -4 βαθμούς Κελσίου, οπότε προκαλούν σοβαρές ζημιές στους καρπούς και αρκετές στα φύλλα και στους βλαστούς των δένδρων. Σημαντικό είναι να διατηρούνται τα δένδρα σε καλή θρεπτική κατάσταση, απαλλαγμένα από αρρώστιες, τροφοπενίες, προσβολές από έντομα ή τετρανύχους κ.λπ. Τα εξασθενημένα δένδρα από οποιαδήποτε αιτία είναι περισσότερο ευαίσθητα.
Περιποίηση
Κλάδεμα: Οποιαδήποτε εποχή του έτους εκτός χειμώνα, κυρίως όμως άνοιξη και θέρος, πρέπει να αφαιρούνται οι ξηροί βλαστοί και κλάδοι. Αυτό ποτέ να μη γίνεται αμέσως μετά τον παγετό. Στην περίπτωση ισχυρών παγετών συνιστάται το κλάδεμα να γίνεται το καλοκαίρι, με σκοπό να έχουν εκδηλωθεί πλήρως (κατά το δυνατόν) τα ξηρά τμήματα των δένδρων που πρέπει να κοπούν. Άρδευση: Δεν πρέπει να γίνεται άρδευση αμέσως μετά τον παγετό: Ανεξάρτητα από το μέγεθος των ζημιών, πολλές φορές παρατηρείται αφυδάτωση των φύλλων των δένδρων, που όμως δεν πρέπει να μας παρασύρει σε ποτίσματα. Καταπολέμηση εχθρών ασθενειών: Όπως τα δένδρα που δεν ζημιώθηκαν από τον παγετό, έτσι με την ίδια επιμέλεια πρέπει να καταπολεμούνται οι ασθένειες και τα έντομα στα παγετόπληκτα δένδρα. Ανεξάρτητα αν παράγουν καρπούς ή όχι, πρέπει να έχουν πράσινο και απρόσβλητο φύλλωμα για να συνέλθουν συντομότερα.
Πρόληψη και αποκατάσταση ελαιόδεντρων
Τόσο η νέκρωση της βλάστησης λόγω παγώματος, όσο και το σπάσιμο από το βάρος του χιονιού, οδηγούν σε σημαντική μείωση της παραγωγής ελαιόκαρπου τα επόμενα χρόνια. Επίσης, οδηγούν σε πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του παραγωγού σε εργατικά και αγροτικά εφόδια για διορθωτικό κλάδεμα, διαχείριση των σπασμένων κλαδιών, τροποποίηση λίπανσης και φυτοπροστασίας. Πρόληψη: Ο φθινοπωρινός ψεκασμός με χαλκό σκληραγωγεί τη βλάστηση. Η συγκομιδή του καρπού να γίνεται το αργότερο έως τέλη Δεκεμβρίου και για τις περιπτώσεις που η συγκομιδή γίνεται από τα δίχτυα, αυτή να γίνει πριν την αναμενόμενη κακοκαιρία. Χαμήλωμα των δέντρων (4-6 μέτρα ύψος) με κατάλληλο κλάδεμα ανάλογα με την ποικιλία, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος σπασίματος κλαδιών από δυνατούς ανέμους και χιόνια. Ζημιές: Διαχείριση σπασμένων κλάδων / κλάδεμα: Άμεσα όταν δουν κλαδιά σπασμένα λόγω του βάρους του χιονιού και των δυνατών ανέμων, να λειάνουν τις τομές που έχουν δημιουργηθεί, χρησιμοποιώντας αλυσοπρίονο. Έτσι θα σταματήσουν το σάπισμα του δέντρου. Επίσης, είναι αναγκαίο στη συνέχεια να καλυφθεί με ειδική αλοιφή η πληγή που έχει προκληθεί από το σπάσιμο, για να μειωθεί ο κίνδυνος προσβολής του ξύλου από ασθένειες και σαπίσματος. Στη συνέχεια, προτείνεται ψεκασμός των δέντρων με χαλκό και άσπρισμα μεγάλων κλαδιών που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο. Φυτοπροστασία: Τα κομμένα κλαδιά θα πρέπει μέχρι τα τέλη Μάρτη να έχουν απομακρυνθεί από τον ελαιώνα ή να θρυμματιστούν. Η νέα βλάστηση πρέπει να προστατευτεί από τις προσβολές από διάφορους εχθρούς και ασθένειες, μέχρι να μπορέσει να ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της κόμης τους, με την καθοδήγηση τοπικού γεωπόνου που θα κρίνει πότε είναι απαραίτητη η επέμβαση και ποια μέσα φυτοπροστασίας και ατομικής προστασίας θα χρησιμοποιηθούν.
Χαμηλές θερμοκρασίες και θερμοκήπια
Τις τελευταίες ημέρες, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, και κυρίως λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν, έχουν δημιουργηθεί πολλά προβλήματα στις καλλιέργειες των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, και δη σε αυτές των κηπευτικών υπό κάλυψη. Οι ζημιές που έχουν καταγραφεί είναι μεγαλύτερες στα νεαρά σπορόφυτα, στις νέες φυτεύσεις, ενώ καταγράφονται και σε καλλιέργειες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Απαιτείται, λοιπόν, ιδιαίτερη προσοχή και οι παραγωγοί θα πρέπει: Να ελέγχουν τα συστήματα θέρμανσης. Πρέπει να γίνεται συντήρηση των καυστήρων θέρμανσης. Να προμηθεύονται έγκαιρα την πρώτη ύλη για τη θέρμανση των θερμοκηπίων και κυρίως τη βιομάζα, ώστε να έχουν εξασφαλίσει τις αναγκαίες ποσότητες για τη θέρμανση για όσες ημέρες χρειαστούν. Πρέπει να κρατούν τις θερμοκρασίες άνω των 10 βαθμών Κελσίου και στις νέες φυτεύσεις η θερμοκρασία δεν πρέπει να πέφτει κάτω από τους 12 βαθμούς Κελσίου. Ακολουθώντας τα παραπάνω βήματα, δημιουργούνται όλες εκείνες οι συνθήκες, οι οποίες επιτρέπουν μια κανονική ανάπτυξη των φυτών χωρίς προβλήματα θρέψης.
Γ.Ρ.
