Του Δημήτρη Προβατά*
Η απόφαση για τη δημιουργία της Αβερωφείου Γεωργικής Σχολής (ΑΓΣ) λήφθηκε το 1901. Μία εποχή με εντελώς διαφορετικά προβλήματα από αυτά της σημερινής γεωργίας.
Η σχολή είχε στόχο να βελτιώσει τις γνώσεις του αγροτικού πληθυσμού ώστε να μπορεί να παράγει αποδοτικότερα, να μπορεί να μεταποιεί και να αποθηκεύει την παραγωγή του για να καλύψει τις οικογενειακές ανάγκες του και να δημιουργήσει αγροτικά στελέχη στις αγροτικές περιοχές που η δραστηριότητά τους θα ήταν παράδειγμα για τους υπόλοιπους.
Η Αβερώφειος Γεωργική Σχολή από τη δημιουργία της μέχρι τον πόλεμο δημιούργησε μια γενιά στελεχών του αγροτικού τομέα, τους λεγόμενους Μεσογεωπόνους, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της γεωργίας μας.
Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά η Σχολή άρχισε να χάνει την αίγλη της. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ΄60 και του ΄70 μία σειρά από Κέντρα Γεωργικής Εκπαίδευσης (ΚΕΓΕ) δημιουργήθηκαν σε όλη την Ελλάδα, όπου οι αγρότες συγκεντρώνονταν και έκαναν βραχυχρόνιες εκπαιδεύσεις καλύπτοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες εκπαίδευσης και κατάρτισης τους.
Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε αντίστοιχο ΚΕΓΕ και μέσα στον χώρο της Αβερωφείου Γεωργικής Σχολής με μεγάλο ξενοδοχειακό εξοπλισμό για την διανυκτέρευση των αγροτών και διαφόρων μηχανημάτων για την πρακτική άσκηση και κατάρτιση.
Στην τελευταία 10ετία η Σχολή μετατράπηκε σε Επαγγελματική Σχολή (ΕΠΑΣ) στους τομείς της Ζωοτεχνίας και των Γεωργικών Μηχανημάτων.
Η αγροτική έκταση της Αβερωφείου διασπάστηκε τα τελευταία χρόνια με τη δημιουργία μέσα σε αυτήν του ΤΕΙ Λάρισας και διαφόρων άλλων Οργανισμών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Αναγέννηση- Νέα αρχή
Η Αβερώφειος αποτελεί Κεφάλαιο για την πόλη της Λάρισας και για την Περιφέρεια γενικότερα. Η τοπική κοινωνία δεν πρέπει να αφήσει αυτό το κεφάλαιο να απαξιωθεί. Αντίθετα θα πρέπει να κινητοποιηθεί ώστε να μετατραπεί η Αβερώφειος Γεωργική Σχολή σε ένα σύγχρονο σχολείο-εργαστήριο παροχής γεωργικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για νέους και μεγαλύτερους αγρότες και αγρότισσες καθώς και για τους πολίτες της ευρύτερης περιοχής. Η Αβερώφειος μπορεί να αναγεννηθεί και να γίνει ισάξια με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης.
Προϋποθέσεις
1. Ενοποίηση υπό ενιαία διοίκηση:
-της σημερινής Επαγγελματικής Σχολής ( ΕΠΑΣ ) στους τομείς της Ζωοτεχνίας και των Γεωργικών Μηχανημάτων, και ενός Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) μονοετούς φοίτησης για τους απόφοιτους της ΕΠΑΣ, έτσι ώστε να μπορούν οι μαθητές μετά την αποφοίτησή τους και την τριετή εκπαίδευση και κατάρτιση να ενταχθούν σε προγράμματα νέων αγροτών.
-του Κέντρου Δήμητρα (ΚΕΓΕ), για βραχυχρόνιες εκπαιδεύσεις σε αγρότες και αγρότισσες και σε γυναίκες ( αγρότισσες ή μη αγρότισσες ) που επιθυμούν να καταρτιστούν στην Οικιακή Οικονομία και στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων για τις ανάγκες του σπιτιού τους.
2. Δημιουργία νέων τμημάτων ΙΕΚ
α. Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης ΙΕΚ Γεωργικών Μηχανημάτων
Επειδή:
- η χρήση σύγχρονων και εξελιγμένων γεωργικών μηχανημάτων στη
Γεωργία γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη.
