Η ιεραποστολή είναι ευθύνη όλων μας, όπως και η διάδοση της πίστεως».
Αυτά αναφέρει, με συνέντευξή του στην «Ε» ο π. Χρυσόστομος Μαϊδώνης, γνωστό εκκλησιαστικό πρόσωπο (συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου το 1993, οπότε απελάθηκε από τη Β. Ηπειρο μαζί με δύο άλλους κληρικούς), ο οποίος βρέθηκε στη Λάρισα προ ημερών προσκεκλημένος της «Πορείας Αγάπης» για να μιλήσει για την προσαρμογή στην ιεραποστολή της Αφρικής και στο πώς μπορεί να βοηθήσει ο καθένας στο έργο αυτό.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα ο π. Χρυσόστομος Μαϊδώνης είναι ο πρωτοσύγκελος της Ι. Μ. Ιερισσού και Αγίου Ορους, υπεύθυνος του αντιαιρετικού αγώνα για την Αρχιεπισκοπή Αθηνών και για την Ι.Μ. Θεσσαλονίκης, εμπνευστής και ιδρυτής του οποίου υπήρξε ο μακαριστός Ιεραπόστολος π. Ιγνάτιος Μαδενλίδης (Μητροπολίτης Πενταπόλεως).
Στη συζήτηση που είχαμε μαζί του ο π. Χρυσόστομος αναφέρεται στη ψυχρολουσία που ένιωσε όταν πρωτοπήγε στην Αφρική ως ιεραπόστολος, στη βοήθεια που παρέχουν στο έργο του οι Έλληνες απόδημοι, αλλά και στη στάση που πρέπει να κρατήσει η επίσημη εκκλησία.
* Πατέρα Χρυσόστομε, ποιες ήταν οι πρώτες σας εντυπώσεις, όταν πατήσατε για πρώτη φορά το πόδι σας στην Αφρική;
- Όταν πρωτοπήγα στην πόλη Ιζίρο του Ανατολικού Κονγκό, 1.000.000 κατοίκων και επισκέφτηκα τον Δήμαρχο της πόλης με τη συνοδεία του Συμβουλίου των Ορθοδόξων, που αριθμούσαν 170 άτομα, μας ρώτησε: Ποιοι είσθε σεις; Του απαντήσαμε ότι εκπροσωπούμε την Ορθοδοξία, την πρώτη Εκκλησία που ίδρυσε ο Χριστός. Τότε μας ρώτησε: Και που ήσασταν τόσα χρόνια; Γιατί αργήσατε; Τι να του πούμε; Αυτό το ερώτημα το ακούμε όλα αυτά τα χρόνια πολλές φορές από τα χείλη των ιθαγενών. Το ζήτημα είναι, πώς θα μπορέσουμε να αντιπαλέψουμε τούς αιρετικούς, που χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους για να τραβάνε τους ιθαγενείς.
* Πώς έχει η θρησκευτική κατάσταση στην Αφρική;
- Η πραγματικότητα είναι ότι δεν μας ξέρουν. Τα πρωτεία στην Ιεραποστολή τα έχουν οι Παπικοί, οι οποίοι έχουν εργασθεί εδώ και αιώνες με αυτοθυσία, με δύσκολες συνθήκες. Κυριολεκτικά η Ιεραποστολή της Αφρικής έβγαλε την Παπική Εκκλησία από μια παρακμή, στην οποία βρισκόταν στην Ευρώπη με την έξαρση του Προτεσταντισμού, τη διαίρεση του Παλαιοκαθολικισμού, την εξάπλωση της αθεΐας. Ακολουθούν οι Προτεστάντες Ευαγγελικοί, Βαπτιστές, Μεθοδιστές, Πεντηκοστιανοί. Συνεχώς αρπάζουν οπαδούς από τούς Παπικούς. Έχουν μια αυξητική τάση. Στη Νότιο Αφρική υπερτερούν. Μετά το 1960 έχουμε τη δημιουργία των προτεσταντικών ομάδων με αφρικανικά χαρακτηριστικά. Κάθε ντόπιος πάστορας αυτονομείται, φτιάχνει μια δική του Εκκλησία και βάζει ό,τι βάλει ο νους σας, τραγούδια, χορό, μαγεία. Δεν μιλάμε για τη Βόρεια Αφρική που κυριαρχεί το Ισλάμ με τάση εξάπλωσης προς την Κεντρική Αφρική. Έχουν προκαλέσει εμφύλιο στη Νιγηρία, στο Νότιο Σουδάν, στην Κεντροαφρικανική Ένωση και αιματοκύλισαν την Ουγκάντα και την Κένυα.
* Η ελληνική παροικία, οι Έλληνες απόδημοι πόσο βοηθούν;
- Παλιότερα υπήρχαν περισσότεροι Ελληνες, σήμερα είναι λίγοι. Πηγαίνοντας όμως σε χώρες της Ιεραποστολής θα πρέπει να προσεχθούν οι ομοεθνείς μας. Δεν μπορούμε να τούς αγνοούμε ή να είμαστε εχθρικοί απέναντί τους. Οι Ελληνες όταν φιλοτιμηθούν κάνουν θαύματα. Για παράδειγμα οι Ελληνες της Κινσάσας έδωσαν το οικόπεδο για τη Θεολογική Σχολή και έκτισαν το Σχολείο του Αγίου Μάρκου, όπου φοιτούν χίλιοι μαθητές. Στην Αφρική για να μπορείς να σταθείς σαν θρησκευτική κοινότητα πρέπει να κάνεις φιλανθρωπία. Ο Βασιλιάς Λεοπόλδος έκανε νόμο, που λέει πως όσοι θέλουν να κάνουν ιεραποστολή δεν θα έρχονται εδώ να μας πουλάνε τις φιλοσοφίες τους, αλλά θα κατασκευάζουν σχολεία και νοσοκομεία. Έτσι και οι δύο αυτοί τομείς σήμερα ελέγχονται από τις διάφορες θρησκευτικές αμάδες. Το μεγάλο μέρος το έχουν οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες. Έχει και το κράτος κάποιες δομές, αλλά είναι υποβαθμισμένες. Δεν έχουν προσωπικό, υλικά και τα κτίριά τους είναι ερείπια. Τα σχολεία είναι το μέλλον της Ιεραποστολής. Μέσω των σχολείων έρχονται νέοι στην Ορθοδοξία. Στο ιατρικό μέρος μειονεκτούμε πολύ. Δεν έχει προσεχθεί όσο έπρεπε ο τομέας αυτός. Υπάρχουν κάποιες λίγες φιλότιμες προσπάθειες που σώζουν κυριολεκτικά ζωές. Στο Κονγκό η Μητρόπολη Κατάγκας έχει μεγάλο Νοσοκομείο, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα. Στη Μητρόπολη Κινσάσας υπάρχει ένα Κέντρο Υγείας στη ζούγκλα και ένα τελείωσε τώρα, ενώ αναζητείται εξοπλισμός και προσωπικό.
* Έχοντας γνώση της αφρικανικής πραγματικότητας που βιώνει η Ορθόδοξη Ιεραποστολή, τι προτείνετε για την ενίσχυση αυτού του σημαντικού έργου;
- Χρειάζεται μια πιο μεθοδευμένη προσπάθεια από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και την Εκκλησία της Ελλάδος. Η Ορθόδοξη παρουσία σε σύγκριση με τη δράση των Παπικών και Προτεσταντών είναι πολύ φτωχή. Πρέπει να υπάρχει μια ενιαία γραμμή για τον τρόπο Ιεραποστολής και μια κοινή λύση σε σοβαρά ζητήματα, όπως π.χ. της λειτουργικής ζωής, της αντιμετώπισης της πολυγαμίας, της σχέσης με τους ετεροδόξους και τις τοπικές αρχές. Δεν πρέπει να μεταφέρονται τα προβλήματα, οι αγκυλώσεις και οι κακές νοοτροπίες της Ελλάδος στις χώρες της Ιεραποστολής. Τα Μοναστήρια και οι Ιεραποστολικές Αδελφότητες πρέπει να ενθαρρυνθούν και να στέλνουν ιεραποστολικά πρόσωπα, που να έχουν προετοιμασθεί κατάλληλα με την εκμάθηση της τοπικής γλώσσας και μελέτη της νοοτροπίας του κάθε λαού. Μαζί με τους κληρικούς χρειάζονται και λαϊκοί συνεργάτες, εκπαιδευτικοί, γεωπόνοι, γιατροί, μηχανικοί κ.ά. Οι Μητροπόλεις, τα Μοναστήρια και οι Ιεραποστολικές Αδελφότητες, να βοηθούν από τα μετόπισθεν οικονομικά και ηθικά. Να προβάλλουν το έργο της Ιεραποστολής και να καλλιεργούν ιεραποστολική συνείδηση στον λαό. Κάθε Μητρόπολη να αναλάβει να κτίζει ένα Ναό ή Σχολείο ή ιατρείο και να σταματήσουν να κτίζονται εξωκλήσια και παρεκκλησάκια, που δεν χρειάζονται και αποτελούν πλεονεξία.
Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα
