Ουσιαστικά καταλήγουν να λένε ότι : «εντάξει, μπορεί να υπάρχουν προβλήματα και διαφωνίες, αλλά τώρα έγιναν κάποια πράγματα….». Άποψη «τραβηγμένη από τα μαλλιά» που δείχνει πόσο διάσπαρτη και ασυγχρόνιστη υπήρξε όλη η αναπτυξιακή διαδικασία, που προωθούσε διάσπαρτα και αποσπασματικά έργα, παρά τα δεδομένα και ανυπέρβλητα νομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα Πίσω από το ερώτημα αυτό κρύβεται όλη η εικόνα με το σύρσιμο για δεκάδες χρόνια μιας στρεβλής και ανισόμετρης αναπτυξιακής διαδικασίας. Έργα «κεφαλής» προβληματικά και από την άλλη μεριά υποβαθμισμένα έως ανύπαρκτα έργα υποδοχής και διανομής των νερών στον κάμπο (θα το παρομοίαζα επί το λαϊκότερο σαν να αγοράζουμε έπιπλα για ένα κτίριο χωρίς να έχουμε κατασκευάσει τον οικοδομικό σκελετό). Η Θεσσαλία αποδιαρθρώνονταν παραγωγικά, χωροταξικά, περιβαλλοντικά και η κύρια μέριμνα ορισμένων ήταν το επαναλαμβανόμενο τάξιμο για την απόλυτη σωτηρία με την εκτροπή του Αχελώου. Σε 3 δισεκατομμύρια μ3 νερού υπολογίζονται οι απώλειες των υπερβολικών αντλήσεων από τα υδατικά αποθέματα των υπόγειων υδροφορέων της Θεσσαλίας.
"Θα πρέπει να κοιτάξουμε την κατάσταση κατάματα και να απαντήσουμε στο γιατί τα ποτάμια της Θεσσαλίας στέρεψαν και οι γεωτρήσεις έφτασαν σε βάθος 400 μέτρων και κυρίως γιατί δεν έγινε τίποτα τόσα χρόνια", είπε χαρακτηριστικά ο Αν. ΥΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος. Τσιμουδιά οι οπαδοί της «εκτροπής» για τις αιτίες, το μέγεθος αλλά και τις επιπτώσεις της καταστροφής, αλλά και για τα περιορισμένα και αποσπασματικά έργα ορθολογικής διαχείρισης των νερών της Θεσσαλίας. Μόνιμη πολιτική επωδός «περιμένετε, ο Αχελώος θα μας σώσει». Μεγάλη «αγωνία» και «σπαραγμοί» για τα μισοτελειωμένα έργα που «σπρώχτηκαν» παρά τα χρηματοδοτικά, περιβαλλοντικά και νομικά προβλήματα, αλλά μακρόχρονη αδιαφορία για τις τρομακτικές συνολικές επιπτώσεις που αθροίζονταν στην κατάσταση των φυσικών πόρων της. Αυτή την τεράστια ζημιά ποιός θα την πληρώσει; Μαζί με την τεράστια οικονομική επιβάρυνση των αγροτών σε βαθιές πομώνες και κόστος άντλησης νερού. Ποιος θα απολογηθεί στις επόμενες γενιές για την αποκοτιά που χαρακτήριζε αυτό το μοντέλο ανάπτυξης; Ουσιαστικά τι μας λένε τώρα μέσα τις μακρόσυρτες αναλύσεις τους. « Ότι έγινε, έγινε, αλλά ας εκτρέψουμε τον Αχελώο για να σώσουμε τη Θεσσαλία». Τον εαυτό τους θέλουν να σώσουν από τη κοινωνική κατακραυγή, όσο θα αναδεικνύονται όλοι οι κρίκοι μιας μακρόχρονης αλυσίδας ενεργειών και συνεπειών που δημιούργησαν τα παραγωγικά αδιέξοδα και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στη Θεσσαλία.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, είναι φανερό ότι μια πρόταση που θα έβαζε σε σειρά το συνολικό παραγωγικό μοντέλο της Θεσσαλίας, αναπόφευκτα θα αναστάτωνε τους θιασώτες της μεταφοράς νερών από τον Αχελώο. Και αυτό γιατί, χωρίς την αγκύλωση της εκτροπής, αποκαλύπτεται όλη «η γύμνια του βασιλιά» σε θέσεις και εφαρμόσιμες επιλογές για το συνολικό αναπτυξιακό μοντέλο που στερήθηκε τόσα χρόνια η Θεσσαλία. Και είναι αυτό ακριβώς που κάνει η σημερινή Κυβέρνηση, τοποθετώντας σε ρεαλιστική βάση το σύνολο των παραγόντων που αφορούν την προώθηση ενός σύγχρονου αναπτυξιακού πλαισίου για την Θεσσαλία.