-νέα μηχανήματα, υποκαθιστούν ολοένα και περισσότερο την ανθρώπινη εργασία σε περισσότερους τομείς της αγροτικής παραγωγής.
-τα μηχανήματα νέας γενιάς χρειάζονται εξειδικευμένο προσωπικό τόσο για τη χρήση τους όσο και για την επισκευή τους.
Η Αβερώφειος Γεωργική Σχολή μπορεί να γίνει ένα κέντρο δημιουργίας στελεχών, χρηστών, κατασκευαστών, επισκευαστών γεωργικών μηχανημάτων, που θα καλύψουν τις ανάγκες μας σε όλα τα επίπεδα: α. Στον κατασκευαστικό τομέα, β. Στις επισκευές, γ. Στη χρήση, δ. Στην προώθηση και στ. Στην αποθήκευση των ανταλλακτικών.
Για το λόγο αυτό κρίνεται αναγκαία η ίδρυση ενός Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) μονοετούς ή/και διετούς διάρκειας ειδικότητας Γεωργικών Μηχανημάτων το οποίο θα μπορεί να δέχεται σπουδαστές και από τα Βαλκάνια και από άλλες αναπτυσσόμενες χώρες στις ξενοδοχειακές υποδομές του ΚΕΓΕ. Ο Σύνδεσμος Κατασκευαστών Γεωργικών Μηχανημάτων είχε εκφράσει στο παρελθόν τη θέλησή του να στηρίξει ένα τέτοιο ΙΕΚ με την εξασφάλιση μιας υποτροφίας σε υποψηφίους από κάθε νομό της χώρας.
β. Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) Επιχειρηματικής Γεωργίας
Κάθε εποχή έχει και τα δικά της προβλήματα η εκπαίδευση πρέπει να προσαρμόζεται έγκαιρα και κατάλληλα ώστε να μπορεί να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες των παραγωγών.
Νέα εποχή – νέα προβλήματα
Σήμερα, σε ικανοποιητικό βαθμό, ξέρουμε να παράγουμε αλλά δεν ξέρουμε να προωθήσουμε τα προϊόντα μας στην αγορά. Ο περιορισμός του κόστους σε όλα τα επίπεδα της παραγωγικής διαδικασίας, η ποιότητα και η προστασία του περιβάλλοντος είναι καθοριστικά στοιχεία της νέας εποχής.
Επειδή στο άμεσο μέλλον όλο και λιγότεροι αγρότες θα ασχολούνται με τη γη, που θα συγκεντρωθεί νομοτελειακά σε μεσαίες και μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις, αυτοί θα χρειάζονται περισσότερες γνώσεις και ικανότητες για τη διαχείρισή τους, Εκ των πραγμάτων λοιπόν η επιχειρηματική ανάπτυξη της αγροτικών εκμεταλλεύσεων καθίσταται υποχρεωτική. Αυτού του είδους η ανάπτυξη χρειάζεται νέα στελέχη. Αυτά θα προέλθουν, είτε από τα ΑΕΙ, είτε από τα ΤΕΙ, είτε από τα ΙΕΚ
Οι εξελίξεις αυτές επιβάλλον τη δημιουργία ενός Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) διετούς φοίτησης στον τομέα της Επιχειρηματικής Γεωργίας για τις ανάγκες της Περιφέρειας αλλά και των άλλων Περιφερειών της χώρας.
3. Μεγέθυνση της αγροτικής γης της Αβερωφείου
Για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της η Σχολή προτείνεται να λειτουργήσουν μονάδες σε όλες τις μορφές ζωοτεχνίας (αγελαδοτροφία, χοιροτροφία, αιγοτροφία, προβατοτροφία, πτηνοτροφία, μελισσοτροφία, ζωοτροφές) και σε μέγεθος επιδεικτικής / αποδεικτικής μονάδας, ώστε οι μαθητές να μπορούν να επιλέξουν κατεύθυνση και να γνωρίζουν από τα μαθητικά τους χρόνια πώς να διαχειρίζονται τις μονάδες τους και πόσο εισόδημα θα εξασφαλίζουν και
α. να συνεργαστεί η Σχολή με το ΤΕΙ Λάρισας για καλύτερη αξιοποίηση της υπάρχουσας αγροτικής γης,
β. να δοθούν προς αξιοποίηση αγροτικές εκτάσεις ιδιοκτησίας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
γ. να γίνει Ένταξη του κληροδοτήματος της κ. Θάλειας Δημητράτου, που προβλέπει τη δημιουργία Αγροτικής Σχολής στη Αγιά Λάρισας, στην Αβερώφειο, ώστε να αυξηθεί η αγροτική της έκταση και να λειτουργήσουν στο αγρόκτημα του κληροδοτήματος διάφορες κτηνοτροφικές μονάδες για τις ανάγκες εκπαίδευσης και κατάρτισης των μαθητών.
4. Πρόγραμμα σπουδών
Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών θα πρέπει να διαμορφωθεί από Πανεπιστημιακούς δασκάλους, το Υπουργείο και τις επαγγελματικές οργανώσεις των ενδιαφερομένων.
5. Διδακτικό προσωπικό
Το διδακτικό προσωπικό της σχολής δεν θα περιορίζεται στους δημοσίους υπαλλήλους αλλά θα συμπληρώνεται με μερική απασχόληση και από εκπαιδευτικούς Πανεπιστημίων, Τεχνικής Εκπαίδευσης αλλά και καταξιωμένα στελέχη του γεωτεχνικού τομέα.
6. Εξασφάλιση εσόδων
Η Σχολή θα επιδιώξει την κάλυψη των αναγκαίων δαπανών της από τις κρατικές επιδοτήσεις, από τα έσοδα των παραγωγικών δραστηριοτήτων της, από δωρεές και επιχορηγήσεις ιδιωτών, από συμμετοχή σε Κοινοτικά προγράμματα, από συμμετοχή διεθνή εκπαιδευτικά προγράμματα και από εθελοντικές προσφορές αγροτών και αγροτικών οργανώσεων.
7. Κοινωνική και επιστημονική στήριξη της Τοπικής Κοινωνίας
Για την επιτυχία του μεγαλόπνοου αυτού εγχειρήματος είναι αναγκαία η Κοινωνική και Επιστημονική στήριξη της σχολής από την τοπική κοινωνία και την επιστημονική κοινότητα της Περιφέρειας. Εάν δεν γίνει κτήμα της τοπικής κοινωνίας η αναγέννηση της Αβερωφείου καμιά κυβέρνηση δεν πρόκειται να το πράξει.
Για τον λόγο αυτό προτείνεται η δημιουργία ενός Κοινωνικού Συμβουλίου της Σχολής, το οποίο θα εκφράζει απόψεις για την πορεία της σχολής, θα δίνει κατευθύνσεις για την ανάπτυξη της στο γενικότερο πλαίσιο ανάπτυξης της Περιφέρειας της χώρας και της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων και θα αναζητά οικονομικές ενισχύσεις και δωρεές από την ευρύτερη περιφέρεια, από επιχειρήσεις, από ευεργέτες και από οικονομικούς παράγοντες, και ενός Επιστημονικού Συμβουλίου που θα συνεργάζεται με τους διδάσκοντες έτσι ώστε το περιεχόμενο των σπουδών να είναι σύγχρονο και εύληπτο από τους διδασκομένους.
Σύνθεση Κοινωνικού Συμβουλίου της Σχολής
Περιφερειάρχης
Διευθυντής Αγροτικής Ανάπτυξης Περιφέρειας.
Διευθυντής Αγροτικής Ανάπτυξης Νομού
Δήμαρχος Λάρισας και πρόεδρος της ΤΕΔ Λάρισας,
Πρόεδροι Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών Λάρισας, Ελασσόνας και Φαρσάλων.
Εκπρόσωπος Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας.
Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.
Σύνθεση Επιστημονικού Συμβουλίου
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
ΤΕΙ Λάρισας
ΕΘΙΑΓΕ
ΓΕΩΤΕ Λάρισας
ΤΕΕ
ΟΕΕ
Πανελλήνια Ένωση Τεχνολόγων Γεωπονίας(Παράρτημα Θεσσαλίας)
* Ο Δημήτρης Προβατάς έχει διατελέσει πρόεδρος του ΟΓΕΕΚΑ Δήμητρα την περίοδο 2000-2003
