Το συνέδριο τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, καθώς και υπό την επιστημονική επίβλεψη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) και του ΤΕΙ Θεσσαλίας.
Η διοργάνωση χαρακτηρίστηκε αρκετά τολμηρή πρωτοβουλία, με εθνικό, ίσως και διεθνή αντίκτυπο, καθώς οι 70 και πλέον διακεκριμένοι επιστήμονες εισηγητές, άγγιξαν όλα τα σοβαρά περιβαλλοντικά και σχετικά κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και όλες τις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου.
Την έναρξη των εργασιών κήρυξαν ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σωκράτης Φάμελλος και ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας - δήμαρχος Μουζακίου κ. Γιώργος Κωτσός, οι οποίοι πάντως κατά τη διάρκεια των ομιλιών τους είχαν ένα ιδιότυπο «μπρα ντε φερ» μεταξύ τους!
Αναφερόμενος στη λειτουργία του ΥΗΣ Μεσοχώρας ο αν. υπουργός, αναρωτήθηκε εάν οι τοπικοί φορείς ήθελαν πραγματικά το έργο, καθώς τόσα χρόνια δεν έλαβαν τις απαραίτητες πολιτικές αποφάσεις (χωροθέτηση νέου οικισμού, πολεοδόμηση) που σχετίζονταν με τη μετεγκατάσταση του οικισμού που θα πλημμυρίσει. Παράλληλα, ενημέρωσε ότι η μελέτη περιβαλλοντικών όρων του έργου βρίσκεται ήδη στο γραφείο του προς υπογραφή και ζήτησε επιτακτικά από την Περιφέρεια και την ΠΕΔ Θεσσαλίας να πάρουν απόφαση πού θα πάει ο οικισμός! Επιπλέον, συνδέοντας τον ΥΗΣ με τα έργα μεταφοράς νερού από τον Αχελώο στη Θεσσαλία, επισήμανε πως αυτά το επηρέαζαν αρνητικά ως έργο, λόγω των απορριπτικών αποφάσεων του ΣτΕ για την «εκτροπή».
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας «σήκωσε το γάντι», δηλώνοντας ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα έχει την απάντηση που επιθυμεί για να προχωρήσει το Υπουργείο γρήγορα το ζήτημα λειτουργίας του ΥΗΣ Μεσοχώρας, μία εξέλιξη που όπως είπε οι τοπικές κοινωνίες περιμένουν πάρα πολλά χρόνια! Επίσης ο κ. Κωτσός αντέκρουσε τις ενστάσεις του κ. Φάμελου για την «εκτροπή του Αχελώου» επισημαίνοντας το επιστημονικά τεκμηριωμένο, τεράστιο υδατικό έλλειμμα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία και την απόλυτη αναγκαιότητα της μεταφοράς ποσοτήτων νερού από τον Αχελώο για την ανακοπή της ραγδαίας ερημοποίησής της!
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στην τοποθέτηση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μίλησε ιδιαίτερα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη Θεσσαλία, λέγοντας πως όσον αφορά στο υδατικό ισοζύγιο της λεκάνης του Πηνειού, υπάρχουν δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες που αναφέρουν σημαντική μείωση της επιφανειακής απορροής. Για το Φράγμα της Μεσοχώρας ανέφερε ότι «η λειτουργία του υδροηλεκτρικού έργου περιλαμβάνεται στα μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής με τα οποία θα πρέπει να προχωρήσουμε, προκειμένου και να τηρούμε σωστά τις ευρωπαϊκές και διεθνείς μας δεσμεύσεις». Για να καταλήξει: «Τόσο για την αντιμετώπιση όσο και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, είναι απαραίτητη η κινητοποίηση και η συμμετοχή όλων των φορέων, της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, των επιχειρήσεων, της αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών ομάδων».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Φάμελλος ευχήθηκε τα αποτελέσματα των επιστημονικών εργασιών του συνεδρίου να αποτελέσουν εργαλεία, ικανά να δώσουν ιδέες για τον περιφερειακό και τοπικό σχεδιασμό που πρέπει να υλοποιηθεί σύντομα, όπως είναι για παράδειγμα τα Περιφερειακά Σχέδια για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, ο Χωρικός Σχεδιασμός, η διαχείριση δασών και η προστασία της βιοποικιλότητας, η διαχείριση υδατικών πόρων, τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας και η αναδιάρθρωση και προσαρμογή του αγροτικού τομέα. Η διαχείριση των υδατικών πόρων πρέπει να αναθεωρηθεί και να διαχειριστούμε τη ζήτηση, να δημιουργήσουμε νέους διαθέσιμους πόρους, να καταγράψουμε τις αντλήσεις και να χρησιμοποιήσουμε όσο νερό χρειαζόμαστε».
Ακολούθως ο κ. Φάμελλος έθιξε το ευαίσθητο θέμα της τιμολογιακής πολιτικής στο νερό υπογραμμίζοντας πως «θα έχουν μέχρι και μηδενικές χρεώσεις οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και όσοι έχουν χαμηλή κατανάλωση».
«ΜΠΡΑ ΝΤΕ ΦΕΡ» ΓΙΑ ΜΕΣΟΧΩΡΑ - ΑΧΕΛΩΟ
Αναφορικά με τον ΥΗΣ Μεσοχώρας ανακοίνωσε ότι η απόφαση περιβαλλοντικών όρων θα υπογραφεί εντός του Ιουνίου, προσθέτοντας ότι «το έργο είχε ως σημαντικές αδυναμίες τη σύνδεσή του με την περιβαλλοντικά αρκετά προβληματική εκτροπή του Αχελώου - η οποία είχε απορριφθεί από το ΣτΕ - και την καθυστέρηση στην επίλυση του ζητήματος μετεγκατάστασης των κατοίκων που βρίσκονται στη ζώνη πλημμύρισης του έργου».
Ο κ. Φάμελλος χαρακτήρισε «βασική προϋπόθεση για την πρόοδο του συγκεκριμένου έργου την αποκατάσταση των θιγόμενων κατοίκων του οικισμού Μεσοχώρας πριν την περίοδο της πλημμύρισής του» και ζήτησε από τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας την ΠΕΔ και τον εμπλεκόμενο Δήμο, στις επόμενες δέκα ημέρες να αποφασίσουν πού θα γίνει η μετεγκατάσταση του οικισμού, αν και αυτό το ζήτημα - όπως είπε – έπρεπε να είχε τακτοποιηθεί εδώ και χρόνια!
Ο αν. υπουργός επισήμανε πάντως ότι με βάση την απόφαση του ΣτΕ και τους περιβαλλοντικούς όρους, το φράγμα της Μεσοχώρας είναι αποκλειστικά υδροηλεκτρικό έργο και απεμπλέκεται από την «εκτροπή του Αχελώου».
Σε ό,τι αφορά δε στη μετεγκατάσταση των κατοίκων της Μεσοχώρας, είπε πως η κυβέρνηση εκπόνησε ήδη μελέτη η οποία και θα χρησιμοποιηθεί, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι το μέρος του οικισμού που δεν θα πλημμυρίσει, θα παραμείνει ως έχει.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Φάμελλος άφησε αιχμές λέγοντας ότι διαχρονικά πολλοί ήταν αυτοί που υποστήριξαν το έργο, κανείς ωστόσο δεν είχε μεριμνήσει για να δώσει λύσεις στο περιβαλλοντικό πρόβλημα που είχε ο σχεδιασμός της «εκτροπής του Αχελώου», αλλά και στο μεγάλο κοινωνικό ζήτημα της μετεγκατάστασης των κατοίκων του χωριού της Μεσοχώρας.
Αμέσως μετά ανέβηκε στο βήμα του Συνεδρίου ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας και δήμαρχος Μουζακίου κ. Γιώργος Κωτσός, ο οποίος απευθυνόμενος στον αν. υπουργό δήλωσε: «Δεσμευόμαστε τόσο εγώ όσο και ο περιφερειάρχης, αλλά και ο Δήμος Πύλης, ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα σας έχουμε απάντηση για το θέμα της μετεγκατάστασης του οικισμού της Μεσοχώρας». Και πρόσθεσε: «Αυτή την περίοδο η διαχείριση των υδατικών πόρων στην Θεσσαλία είναι ένα μείζον θέμα, ένα εξαιρετικά μεγάλο πρόβλημα, αφού είναι τεράστιο το υδατικό έλλειμμα, με 3 δισ. κ.μ. νερού απολήψεις από τον υπόγειο υδατικό δυναμικό! Απ’ ό,τι είπαν οι εξαιρετικοί επιστήμονες, θα χρειαστούν 60 χρόνια για να ομαλοποιηθεί το οικοσύστημα στη Θεσσαλία με βάση τα σχέδια διαχείρισης, εάν και εφόσον έρθουν βέβαια τα 250 εκατ. κ.μ. νερού τον χρόνο από τον Αχελώο και εφόσον γίνουν όλες οι απαραίτητες παρεμβάσεις κατάντι της λεκάνης απορροής του Πηνειού».
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας ζήτησε ακόμα από τον κ. Φάμελλο, «η κεντρική εξουσία να δείξει εμπιστοσύνη στην τοπική αυτοδιοίκηση και να μεταφέρει τις αρμοδιότητες που μπορεί να ασκήσει καλύτερα από το κράτος» διότι όπως τόνισε «η Τ.Α. ήταν και παραμένει ο πιο κοντινός θεσμός προς τον πολίτη και είναι ελεγχόμενη από αυτόν διασφαλίζοντας οικονομίες κλίμακας και κυρίως περιβαλλοντική ευαισθησία».
ΚΑΡΔΙΤΣΑ (Του ανταποκριτή μας Φώτη Καραγιάννη)
