Στη μέγγενη του «Ντάνιελ» και της κλιματικής κρίσης

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 2024

Εκπέμπουν S.O.S. οι Θεσσαλοί παραγωγοί

Στη μέγγενη του «Ντάνιελ» και της κλιματικής κρίσης βρέθηκε το 2024 η αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας. Οι αγρότες βλέπουν την παραγωγή τους να μειώνεται και το κόστος παραγωγής να αυξάνεται, λόγω της κλιματικής κρίσης, η οποία έχει επηρεάσει σημαντικά τις στρεμματικές αποδόσεις.

Στον απόηχο του «Ντάνιελ», η απώλεια του ζωικού κεφαλαίου της Θεσσαλίας είναι μεγάλη και ανησυχητική. Οι κτηνοτρόφοι αναγκάστηκαν να εισάγουν ζώα από το εξωτερικό, αλλά ξαφνικά οι ζωονόσοι, όπως η πανώλη και η ευλογιά αποτέλεσαν την αιτία να συνεχιστεί το ξεκλήρισμα του ζωικού κεφαλαίου.
Την ίδια ώρα τα φωτοβολταϊκά συνεχίζουν να καταλαμβάνουν εκτάσεις σε παραγωγική γη, σε μία άναρχη εξέλιξη η οποία έχει προκαλέσει την παρέμβαση της δικαιοσύνης. Το 2024 (αμέσως μετά τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου) η Θεσσαλία απέκτησε τη δική της ηγεσία στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και η Λάρισα μετά από πολλά χρόνια τον δικό της υφυπουργό τον Χρ. Κέλλα και υπουργό τον Καρδιτσιώτη Κων. Τσιάρα.
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΩΝ
Και φέτος οι κινητοποιήσεις δεν έλειψαν από το αγροτικό καλεντάρι. Μετά από 33 μέρες στο μπλόκο στον κόμβο του Ε65 αγρότες από την Καρδίτσα και τα Φάρσαλα, και στον κόμβο Πλατυκάμπου στην ΠΕΟ Λάρισας - Βόλου αγρότες από τη Λάρισα αποχώρησαν από τους δρόμους, στα καθιερωμένα μπλόκα, ξεκαθαρίζοντας όμως πως «θα συνεχίσουν τον αγώνα». Μπλόκα στήθηκαν και στον Τύρναβο και σε άλλες περιοχές της Θεσσαλίας. Το πιο σημαντικό γεγονός της κινητοποίησης τους ήταν το συλλαλητήριο που διοργάνωσαν με τρακτέρ στην Αθήνα, στις 20 Φεβρουαρίου. Σχεδόν 160 τρακτέρ στάθμευσαν στην καρδιά της πρωτεύουσας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου. Η Αθήνα είχε αρκετό καιρό να δει ένα τόσο μεγάλο συλλαλητήριο. Οι αγρότες της Ελλάδας υλοποίησαν ό,τι ακριβώς είχαν σχεδιάσει: ένα μαζικό συλλαλητήριο στην «καρδιά» της πρωτεύουσας, με παλμό και δυναμισμό. Εκεί πρόβαλαν τα αιτήματα τους που ήταν αφορολόγητο αγροτικό πετρέλαιο, 7 λεπτά η κιλοβατώρα το ρεύμα, επιδότηση σε εφόδια και ζωοτροφές, να μην εφαρμοστεί η νέα ΚΑΠ και να διαπραγματευτεί ξανά, αποζημιώσεις στο 100% και αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος στα προϊόντα, όχι στις παράνομες ελληνοποιήσεις.
Με συλλαλητήριο και τρακτέρ οι αγρότες περιφρούρησαν το μνημείο της θυσίας των κολίγων στο Κιλελέρ, αποτρέποντας τη διενέργεια κυβερνητικής φιέστας την Κυριακή 31 Μαρτίου. Δεν προσήλθε καν o υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Δ. Σταμενίτης, ενώ ο περιφερειάρχης Δ. Κουρέτας μετέβηκε και αποχώρησε, δηλώνοντας ότι στηρίζει τα αιτήματα των αγροτών, αλλά διαφωνεί με τον αποκλεισμό του μνημείου.
