Είδηση που προκάλεσε ανησυχία, αν και μια τέτοια εξέλιξη αναμενόταν, αφού η τιμολόγηση του νερού εκκρεμούσε από χρόνια και αποτελεί και μνημονιακή υποχρέωση. Βέβαια η ημερομηνία εφαρμογής του νέου τέλους που έχει περιβαλλοντικό χαρακτήρα δεν έχει ακόμα προσδιορισθεί, ωστόσο, δεδομένου ότι με την απόφαση υποχρεούνται οι πάροχοι ύδατος «να μεριμνήσουν για τη σταδιακή τοποθέτηση υδρομετρητών στο σύνολο των χρηστών του δικτύου εντός τριετίας», το μέτρο θεωρείται δύσκολο να ισχύσει πριν το 2020. Η χρέωση των τελικών χρηστών, δηλαδή των αγροτών, θα γίνεται βάσει ενός μικτού συστήματος με δύο μέρη, ένα σταθερό τέλος και ένα μεταβλητό τέλος ανά μονάδα νερού (ογκομετρική χρέωση ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης νερού), το οποίο αυξάνεται βάσει της αύξησης της κατανάλωσης.
Σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν στην «Ε» Λαρισαίοι παραγωγοί με τη συγκεκριμένη τροπολογία τιμωρείται η παραγωγικότητα. «Όπως ισχύει με την υψηλή φορολόγηση σε εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες για να δίνει η κυβέρνηση κοινωνικά επιδόματα και επιδόματα πρόνοιας, έτσι και τώρα θέλει να μας βγάλει από τη μέση».
Επίσης τόσο ο ΤΟΕΒ Πηνειού όσο και ο σύμβουλος Υδάτων της Περιφέρειας Γιώργος Λαδόπουλος αναφέρουν ότι πριν ξεκινήσει η χρέωση του νερού θα πρέπει να γίνουν εκείνα τα έργα που θα εξασφαλίζουν τη σωστή χρήση του νερού. Εκφράζουν επίσης επιφυλάξεις για τον μηχανισμό που θα ελέγξει όλη αυτή τη διαδικασία.
Στον αντίποδα το Υπουργείο Περιβάλλοντος υποστηρίζει ότι «με την απόφαση αυτή θεσμοθετείται το περιβαλλοντικό τέλος, το οποίο, δεν αναμένεται να επιβληθεί, πριν το 2020. Η δε χρέωση, δεν θα ξεπερνά το 1 λεπτό ανά κυβικό μέτρο αρδευτικού νερού που καταναλώνεται». Ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας, Νίκος Παπαδόπουλος, επισημαίνει ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την κοστολόγηση και τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος προβλέπει προστασία της κοινωνίας και των υδάτινων πόρων, μείωση του κόστους, επιβράβευση της οικονομίας νερού και στήριξη των αγροτών.
Στο μεταξύ την Τρίτη οι διευθυντές του Τμήματος Υδάτων των Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών θα βρεθούν στο ΥΠΕΚΑ, προκειμένου να συζητήσουν και να καθορίσουν τον τρόπο τιμολόγησης του νερού.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ
Αναλυτικότερα το σταθερό τέλος εφαρμόζεται στην άρδευση ανά στρέμμα καλλιέργειας, ενώ τα μεταβλητά τέλη ανά κυβικό μέτρο εφαρμόζονται στους χρήστες, ανάλογα με τη μετρηθείσα ποσότητα του ύδατος για αγροτική χρήση που καταναλώθηκε. Στα μεταβλητά τέλη περιλαμβάνεται και το περιβαλλοντικό τέλος. Σε περιπτώσεις όπου δεν είναι εφικτή η καταμέτρηση του ύδατος για άρδευση, ώστε να γίνεται χρέωση ανά κυβικό μέτρο, και μέχρι να τοποθετηθούν συστήματα μέτρησης, ο πάροχος εκτιμά την ποσότητα του ύδατος που καταναλώθηκε, είτε κατά έκταση γης και είδος καλλιέργειας καθώς και μέθοδο άρδευσης είτε κατά χρόνο χρήσης του αρδευτικού νερού, ανάλογα με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα, λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές προβλέψεις των Σχεδίων Διαχείρισης ΛΑΠ, Λεκανών Απορροής Ποταμών), τους κώδικες ορθών γεωργικών πρακτικών. Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι όσο αυξάνονται τα στρέμματα αλλά και οι ποτιστικές ανάγκες τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επιβάρυνση των παραγωγών.
Ο Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ
Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος, πάντως, αναφέρει στην επίσημη δήλωσή του ότι «στον τομέα της άρδευσης θέτει σε προτεραιότητα τη βιωσιμότητα της αγροτικής δραστηριότητας του αγροτικού εισοδήματος, εισάγει κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια, δίνει έμφαση στη μείωση κόστους λειτουργίας και θέτει περιβαλλοντικούς στόχους μείωσης της κατανάλωσης».
Στη δε επίσημη ανακοίνωσή του το υπουργείο σημειώνει ότι «σχετικά με το νερό αγροτικής χρήσης επίσης λαμβάνεται υπόψη ότι το νερό είναι φυσικός πόρος και βασικό εργαλείο του πρωτογενούς τομέα, ο οποίος αναγνωρίζεται ως κύριος πυλώνας ανάπτυξης για τη χώρα. Οι αγρότες που θα εφαρμόζουν καλές πρακτικές άρδευσης δεν θα επιβαρύνονται με περιβαλλοντικά τέλη, ενώ από την καταβολή περιβαλλοντικών τελών θα εξαιρούνται οι πιο αδύναμοι οικονομικά. Και στον τομέα του νερού αγροτικής χρήσης δίνεται έμφαση στη μείωση του κόστους, ενώ δεν ζητείται συνολική ανάκτηση του χρηματοοικονομικού κόστους αλλά διαμόρφωση τιμολογιακών πολιτικών στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών άρδευσης».
Ο Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
«Προστασία της κοινωνίας και των υδάτινων πόρων, μείωση του κόστους, επιβράβευση της οικονομίας νερού και στήριξη των αγροτών προβλέπει η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την κοστολόγηση και τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος», επισημαίνει με δήλωσή του στην «Ε» ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας, Νίκος Παπαδόπουλος.
Τονίζει παράλληλα ότι «η συγκεκριμένη απόφαση έπρεπε να είχε εκδοθεί από το 2010, καθώς αποτελούσε Κοινοτική Οδηγία, οπότε η μη εφαρμογή της θα σήμαινε απώλεια πόρων ύψους 1,2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020. Με τη δημοσίευσή της απελευθερώνονται σημαντικές πράξεις προκήρυξης και χρηματοδότησης υποδομών άρδευσης σε όλη τη χώρα». Ο κ. Παπαδόπουλος διευκρινίζει ακόμα ότι «πρόθεση της κυβέρνησης και του υπουργείου είναι να θεσμοθετήσει κανόνες κοστολόγησης και τιμολόγησης για όλες τις χρήσεις νερού, με όρους αειφορίας και προστασίας του κοινωνικού συνόλου. Στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης είναι η ρητή εξαίρεση κοστολόγησης και τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας από εσωτερικά και επιφανειακά ύδατα. Όσον αφορά στο νερό ύδρευσης, αναγνωρίζεται ως φυσικός πόρος που πρέπει να προστατευθεί. Έτσι, οι πολίτες που θα εφαρμόζουν πρακτικές ορθολογικής διαχείρισης υδάτων, δεν θα επιβαρύνονται με περιβαλλοντικά τέλη, ενώ θα προστατεύονται και οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Εξάλλου, το σύνολο της ΚΥΑ στοχεύει στη μείωση του κόστους και όχι στην αύξηση της τιμής του νερού», τονίζει ο Λαρισαίος βουλευτής.
Σχετικά με το νερό αγροτικής χρήσης, ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρει ότι «λαμβάνεται υπόψη ότι το νερό είναι φυσικός πόρος και βασικό εργαλείο του πρωτογενούς τομέα, ο οποίος αναγνωρίζεται ως κύριος πυλώνας ανάπτυξης της χώρας. Οι αγρότες που θα εφαρμόζουν καλές πρακτικές άρδευσης δεν θα επιβαρύνονται με περιβαλλοντικά τέλη, ενώ από την καταβολή περιβαλλοντικών τελών θα εξαιρούνται οι πιο αδύναμοι οικονομικά. Και στον συγκεκριμένο τομέα δίνεται έμφαση στη μείωση του κόστους, ενώ δεν ζητείται συνολική ανάκτηση του χρηματοοικονομικού κόστους αλλά διαμόρφωση τιμολογιακών πολιτικών στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών άρδευσης».
Αξίζει να επισημανθεί ότι η επιβολή του περιβαλλοντικού τέλους δεν προβλέπεται πριν την 1η Ιανουαρίου του 2020.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Ο αντιπρόεδρος του ΤΟΕΒ Πηνειού, Δημήτρης Τσιουρής, σχολιάζοντας την απόφαση αναρωτήθηκε πώς θα ελεγχθεί η κατανάλωση και η τιμολόγηση του νερού, όταν οι περισσότεροι ποτίζουν από επιφανειακά δίκτυα και ιδιωτικές γεωτρήσεις, αντιπροτείνοντας η χρέωση να γίνεται βάσει στρεμμάτων. Σχετικά με την τιμολόγηση, ο κ. Τσιουρής διερωτήθηκε όταν υπάρχουν απλήρωτες εισφορές σε ΤΟΕΒ κι άλλους φορείς, με ποιον μηχανισμό το κράτος θα εισπράξει αυτά τα τέλη. Αν νομίζει ότι οι ΤΟΕΒ θα γίνουν οι εισπράκτορες του κράτους, είναι γελασμένοι».
Ο σύμβουλος Υδάτων της Περιφέρειας Θεσσαλίας Γιώργος Λαδόπουλος δήλωσε χαρακτηριστικά στην «Ε»: Η χρέωση στη χρήση του νερού είναι μια πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση για να αντιμετωπίζεται πρόχειρα, επιπόλαια και στο γόνατο και σίγουρα όχι γιατί αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση ή επειδή είναι προαπαιτούμενο από τους δανειστές ή πολύ περισσότερο γιατί προκύπτει η υποχρέωση αυτή από την Οδηγία 2000, αλλά θα πρέπει να στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος αφενός και στη στήριξη των αρδευτών και του πρωτογενούς τομέα. Κάποιοι μιλούν ότι η τιμολόγηση θα ισχύσει μετά το 2020, εγώ θεωρώ σίγουρα ότι δεν μας φθάνει η επόμενη εξαετία. Δηλαδή «ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι». Όταν για να απορροφήσουμε χρήματα από το ΠΑΑ για εγγειοβελτιωτικά έργα απαραίτητη προυπόθεση είναι τα Σχέδια Διαχείρισης, η μέτρηση νερού, η τιμολόγησή του, αλλά η αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης είναι υποστελεχωμένη, ενώ η έλλειψη προσωπικού χαρακτηρίζει και τις υπόλοιπες υπηρεσίες σε ΟΤΑ, κλπ. Αν δεν εκσυγχρονισθεί το δίκτυο παρακολούθησης του νερού θα έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό. Μιλούν για μη επιβάρυνση ευπαθών ομάδων. Προφανώς το έλλειμμα αυτό θα κληθούν να το πληρώσουν οι υπόλοιποι αρδευτές. Λένε ότι θα υπάρξει κλιμακωτή τιμολόγηση. Πως θα μετράμε το νερό όταν το μεταφέρουμε από γεωλογική λεκάνη σε γεωλογική λεκάνη, όταν έχουμε εξάτμιση του νερού λόγω του μικροκλίματος, όταν σημειώνονται παράνομες υδροληψίες; Επίσης στην περιοχή μας το 80% των εκτάσεων δεν ποτίζεται από κοινοπραξίες, όπως είναι οι ΟΤΑ, ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, ΔΕΥΑ, αλλά από ιδιωτικές γεωτρήσεις. Σε αυτές με ποια δεδομένα θα χρεώσουν το νερό; Δεν μπορεί στη σημερινή συγκυρία, στην οποία όλοι οι αρδευτές να πληρώνουν συνεχώς χαράτσια, να καλούνται να πληρώσουν ένα ακόμη, χωρίς να ξέρουν πόσο, πού και ποτέ. Προσωπικά εκτιμώ ότι όλοι οι αρμόδιοι φορείς της Θεσσαλίας θα πρέπει να προχωρήσουμε σε διάλογο και να αντιδράσουμε σε τακτικές του «αποφασίζω και διατάζω…».
ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: «ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΙΝΑΙ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ»
Την πάγια θέση της ότι το νερό πρέπει να είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα, όπως είναι σήμερα, μια κατάσταση που πάει να γενικευθεί με την ιδιωτικοποίησή του, εκφράζει προς την «Ε» η διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας.
Στη σχετική δήλωση εκφράζεται παράλληλα η διαφωνία του με κάθε αύξηση της τιμής τόσο του νερού ύδρευσης όσο και της άρδευσης. Μάλιστα, διεκδικεί άμεσα τη μείωση κατά 50% των τιμολογίων ύδρευσης για ανέργους, χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους και να μην γίνεται καμία διακοπή της παροχής σε όσους αδυνατούν να πληρώσουν τον λογαριασμό. Επιπλέον, διαφωνεί κάθετα με κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης των υδατικών πόρων της χώρας. Τάσσεται υπέρ της δημιουργίας έργων που θα εξασφαλίσουν επάρκεια νερού και ορθολογικής αξιοποίησής του (π.χ. εκτροπή άνω ρου Αχελώου, κ. α). Το Εργατικό Κέντρο Λάρισας είναι υπέρ της δημιουργίας ενός ενιαίου κρατικού φορέα διαχείρισης του νερού που θα κατοχυρώνει το νερό ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα, κάτι που προϋποθέτει ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της εξουσίας και της οργάνωσης της οικονομίας, προς όφελος του λαού. «Μόνο έτσι θα μπορεί να διασφαλιστεί η συνδυασμένη ικανοποίηση όλων των λαϊκών αναγκών (ύδρευσης, άρδευσης, παραγωγικών σκοπών, προστασίας του περιβάλλοντος), αφού θα έχει ξεριζωθεί ο ανταγωνισμός των χρήσεων και της αξιοποίησης του νερού με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος και θα αξιοποιηθεί το τεράστιο πλεονέκτημα μιας κεντρικά σχεδιασμένης κοινωνικοποιημένης παραγωγής», καταλήγει το Εργατικό Κέντρο.
Γ. Ρούστας