Και βέβαια, αυτό που έκανε η Ειδική Γραμματεία Υδάτων με βάση τα χρονοδιαγράμματα που απαιτούσε η Ευρωπαϊκή Οδηγία για το «Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας», ήταν να προχωρήσει με την ολοκληρωμένη συνεργασία των μελετητών στην 1η αναθεώρηση του, μετά από μια απαράδεκτη καθυστέρηση 6 ολόκληρων χρόνων που «ανέχτηκαν» οι προηγούμενες Κυβερνήσεις. Καθυστέρηση που επηρέαζε την προώθηση έργων για την διαχείριση των νερών αλλά είχε και καθυστερήσεις, λόγω «αιρεσιμότητας», για το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, με βάσιμο και ορατό κίνδυνο διακοπής της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάλι «λίγες κουβέντες» για τις αιτίες και τους υπεύθυνους αυτής της καθυστέρησης της υποχρεωτικής αναθεώρησης των σχεδίων διαχείρισης και της τιμολογιακής πολιτικής του νερού από τους οπαδούς της εκτροπής. Μέχρι που η σημερινή κυβέρνηση-συνεπής στις υποχρεώσεις της, διεκδίκησε παράταση και ανέλαβε να ολοκληρώσει τα σχέδια μέχρι το τέλος του 2017, με κινητοποίηση όλων των αρμοδίων και των φορέων που εμπλέκονται στην διαχείριση των νερών.
Αναθεώρηση που παρουσιάστηκε στη Λάρισα στις 26/09/2017παρουσία του υπουργού Σωκρ. Φάμελλου και βάζει σε ενεργοποίηση το σύνολο των δράσεων που συνδέονται με τα νερά, σε τρεις δέσμες μέτρων που σε γενικές γραμμές περιλαμβάνουν:
-Άρδευση συνολικά περίπου 2,5 εκατομμυρίων στρεμμάτων.
-Μείωση απωλειών και εφαρμογή εξορθολογισμού μεθόδων άρδευσης
-Υλοποίηση πρόσθετων μέτρων προώθησης φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών
-Αφαίρεση ικανών ποσοτήτων απόληψης υπογείων νερών για επανάκαμψη αποθεμάτων σε βάθος 60 χρόνων.
Είναι φανερό ότι για πρώτη φορά, στο θέμα άρδευση για τη Θεσσαλία «πιάνεται ο ταύρος από τα κέρατα». "Είναι επιλογή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της ελληνικής κυβέρνησης να υπάρχει βιώσιμο σενάριο για τη Θεσσαλία, σε περιβαλλοντικό, θεσμικό, νομικό και οικονομικό επίπεδο", σημείωσε ο Σωκράτης Φάμελλος και έκανε λόγο για τον αυξημένο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, ως προς την ωρίμανση των έργων. Τόνισε επίσης ότι «Η λύση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα της εκτροπής του Αχελώου, η οποία θα ήταν επισφαλής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, θα δημιουργούσε αντιθέσεις με άλλη Περιφέρεια (ήδη υπάρχει προσφυγή στο Σ.Ε. από την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και τον Δήμο Αγρινίου), ενώ δεν χαρακτηρίζεται από τα στοιχεία της βιωσιμότητας και της αειφορίας.
Άρα, "μία σοβαρή κυβέρνηση όφειλε να βρει βιώσιμη λύση για τη Θεσσαλία, να αξιοποιήσει τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους και να δημιουργήσει εργασία με τοπικά έργα υποδομής, που θα δημιουργούν οφέλη σε όλη τη Θεσσαλία".
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαχείριση των νερών αποτελεί πρωταγωνιστικό παράγοντα για την ανάπτυξη της Θεσσαλίας. Και η τωρινή 1η αναθεώρηση των σχεδίων διαχείρισης του υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας, είναι ενταγμένη στο συνολικό πλαίσιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της περιφέρειας Θεσσαλίας, που θα συζητηθεί στο συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στις 10 και 11 Οκτωβρίου στη Λάρισα. Εκεί που πραγματικά πρέπει να κριθεί η παρούσα κυβέρνηση είναι στο κατά πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά θα μπορέσει να προχωρήσει στην υλοποίηση των μέτρων που περιλαμβάνονται στα προτεινόμενα σχέδια διαχείρισης.
Του Γιώργου Γκόγκου
*Ο Γιώργος Γκόγκος είναι πολιτικός μηχανικός, μέλος της Δ.Ε του ΤΕΕ Κ&Δ Θεσσαλίας
.
