Έχει αφιερωθεί σε αυτά, παρακολουθεί την εξέλιξή τους στενά και όταν κοιτάζει πίσω αισθάνεται δικαιωμένος για την εμμονή του και για το γεγονός ότι δεν σπαταλήθηκε σε μικρά πράγματα, όπως χαρακτηριστικά λέει και ο ίδιος. Ο θρυλικός πρώην δήμαρχος της Καλαμάτας, ο πρώην υπουργός που «γέννησε» τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών και ο πρόεδρος του «Διαζώματος» που παλεύει για την ανάδειξη των αρχαίων μνημείων της χώρας, μεταξύ των οποίων και το Α’ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας, βρέθηκε χθες στη Λάρισα και η «Ε» είχε τη χαρά να συζητήσει μαζί του για πολιτιστικά, πολιτικά και αυτοδιοικητικά ζητήματα.
Ο Σταύρος Μπένος ήρθε στη Λάρισα στο πλαίσιο του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών στη Διοίκηση και Διαχείριση Έργων και Προγραμμάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας και μίλησε στους φοιτητές για «Το γοητευτικό ταξίδι από τον σχεδιασμό στην υλοποίηση μέσα από τρία παραδείγματα: Οι σεισμοί της Καλαμάτας - Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) - Η Πολιτιστική Διαδρομή της Θεσσαλίας».
Τα τρία αυτά μεγάλα προγράμματα σημάδεψαν τη διαδρομή του Στ. Μπένου ως πολιτικού, αυτοδιοικητικού, μα πάνω από όλα ως ανθρώπου. Είναι περήφανος για αυτά αν και θλίβεται όταν σε κάποιες περιπτώσεις όπως αυτή των ΚΕΠ το ταξίδι σταμάτησε.
«Όλα αυτά τα προγράμματα είναι όλη μου η ζωή. Δεν σπαταλήθηκα, σημειώνει, σε μικρά πράγματα είχα εμμονή με μεγάλα προγράμματα. Τολμώ να πω ότι προσέγγιζαν την ορολογία της ουτοπίας. Κάποτε είχα διαβάσει ένα φιλόσοφο που έλεγε ότι ουτοπία είναι μια πρόωρη αλήθεια. Ήθελα και εγώ να ξεδιπλώσω κάποιες πρόωρες αλήθειες στη δημόσια ζωή. Αυτά τα τρία μεγάλα προγράμματα, έχουν συγγένεια. Τα ενώνει μια ενιαία πολιτισμική, αισθητική και αναπτυξιακή πολιτική».
* Ποια είναι όμως η κοινή πολιτισμική και επιστημονική βάση αυτών των μεγάλων προγραμμάτων;
- Και τα τρία διαπνέονται από την ίδια κεντρική ιδέα που έχει πνευματικό περιεχόμενο. Για μένα τίποτα δεν μπορεί να σε πάει μακριά χωρίς ένα ισχυρό πνευματικό πυρήνα.
Στην Καλαμάτα με μεγάλη ευλάβεια κάναμε την αποκατάστασή της, με σεβασμό στον σχεδιασμό της, στο γενικό πολεοδομικό σχέδιό της και στα μνημεία της. Αυτός ήταν ο πνευματικός πυρήνας.
Για τα ΚΕΠ ήταν η Δημοκρατία της καθημερινότητας. Η προσβασιμότητα του πολίτη στο κράτος. ΤΑ ΚΕΠ απέδιδαν απόλυτα ίση προσβασιμότητα των πολιτών στο κράτος.
Στο ΔΙΑΖΩΜΑ ο κεντρικός πυρήνας είναι τα μνημεία στο κέντρο της ζωής, της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρέπει να κάνεις επιχειρησιακό σχέδιο για να τα υπηρετήσεις αυτά. Επίσης χρειάζεται μια ισχυρή δομή η οποία θα τα φροντίζει. Η δομή στην περίπτωση του σεισμού ήταν ο δήμος, δεν ήταν πολλοί παίκτες, μόνο ο δήμος. Επειδή εξοργίζομαι να ακούω να μιλάνε για αρμοδιότητες δημάρχων, δεν ήταν αρμοδιότητά μου ο σεισμός αλλά αυτοαναγορεύτηκα Στρατηγός για να αναλάβω την πόλη μου. Ποιος θα μου αμφισβητούσε τη μεγάλη και βαθιά μου επιθυμία να φροντίσω την πόλη μου;
Στην περίπτωση των ΚΕΠ είναι μια διεύθυνση στο Υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης που γι’ αυτό τον σκοπό ιδρύθηκε και στην περίπτωση του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ το DMMO (Destination Marketing Management Organization).
* Αναφέρεστε στα ΚΕΠ χρησιμοποιώντας παρελθοντικό χρόνο. Ποια είναι η κατάστασή τους σήμερα;
-Υπάρχει μια απίσχναση της αποδοτικότητάς τους και δυστυχώς και ένα φρενάρισμα. Τα ΚΕΠ οργανώθηκαν για να είναι υποκαταστήματα του κράτους, δηλαδή το μοναδικό σημείο επαφής των πολιτών με το κράτος, αλλά δυστυχώς υπήρξε μια βίαιη ανακοπή αυτού του ταξιδιού που ελπίζω κάποτε να συνεχίσει.
* Τελικά το «τέρας» της γραφειοκρατίας είναι δύσκολο να παταχθεί…
-Έχουμε κάνει βήματα αλλά προς τα πίσω. Για τη μεταρρύθμιση του κράτους πρέπει να ελέγξεις τις τρεις ροές που το συγκροτούν. Η πρώτη ροή είναι του ανθρώπινου δυναμικού. Το ανθρώπινο δυναμικό όπου προσλαμβάνεται σε όλες τις χώρες του κόσμου είναι υπάλληλος του κράτους δεν είναι π.χ. ενός δήμου. Άρα το κράτος έχει διευθυντικό δικαίωμα να τον μετακινήσει όπου υπάρχουν ανάγκες χωρίς όλες αυτές τις περίεργες καταστάσεις που είναι ελληνική πρωτοτυπία με τα υπηρεσιακά συμβούλια. Βεβαίως με αξιολόγηση, όχι αυθαίρετα. Το πρώτο πράγμα λοιπόν που πρέπει να αλλάξει, είναι αυτό που με τα μνημόνια λέγεται κινητικότητα, μόνο που γίνεται με ένα τρόπο στρεβλό, κακόμοιρο και δεν γίνεται με τρόπο επιστημονικό και αξιοκρατικό.
Η δεύτερη ροή είναι των διαδικασιών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι έχουν γίνει μικρές, μικρές δομές που ο καθένας που τις επιβλέπει, είτε πολιτικός, είτε διοικητικό στέλεχος προσπαθεί με κάθε τρόπο να ορθώσει τείχη νομίζοντας ότι φτιάχνει την αυτοκρατορία του, αλλά στην ουσία φτιάχνει μια φυλακή. Μια φυλακή που καθήλωσε τη χώρα. Τα ΚΕΠ τρύπησαν όλες αυτές τις «φυλακές» αλλά οι «φυλακές» αντιστάθηκαν και ανέκοψαν την πορεία τους από το 2003. Στην ουσία είναι σε στασιμότητα τα πράγματα γιατί τα ΚΕΠ δεν ήταν μόνο για τις μικροεξυπηρετήσεις στα λεγόμενα μονοτμηματικά προϊόντα. Τα ΚΕΠ γεννήθηκαν για να προσφέρουν καθολικές υπηρεσίες και εξυπηρέτηση πολιτών για όλες τις υπηρεσίες του κράτους, που ο αριθμός τους αγγίζει τις 1200. Από τη γέννησή μας μέχρι τη ληξιαρχική πράξη της αποδημίας μας.
Η τρίτη ροή είναι η φορολογική διοίκηση, δηλαδή η ροή του χρήματος. Σε ένα υγιές κράτος όταν εκδηλώνονται οικονομικές πράξεις που έχουν σχέση με το δημόσιο πρέπει αυτή η πράξη να είναι γνωστή στο κεντρικό μηχανογραφικό σύστημα. Τα pos για παράδειγμα είναι ένα μεγάλο βήμα, μια θετική παρενέργεια.
Δυστυχώς όμως η καταστροφή της χώρας είναι το τρίπτυχο κρατισμός, λαϊκισμός, πελατειακά δίκτυα.
Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Ένα από τα βασικά θέματα που ανέπτυξε και χθες στη διάλεξή του ο κ. Μπένος είναι η Πολιτιστική Διαδρομή της Θεσσαλίας, για την οποία σημειώνει: «Η διαδρομή με πρωτοβουλία του περιφερειάρχη Θεσσαλίας έχει σχεδιαστεί εδώ και 4 χρόνια. Είναι από τις πρώτες περιφέρειες που σχεδίασαν με ιδανικό τρόπο. Προϋπόθεση για να εξελιχθεί η διαδρομή ήταν να ωριμάσουν τα βασικά αρχαιολογικά έργα. Το βασικότερο, η ναυαρχίδα είναι το Α’ Αρχαίο Θέατρο. Έγιναν οι διαβουλεύσεις διεργασίες με το Υπουργείο και κατέληξαν σε μια ομόφωνη λύση η όποια θα πάει στο ΚΑΣ εντός του μηνός. Στις 22 με 29 του μήνα, θα μπει στο ΚΑΣ για οριστική έγκριση η μελέτη. Μετά υπάρχει το θέατρο στον ν. Μαγνησίας το αρχαίο θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών στις Μικροθήβες που πέρασε από το ΚΑΣ. Ο οδικός χάρτης για την Πολιτιστική Διαδρομή θα βγει με τη μορφή του προγράμματος Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης για τον Πολιτισμό στη Θεσσαλία όπου θα δημιουργηθεί ένα στρατηγικό πλαίσιο διασύνδεσης όλων των σημαντικών μνημείων της Θεσσαλίας, με τα πλεονεκτήματα την τοπικής κοινωνίας και οικονομίας. Είναι το πιο όμορφο και το πιο οραματικό πρόγραμμα που είχαμε ποτέ στη χώρα μας από την Ε.Ε. και θα μετακινήσει την Περιφέρεια Θεσσαλίας σε ένα καινούριο κόσμο ομορφιάς και ανάπτυξης. Το μυστικό της επιτυχίας όλων αυτών των προγραμμάτων είναι οι συνέργειες. Στη Λάρισα το έχουμε πετύχει. Είμαστε όλοι μαζί. Έχουμε τις προϋποθέσεις για την επιτυχία του προγράμματος».
Το σχέδιο «Κλεισθένης»
Ο Σταύρος Μπένος υπήρξε δήμαρχος για 12 χρόνια, οπότε η άποψή του για το σχέδιο νόμου για την αυτοδιοίκηση «Κλεισθένης» έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Σχολιάζοντας το νέο εκλογικό σύστημα που προωθείται επισημαίνει:
«Επειδή έζησα και αγάπησα πολύ τον θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης και τον παρακολουθώ ανελλιπώς πιστεύω ότι το σύστημα, το εκλογικό και διοικητικό, στο οποίο είχαμε καταλήξει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ήταν το ιδανικό σύστημα όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά και για άλλες χώρες που προσπαθούν να το μιμηθούν. Είχε τη νομιμοποίηση του βασικού οργάνου. Μας έδινε μια ισχυρή νομιμοποίηση, δημιουργούσε πολυφωνία στο Δ.Σ. αλλά και έδινε την πλειοψηφία στον δήμαρχο για να μπορέσει να εφαρμόσει ένα σχέδιο και θα πρόσθετα και τα όνειρά του. Θα μου επιτρέψετε να πω από τη μακρά μου θητεία στη δημόσια ζωή ότι τα όνειρα είναι υπόθεση που προκύπτει από διαβουλεύσεις συλλογικές, αλλά που συνεπαίρνει το άτομο. Η καινούρια διαδικασία αποδυναμώνει τον ρόλο του δημάρχου και δημιουργεί προϋποθέσεις όχι ανάτασης της αυτοδιοίκησης αλλά βυθίσματος. Αυτό που δήθεν προβάλλεται ως δημοκρατία, ως ένα πεδίο με ευρείες συγκλίσεις και συναινέσεις, φοβάμαι ότι θα καταλήξει να είναι ένα πεδίο συναλλαγής που θα ακυρώσει οποιαδήποτε δυναμική ή οραματική εκδηλώθηκε. Είχαμε πολλά παραδείγματα μικρών θαυμάτων στην αυτοδιοίκηση που φοβάμαι ότι με το νέο εκλογικό σύστημα θα τα χάσουμε».
Η Λάρισα παγκόσμιο παράδειγμα
Ο Σταύρος Μπένος δεν κρύβει την αγάπη του για την πόλη της Λάρισας, τα μνημεία, τον πολιτισμό της…
«Το όνειρό μου για τη Λάρισα είναι να παρακολουθήσει το ήθος, την ομορφιά και την αναπτυξιακή δυναμική που φέρουν τα μνημεία της πόλης και να προσπαθήσει να τα εντάξει στην καθημερινή ζωή της. Αν και το έχει κάνει με ένα θαυμαστό τρόπο. Έχω δηλώσει πολλές φορές ότι η Λάρισα είναι παγκόσμιο παράδειγμα που αποτίναξε πολυκατοικίες για να εμφανίσει το μνημείο της και όλη η πόλη αρχίζει σιγά-σιγά να κοιτάζει προς το Αρχαίο Θέατρο. Οι Λαρισαίοι έχουν βαθιά αγάπη για το Αρχαίο θέατρό τους, που είναι η ναυαρχίδα της πολιτιστικής διαδρομής».
Συνέντευξη: Νατάσα Πολυγένη
Φωτ.: Λ. Τζέκας
