Εικονίδια που δείχνουν τον κίνδυνο: * Το λογισμικό στη πλήρη ανάπτυξή του μπορεί να κάνει 7ήμερη πρόγνωση καιρού που βοηθά ουσιαστικά στον καθορισμό του χρόνου λίπανσης κλπ. Όπως βλέπουμε στις εικόνες το δίκτυο είναι πυκνό στην Ιταλία ενώ στην Ελλάδα είμαστε στην αρχή της ανάπτυξης και πρέπει να πυκνώσει στα επόμενα έτη για να έχουμε πιο αξιόπιστα αποτελέσματα.
Θα κάνω μια γενική περιγραφή του προγράμματος για να καταλάβουν οι αγρότες τι υπηρεσίες μπορεί να τους προσφέρει. Το λογισμικό απαιτεί αρχικά να εισαχθούν τα στοιχεία του κάθε χωραφιού δηλαδή:
Θέση του αγρού, τύπος εδάφους (μηχανική σύσταση), αναλύσεις κύριων στοιχείων εδάφους. Αρχικά μπορεί να μπουν εκτιμήσεις αλλά θα πρέπει να γίνουν εδαφολογικές αναλύσεις για να λειτουργήσει καλύτερα το πρόγραμμα.
Προηγούμενη καλλιέργεια, επιλογή ποικιλίας που θα καλλιεργηθεί (εδώ υπάρχει βοήθεια όπως αναφέρθηκε από βάση δεδομένων με τις ποικιλίες και τα χαρακτηριστικά τους), βάρος 1000 σπόρων.
Ο αγρότης αποφασίζει ποια ποικιλία θα χρησιμοποιήσει. Για τους συμβεβλημένους αγρότες θα πρέπει να επιλεγεί η SVEVO μια πρώιμη ποικιλία, με σταθερά χαρακτηριστικά ποιότητας και αποδόσεων που επιθυμεί η εταιρεία ως πρώτη ύλη για τα υψηλής ποιότητας ζυμαρικά που παράγει.
Με βάση τα στοιχεία που δίνουμε το λογισμικό μας προτείνει λύσεις και δίνει απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως:
* Τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας (πλούσια βάση δεδομένων)
* το σχέδιο σποράς δηλαδή με βάση την επιλεγμένη ποικιλία μας προτείνει ημερομηνία σποράς, ποσότητα σπόρου που θα σπείρουμε, την προετοιμασία του εδάφους κλπ
* το σχέδιο βασικής λίπανσης (Ν- P-K) δηλαδή τι θα εφαρμόσουμε πριν τη σπορά
* το σχέδιοεπιφανειακής λίπανσης (N) δηλαδή πόσο πρέπει να εφαρμόσουμε ανάλογα με την εκτιμώμενη ή αναμενόμενη απόδοση , σε πόσες δόσεις και πότε θα το εφαρμόσουμε. Υπάρχει βάση δεδομένων για τα λιπάσματα που μπορούμε ή συνιστάται να εφαρμόσουμε. Εδώ θέλω να ανοίξω μια παρένθεση για να γίνει κατανοητό πώς λιπαίνουμε. Ένα σκληρό σιτάρι καλής ποιότητας παίρνει από το έδαφος περίπου 3 κιλά άζωτο για κάθε 100 κιλά σπόρου. Αν απομακρύνουμε και το άχυρο (συγκομιδή ή καύση που δυστυχώς συνεχίζεται παρά την καταστροφική επίδραση στο έδαφος και την απαγόρευση της ΕΕ) τότε η αφαίρεση είναι λίγο μεγαλύτερη και φτάνει μέχρι 3,2 κιλά ανά 100 κιλά σπόρου. Αν υπολογίσουμε μια καλή απόδοση του λιπάσματος (λίπασμα που προσλαμβάνεται από τα φυτά προς το λίπασμα που εφαρμόζουμε) 65% τότε πρέπει να εφαρμόσουμε 4,5 έως 5 κιλά αζώτου για κάθε 100 κιλά καλής ποιότητας σκληρού σιταριού που συγκομίζουμε. Δηλαδή θα πάμε στα 14 κιλά για παραγωγή 300 κιλών αλλά περισσότερο από 20 για 500 κιλά το στρέμμα. Αυτό να έχουν υπόψη τους όσοι ποτίζουν και στοχεύουν σε πολύ μεγάλες αποδόσεις. Αν δεν εφαρμοστεί αυτό το λίπασμα τότε μπορεί να έχουμε υψηλή παραγωγή με χαμηλή όμως ποιότητα (χαμηλό ποσοστό πρωτεϊνών) που δεν είναι επιθυμητό και δεν θα πιάσει την υψηλότερη τιμή που προσφέρει η συμβολαιακή γεωργία.
* Μας δίνει διάγραμμα με τα φαινολογικά στάδια του βιολογικού κύκλου του σκληρού σίτου δηλαδή τα στάδια ανάπτυξης του. Το καλό είναι ότι ο αγρότης ή ο σύμβουλός του μπορεί να διορθώσει το διάγραμμα για να το προσαρμόσει στη πραγματική κατάσταση του χωραφιού και των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στο κάθε χωράφι.
* Επιπλέον το πρόγραμμα έχει τη δυνατότητα να προβλέπει προσβολές από εχθρούς, να δίνει ένα σύστημα γεωργικών προειδοποιήσεων (Κίνδυνοι) και να δίνει οδηγίες λήψεις αποφάσεων για την καταπολέμηση των κυριότερων ασθενειών του σκληρού σίτου. Στα τέσσερα προηγούμενα χρόνια που δοκιμάσαμε το λογισμικό στο Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε πόσο ακριβές είναι στις προειδοποιήσεις. Ιδιαίτερα στη μεγάλη προσβολή από σεπτόρια πριν λίγα χρόνια είχαμε κόκκινες προειδοποιήσεις. Ατυχώς ήταν η πρώτη χρονιά που το δοκιμάζαμε και δεν είχαμε την εμπειρία να προτείνουμε τους αγρότες να ψεκάσουν. Βέβαια από όσα ακούω πολλοί άρχισαν να κάνουν ψεκασμούς κάθε χρόνο κάτι που επίσης είναι βλαβερό καθώς αυξάνει το κόστος χωρίς λόγο. Είναι προφανές ότι η χρήση του λογισμικού μπορεί να συμβάλει στην ορθή εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων μόνο όταν χρειάζονται προς όφελος της καλλιέργειας, της τσέπης του αγρότη και ιδιαίτερα του περιβάλλοντος που οφείλουμε πάντα να έχουμε στο μυαλό μας να προστατεύσουμε καθώς αυτό μας ζητά το κοινωνικό σύνολο που μας επιδοτεί.
Δίκτυα μετεωρολογικών σταθμών στη Βόρεια και Νότια Ιταλία και Ελλάδα
* το λογισμικό μπορεί να εκτιμά το υδατικό ισοζύγιο της καλλιέργειας και να προτείνει άρδευση.
* Μπορεί επίσης να εκτιμά το κίνδυνο ανάπτυξης της μυκοτοξίνης δεοξυνιβαλενόλη (DON) στο καρπό του σκληρού σίτου. Η μυκοτοξίνη αυτή δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα για τις συνθήκες της χώρας μας. Παρ’ όλα αυτά σε ειδικές χρονιές μπορεί να υπάρξει πρόβλημα και το λογισμικό να μας βοηθήσει σημαντικά. Σε υγρότερες περιοχές το πρόβλημα είναι υπαρκτό και δύσκολο να λυθεί καθώς η τοξίνη αυτή μεταφέρεται στη τροφική αλυσίδα και δημιουργεί κινδύνους στους ανθρώπους και τα ζώα.
* ‘Ένα σημαντικό στοιχείο που προσφέρει το λογισμικό (αλλά και όλα τα παρόμοια λογισμικά της αγοράς) είναι η ηλεκτρονική διατήρηση αρχείου με ιστορικά δεδομένα και επιπλέον δημιουργεί αναφορά με τις θέσεις των αγροτεμαχίων των εγγεγραμμένων παραγωγικών μονάδων ή των αγροτεμαχίων που παρουσίασαν ασθένειες του σκληρού σίτου. Η αξία του αρχείου αυτού είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς ο αγρότης θα μπορεί στο μέλλον να μελετά τις συνθήκες κάθε χρονιάς και να ξέρει τι να περιμένει κάθε χρόνο όταν οι καιρικές συνθήκες επαναλαμβάνονται. Δεν αμφιβάλλω ότι οι επιμελείς αγρότες έχουν μια αίσθηση των συνθηκών και προσαρμόζονται με βάση τη μνήμη τους αλλά αυτό μπορεί να βελτιωθεί με την τήρηση μακροχρόνιων δεδομένων.
* Μια άλλη σημαντική ικανότητα του λογισμικού είναι με βάση τις εισροές που θα εφαρμοστούν μπορεί στο τέλος να υπολογίσει το αποτύπωμα άνθρακα και νερού δηλαδή να κάνει μια ανάλυση του κύκλου ζωής. Σε αυτό θα αναφερθώ σε κάποιο επόμενο σημείωμα.
Με τη χρήση του λογισμικού ο αγρότης έχει σημαντικές πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν στην καλύτερη δυνατή διαχείριση των χωραφιών του για μέγιστη απόδοση (ποσότητα και ποιότητα), χαμηλότερο κόστος παραγωγής και τις ελάχιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος*
* Ο Φάνης Γέμτος είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