Την Κυριακή 10 Μαρτίου στο Κιλελέρ η Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων διοργάνωσε τον δικό της εορτασμό, ενόψει της συνάντησής τους με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη την επόμενη μέρα στο Μέγαρο Μαξίμου. Συνάντηση στην οποία συμφωνήθηκε ότι οι αγρότες διαφωνούν σε βασικά ζητήματα της αγροτικής πολιτικής με την κυβέρνηση.
Μία νέα κινητοποίηση πραγματοποιήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου στη Νίκαια, όπου βρέθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, για να μιλήσει σε εκδήλωση στο Δημαρχείο Κιλελέρ με θέμα «Στρατηγικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας – φράγματα, υποδομές και έργα υδρονομίας».
Συνεχείς ήταν τέλος και οι κινητοποιήσεις παραγωγών από την Αγιά το Συκούριο και την Ελασσόνα, για τις άδικες και κουτσουρεμένες αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ σε μια σειρά αγροτικών προϊόντων, με κυρίαρχα τα μήλα, τα αμύγδαλα και τα κάστανα. Με κινητοποιήσεις έκλεισε η χρονιά. Αμυγδαλοπαραγωγοί από το Συκούριο προχώρησαν σε παράσταση διαμαρτυρίας έξω από το γραφείο του υφυπουργού Χρ. Κέλλα στη Λάρισα.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Αν και προέρχονταν από μία δύσκολη χρονιά λόγω των καταστροφικών πλημμυρών του Σεπτεμβρίου, χάρη στον επαγγελματισμό που χαρακτηρίζει τους περισσότερους και της επιμονής τους να παραμείνουν αγρότες και να μην ξενιτευτούν από τα χωριά τους, οι Λαρισαίοι αγρότες κατάφεραν να παραμείνουν ζωντανοί. Για να το πετύχουν αυτό χρειάστηκε να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, αποκαθιστώντας τις ζημιές στα χωράφια, κάνοντάς τα ξανά καλλιεργήσιμα αλλά και στα αρδευτικά δίκτυα, προκειμένου να έχουν νερό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιμονής που τους διακρίνει οι επανασπορές που έγιναν σε βαμβακοχώραφα προκειμένου να εξελιχθεί σωστά η καλλιέργεια, εξέλιξη που αύξησε το κόστος παραγωγής. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία όμως και παρά την υπερπροσπάθεια που κατέβαλαν νιώθουν μόνοι. Δηλώνουν με απογοήτευση ότι «δεν ανταμείβεται ο κόπος τους».
Επικαλούνται τις αποζημιώσεις για τη ζημιές του daniel, οι οποίες δεν έχουν καταβληθεί ακόμη, με αποτέλεσμα η ρευστότητά τους να είναι στα τάρταρα. Την ίδια στιγμή οι έμποροι όχι μόνο δεν τους στηρίζουν, στο πλαίσιο της πολύχρονης συνεργασίας που είχαν μαζί τους, αλλά εκμεταλλεύονται την οικονομική τους κατάσταση και πίεζαν για συμφωνίες σε τιμές που δεν ανταποκρίνονται στα έξοδα και δεν επιβραβεύουν τον κόπο τους.
ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΣΕ ΣΙΤΗΡΑ ΒΑΜΒΑΚΙ
Σιτηρά: Φέτος τα καλλιεργούμενα στρέμματα σιτηρών στη Θεσσαλία ήταν αυξημένα σε ποσοστό 20-25%, καθώς λόγω των ζημιών που προκάλεσε ο daniel στα αρδευτικά δίκτυα, οι περισσότεροι προτίμησαν ξηρικές καλλιέργειες. «Η ποιότητα φέτος στα ποτιστικά χωράφια, είναι η καλύτερη της τελευταίας δεκαετίας. Δυστυχώς όμως αυτή φαίνεται να μην ανταμείβεται σωστά από την αγορά. Συνήθως οι έμποροι επικαλούνται την ποιότητα των σιτηρών μόνο όταν αυτή είναι κακή, προκειμένου να πετύχουν χαμηλές τιμές. Τελικά η τιμή διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στα 26-28 λεπτά/κιλό. Οι παραγωγοί ζητούν να γίνουν αυστηρότεροι έλεγχοι στα εισαγόμενα σιτηρά που έρχονται κυρίως από την Τουρκία και δεν ανταποκρίνονται στις φυτοϋγειονομικές συνθήκες που επιβάλλει η ευρωπαϊκή ένωση. Το σιτάρι είναι από τα βασικά εθνικά προϊόντα που πρέπει να στηριχτεί με κεντρική στρατηγική, η οποία αφενός θα λύνει το πρόβλημα της ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύσουν το προϊόν και να μην βιάζονται, πιεζόμενοι από τις υποχρεώσεις και τους εμπόρους, αφετέρου θα δημιουργεί ίσες ευκαιρίες και ίδια δεδομένα στην παραγωγική διαδικασία μεταξύ των παραγωγών.
Βαμβάκι: Ανάλογη εικόνα με το σιτάρι επικρατεί και στο βαμβάκι. Η τιμή που κυριάρχησε κυμάνθηκε στα 50- 51 λεπτά και κρίνεται απογοητευτική. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι οι συμφωνίες κλείστηκαν στα 60 με 65 λεπτών. Λόγω των επανασπορών και των εργασιών αποκατάστασης των ζημιών στο χωράφι, το κόστος αυξήθηκε υπερβολικά.
ΑΙΓΟΠΡΟΒΕΙΟ
Η κτηνοτροφία βιώνει την πιο δύσκολη περίοδο. Η τιμή στο αγελαδινό γάλα κυμαίνεται λίγο κάτω από το ενάμισι ευρώ το κιλό, τη στιγμή που ο κτηνοτρόφος καλείται να βάλει το χέρι στην τσέπη για να προμηθευτεί ζωοτροφές καθώς τους τελευταίους 8 μήνες τα ζώα του παραμένουν σταυλισμένα στις μονάδες, αρχικά λόγω της πανώλης και εν συνεχεία της ευλογιάς. Αν προστεθούν και οι εκκρεμότητες που υπάρχουν ως προς τις αποζημιώσεις που δεν έχουν δοθεί από τον daniel, τότε καταλαβαίνει κανείς γιατί ο νέος δεν θέλει να παραμείνει στην κτηνοτροφία, πόσο μάλλον να επενδύσει σε αυτή. Στον αντίποδα, Συνεταιρισμοί, όπως ο «Γάλα Ελαςς» και ο «Βοσκός» στην Ελασσόνα, επιχειρούν να ανοίξουν νέους δρόμους. Στην πρόσφατη συνάντησή τους με τον περιφερειάρχη κ. Κουρέτα ζήτησαν τη συνδρομή του στην προσπάθεια να δημιουργήσουν Κέντρο γενετικής βελτίωσης των γαλακτοπαραγωγών προβάτων στην Θεσσαλία, για να αποφεύγουν τις ζωονόσους που θεωρούν ότι προκύπτουν από τις εισαγωγές μικρών ζώων για πάχυνση, αλλά και επενδύσεις για ανάπτυξη μοντέλων εντατικής εκτροφής κρεοπαραγωγών προβάτων στην Ελλάδα.
ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΑ
Η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες και η διοίκηση του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου επιχειρεί να εκμεταλλευθεί το αυξημένο ενδιαφέρον που παρατηρείται στη Θεσσαλία για περισσότερα δικαιώματα στη φύτευση των αμπελώνων. Ζητά από την Πολιτεία «οικονομική στήριξη για την εγκατάσταση αμπελιών και την ενίσχυση του ενδιαφέροντος για νέες φυτεύσεις στην περιοχή τους και ιδιαίτερα στον Τύρναβο. Η λειψυδρία απασχολεί και τους αμπελουργούς, γι’ αυτό επιδιώκουν τη χρηματοδότηση μελέτης και εφαρμογής μεθόδων για τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.
Όσον αφορά στην πρόθεση σποράς που κυριάρχησε το 2024, αρκετοί πειραματίζονται με την αναβίωση παλιών καλλιεργειών, όπως είναι το σουσάμι και το κεχρί, αλλά και με νέες, όπως είναι η κινόα, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν στραφεί και στην καλλιέργεια της φουντουκιάς.
ΟΔΥΘ
Τέλος η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη νέα διοίκηση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, Ανώνυμη Εταιρεία. Ο Νικόλαος Δέρκας αναλαμβάνει τη θέση του προέδρου του ΟΔΥΘ, ο Αθανάσιος Μαρκινός τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, η Ειρήνη Καραλαριώτου τη θέση της αντιπροέδρου και ο Αθανάσιος Κορκόβελος τη θέση του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΤΑΣ