Ακόμη η αυστηρή τήρηση των κανόνων και των οδηγιών των συμβούλων γεωπόνων αποτελεί την “ασπίδα” προστασίας της υγείας του αγρότη και του Έλληνα καταναλωτή ταυτόχρονα.
Αυτά ήταν τα βασικότερα συμπεράσματα της χθεσινής ημερίδας, με θέμα τα φυτοφάρμακα που διοργάνωσαν σε αίθουσα του Επιμελητηρίου ο Γεωπονικός Σύλλογος Ν. Λάρισας με το παράρτημα Λάρισας της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και συνδιοργανωτές το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/ παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας, τον Σύλλογο Επαγγελματιών Γεωπόνων Ν. Λάρισας, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Λαρισαίων Αγροτών και την Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Αιματολογικής Κλινικής του Π.Γ.Ν. Λάρισας.
Ο Δρ. Δημήτριος Σταυρίδης προϊστάμενος του Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Π.Ε. Λάρισας της Περιφέρειας Θεσσαλίας στην εισήγησή του με θέμα "Ασφαλή Διαχείριση Φυτοφαρμάκων" ανάφερε ότι «η ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων αν και θεωρείται αυτονόητο ότι πρέπει να γίνεται, ωστόσο δεν εφαρμόζεται, σύμφωνα με τις ενδεδειγμένες οδηγίες, από σημαντικό αριθμό παραγωγών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «ενοχοποιούνται» τα φυτοφάρμακα, ως υπεύθυνα καρκινογενέσεων, λόγω των ενδείξεων αλλά και των ιατρικών ερευνών που συσχετίζουν τη δράση τους. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αλλάζει η νοοτροπία των αγροτών ιδιαίτερα της νεότερης ηλικίας αλλά θα πρέπει να βελτιωθεί πολύ περισσότερο η κατάσταση. Απλές πρακτικές, που θα πρέπει να ακολουθούνται από τους χρήστες, είναι αυτές που θα επιλύσουν πολλά από τα προβλήματα που δημιουργούνται. Τα μέτρα που διασφαλίζουν την ασφαλή χρήση είναι: τα μέσα ατομικής προστασίας, που θα πρέπει να φοράνε οι χρήστες σε όλα τα στάδια από τη μεταφορά των φαρμάκων μέχρι τη διαχείριση και εφαρμογή του ψεκαστικού υγρού και επιπλέον η καλή συντήρηση των ψεκαστικών μηχανημάτων, η εφαρμογή με ορθολογικούς κανόνες, η ασφαλής διαχείριση του υπολοίπου του ψεκαστικού διαλύματος και των κενών συσκευασίας.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας πρωτοπορεί μέσω των υπηρεσιών της και συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση με συνεχείς ενημερώσεις σε αγροτικούς πληθυσμούς, δελτία Τύπου και εφαρμόζοντας σε συνεργασία με τον ΕΣΥΦ πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης κενών συσκευασίας φυτοφαρμάκων.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν ενδείξεις και αποτελέσματα ιατρικών ερευνών, όπως αναφέρουν και οι άλλοι ομιλητές, που συσχετίζουν τα φυτοφάρμακα με καρκινογενέσεις αλλά το μήνυμα που θα πρέπει να βγει από τη σημερινή ημερίδα είναι ότι: «Η λήψη των απαραιτήτων μέτρων προστασίας ελαχιστοποιεί τους πιθανούς κινδύνους».
Ο αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Μικροβιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Δημήτριος Καρπούζας, στην εισήγησή του με θέμα "Απλές λύσεις για πρόληψη της περιβαλλοντικής ρύπανσης από τα γεωργικά φάρμακα" τόνισε ότι τα γεωργικά φάρμακα αποτελούν κύριους ρυπαντές των υδροφόρων συστημάτων παγκοσμίως με τον κύριο όγκο της ρύπανσής τους να προέρχεται από σημειακές πηγές που προκύπτουν από μη ορθολογικές πρακτικές που ακολουθούνται από τους εφαρμογείς πριν ή μετά τον ψεκασμό.
Μείωση της σημειακής ρύπανσης μπορεί να επιτευχθεί
(α) μέσω εκπαίδευσης των παραγωγών στις ορθές γεωργικές πρακτικές και
(β) με την εγκατάσταση απλών βιολογικών συστημάτων που ονομάζονται ΒΙΟΚΛΙΝΕΣ και στις οποίες μπορούν να διοχετεύονται τα υγρά απόβλητα της γεωργικής εκμετάλλευσης. Οι ΒΙΟΚΛΙΝΕΣ είναι ορύγματα με μονωμένο πυθμένα που πληρούνται με μίγμα εδάφους, αχύρου και εξαντλημένου υποστρώματος μανιταριών και υποστηρίζουν την ανάπτυξη μικροοργανισμών που διασπούν ταχύτατα τα γεωργικά φάρμακα. Η εφαρμογή τους στην Ελλάδα προτείνεται και για την επεξεργασία αποβλήτων από τα συσκευαστήρια φρούτων και άλλες μεταποιητικές βιομηχανίες που παράγουν απόβλητα επιβαρημένα με γεωργικά φάρμακα.
Ο καθηγητής (Χημείας, Ανάλυση και προσδιορισμός οργανικών ουσιών) του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής & Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, κ. Νίκος Τσιρόπουλος στην εισήγησή του "Υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων στα τρόφιμα" αναφέρθηκε στις απαιτήσεις των εργαστηριακών αναλύσεων για τον προσδιορισμό υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών σε γεωργικά προϊόντα, στους ελέγχους υπολειμμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και σε προσέγγιση επίκαιρων θεμάτων, όπως των ορίων σε μεταποιημένα προϊόντα.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καθηγητής Χειρουργικής του Π.Γ.Ν. Λάρισας κ. Δημήτρης Ζαχαρούλης μίλησε για τα «Φυτοφάρμακα και τις νόσους του πεπτικού», τονίζοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Προερχόμαστε από μία γεωργική περιοχή, όπου η χρήση φυτοφαρμάκων έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης. Η επιδημιολογία του καρκίνου γενικότερα δείχνει μια αυξημένη τάση στη Θεσσαλία, με μία πιθανή αιτία τη χρήση των φυτοφαρμάκων. Εμείς ως χειρουργοί είμαστε η τελευταία γραμμή αμύνης, αφού έρχονται σε μας ως ασθενείς. Θέλουμε να τονίσουμε την αξία της πρόληψης για να φτάνουν στους γιατρούς οι αγρότες και κυρίως οι χρήστες ψεκαστικών μηχανημάτων ως ασθενείς. Επίσης πρέπει να αναφέρουμε τις προόδους που έχουν γίνει στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και θεραπευτικών μεθόδων για την αντιμετώπιση των καρκίνων, κατόπιν δικών μας πρωτοβουλιών. Οι συνηθισμένες μορφές καρκίνου σε Θεσσαλούς αγρότες αφορούν το πάγκρεας, το παχύ έντερο, το στομάχι και το ήπαρ».
Ο καθηγητής Αιματολογίας του Π.Γ.Ν. Λάρισας Γιώργος Βασιλόπουλος ανέπτυξε τη «γεωγραφική κατανομή των νεοπλασιών στη Θεσσαλία», λέγοντας τα εξής: Η Θεσσαλία είναι εκτεθειμένη σε αρκετά φάρμακα, με δράση πάνω στα νεοπλάσματα, αλλά δεν είναι τεκμηριωμένο ότι το πρόβλημα είναι έντονο σε σχέση με τον αστικό πληθυσμό, καθώς η απουσία εθνικού αρχείου νεοπλασιών δεν μας επιτρέπει να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Να σημειωθεί ότι το εθνικό αρχείο λειτουργεί με βάση διάφορες χορηγίες των εκάστοτε υπουργών. Από τις δικές μας στατιστικές δεν προκύπτει ότι υπάρχουν περισσότερες νεοπλασίες στη Θεσσαλία σε σχέση με τα αστικά κέντρα. Ωστόσο οι αγρότες και οι εποχικοί εργάτες θα πρέπει να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Επίσης λόγω του ιατρικού τουρισμού, όπου ένας ασθενής που κατοικεί στη Θεσσαλία πηγαίνει για θεραπεία σε άλλη περιφέρεια, δεν υπάρχει σαφής καταγραφή αυτών των περιστατικών.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο πρόεδρος της ΠΟΣΓ και του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας Δημήτρης Σοφολόγης, ο γεωπόνος, δημ. σύμβουλος Γιώργος Κωσταρόπουλος ως εκπρόσωπος του Δήμου Λαρισαίων, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελευθέρων Επαγγελματιών Γεωπόνων Θοδ. Κατσής ο πρόεδρος της Ένωσης Νέων Αγροτών Ν. Λάρισας Νίκος Παυλονάσιος.
Γ. Ρούστας
