Ο πατήρ Χρίστος Κυριαζόπουλος αναφέρθηκε σε αυτό το πονεμένο συναξάρι της Ρωμιοσύνης, που αναγκάσθηκε φαινομενικά, να απαρνηθεί τον χριστιανισμό και ακόμη μέχρι σήμερα τα γεγονότα και η βιβλιογραφία μαρτυρούν ότι είναι αρκετοί και ζουν στην Τουρκία. Χαρακτηριστικά, μεταξύ άλλων σημείωσε.
«Αιώνες και χρόνους ατέλειωτους έζησε το Έθνος κάτω από τη βαριά σκλαβιά που ακολούθησε την άλωση της Πόλης τη δύστυχη μέρα της 29ης Μαΐου του 1453. Κατά τη διάρκεια μιας μακράς πολεμικής περιόδου 400 ετών, οι Τούρκοι μουσουλμάνοι πολεμιστές κατάφεραν να αποσπάσουν από το Βυζάντιο τη Μ. Ασία και μεγάλος αριθμός Ελλήνων προσηλυτίσθηκε στο Iσλάμ και εκτουρκίσθηκε γλωσσικά. Οι εξισλαμισμοί, βίαιοι ή εθελοντικοί, αύξησαν την πολεμική δύναμη και ορμή των επιδρομέων. Ένα αδιαπέραστο σκοτάδι καλύπτει τη διαδικασία της καταστροφής του Ελληνισμού της Μ. Ασίας. Ήταν πολλοί όμως τότε εκείνοι που έγιναν μωαμεθανοί φαινομενικά, διατηρώντας στα βάθη της ψυχής τους τη χριστιανική πίστη, και, όπου οι συνθήκες το επέτρεπαν, και την ελληνική γλώσσα. Αυτοί, όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, γύρισαν επίσημα στον Χριστιανισμό, και μέσω αυτού και στον Ελληνισμό. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι «Κρυπτοχριστιανοί». Η Ανταλλαγή, όσους βρήκε, τούς απέδωσε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος».
Αναφερόμενος στη συνθήκη της Λωζάνης, υπογράμμισε «Το 1ο άρθρο της Συνθήκης της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923) προέβλεπε τον υποχρεωτικό εκπατρισμό των Τούρκων υπηκόων με ελληνοχριστιανική (Ορθόδοξη) θρησκεία και αντίστροφα των Ελλήνων υπηκόων με μωαμεθανική θρησκεία. Επίσημα αγνοήθηκαν από τη συνθήκη οι Κρυπτοχριστιανοί, οι οποίοι, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης δεν μπόρεσαν μέχρι το τέλος να φανερώσουν τη θρησκεία τους. Υπάρχουν όμως πολλά περιστατικά που βεβαιώνουν πως οι Κρυπτοχριστιανοί σήμερα στην Τουρκία δεν είναι λίγοι. Αυτά προέρχονται είτε από τη βιβλιογραφία είτε από εφημερίδες και περιοδικά είτε - κι αυτό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό - από το διαδίκτυο είτε από προφορικές μαρτυρίες, μη καταγεγραμμένες ακόμη».
Είναι βέβαιο πως το μέλλον μας επιφυλάσσει επί του θέματος αυτού πολλές εκπλήξεις και αποκαλύψεις, κατέληξε ο πατήρ Χρίστος.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επίκαιρους ύμνους του Τριωδίου από τη χορωδία της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή της σχολής κ. Απ. Παπαγεωργίου.
Μετά τη διάλεξη ακολούθησε και η απονομή των πτυχίων στους επιτυχόντες μαθητές της σχολής της περασμένης χρονιάς.
Ν.ΠΟΛΥΓΕΝΗ
