«Ποτέ δεν με αντιμετώπισε κανείς στο σχολείο διαφορετικά, όχι απλά ήμουν αποδεκτή, αλλά με αγαπούσαν. Οι καλές συνθήκες, αλλά και το γεγονός ότι ήμουν καλή μαθήτρια, με έκαναν να συνεχίσω το σχολείο», αναφέρει στην «Ε» η δασκάλα Βιβή Βιλανάκη.
«Αρχικά ήθελα να περάσω Νομική, για λίγα μόρια όμως δεν την έπιασα και έτσι πέρασα στη δεύτερη επιλογή που είχα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στο Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής, με ειδικότητα στην Ειδική Αγωγή. Εδώ και πέντε χρόνια εργάζομαι ως αναπληρώτρια δασκάλα σε Δημοτικό Σχολείο. Μπορεί η Νομική να ήταν τότε η πρώτη μου επιλογή, αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι το να ασχοληθώ με την εκπαίδευση ήταν καλύτερο για εμένα. Ηταν αυτό που μου άνοιξε το μυαλό. Ήμουν γι’ αυτό, έπρεπε να ασχοληθώ με την ειδική αγωγή, να γίνω δασκάλα για να πετύχω ό,τι προσπαθούσα τα προηγούμενα χρόνια», σημειώνει.
ΠΡΟΤΥΠΟ
Πρόσφατα φορείς της εκπαίδευσης επιχείρησαν να προσεγγίσουν και να ενημερώσουν τους γονείς Ρομά για τη συνέχιση της μόρφωσης σε ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης τόσο για τα παιδιά τους όσο και για τους ίδιους. Οι γονείς όμως δεν παρέστησαν, δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα. Για τον λόγο αυτό οι εκπρόσωποι της εκπαιδευτικής κοινότητας που βρέθηκαν στο αμφιθέατρο του 33ου Δημοτικού Σχολείου, όπου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση αποφάσισαν να διερευνήσουν τον τρόπο προσέγγισης. Η Βιβή Βιλανάκη αποτελεί ένα πρότυπο, ένα παράδειγμα ότι το σχολείο προσφέρει ευκαιρίες για όλα τα παιδιά. Αποδεικνύει ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά, αυτή που συνεχίζει το σχολείο, σπουδάζει, εργάζεται, προσφέρει.
Ολα αυτά τα χρόνια είχε την υποστήριξη όλης της οικογένειας. «Το είχαν αποδεχτεί όλοι. Ποτέ δεν είχα κάποιο πρόβλημα. Λίγο νωρίτερα είχαμε κάποια μικρά θεματάκια, όταν ήμουν στο Γυμνάσιο. Η μητέρα μου ήταν λίγο επιφυλακτική, σκέφτονταν ότι έπρεπε το κορίτσι να μείνει στο σπίτι. Στην Α’ Γυμνασίου με σταμάτησαν για μία εβδομάδα από το σχολείο, είδαν όμως ότι κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε να γίνει, κατάλαβαν την αγάπη που είχα για το σχολείο, το αποδέχτηκαν και έτσι συνέχισα. Ποτέ δεν μου έθεσαν όρο ότι θα έπρεπε να παντρευτώ για να συνεχίσω το σχολείο. Εξάλλου, αυτά τα δύο δεν συνδυάζονται».
Κατάφερε και έχτισε με τους γονείς της μια σχέση εμπιστοσύνης. Στον κόσμο των Ρομά δεν προβλέπεται ένα κορίτσι να φύγει μόνο του από το σπίτι και να σπουδάσει. «Οταν έπρεπε να φύγω για Θεσσαλονίκη δεν μπορούσε να το δεχτεί η οικογένεια ότι θα φύγω και θα ζήσω μόνη μου. Γι’ αυτό για δυόμισι χρόνια έμενα με τη θεία μου, την αδερφή της μητέρας μου», αναφέρει και εξηγεί τον τρόπο για να πετύχεις τους στόχους σου. «Οταν θέλεις να κάνεις κάτι δε θα πας από το Α στο Ω, θα πας βήμα – βήμα. Το πρώτο, λοιπόν, βήμα ήταν να μείνω στη θεία μου. Στη συνέχεια βλέποντας οι γονείς μου μια καλή συμπεριφορά από εμένα, βλέποντας ένα καλό παράδειγμα, βλέποντας ότι αυτά που λέω τα τηρώ δεν υπήρχε θέμα εμπιστοσύνης και να μην με αφήσουν να σπουδάσω».
ΣΤΟΧΟΙ
Οι στόχοι της όμως δεν σταματούν εδώ. Πρόσφατα της έγινε πρόταση να ασχοληθεί με την εκπαίδευση Ρομά στη Θεσσαλονίκη, αλλά της κεντρίζει το ενδιαφέρον και η πολιτική. Ολοκληρώνοντας το μεταπτυχιακό της στις Πολιτικές Επιστήμες λέει ότι θέλει να ασχοληθεί με τα κοινά για να προωθήσει ακόμα περισσότερο την εκπαίδευση των Ρομά.
Μέσα στα σχολεία που εργάζεται παρατηρεί διαφορετικές συμπεριφορές απέναντι στους τσιγγάνους. Με τον δικό της διακριτικό τρόπο πλησιάζει τα παιδιά, τα στηρίζει, τους μαθαίνει ανάγνωση και με περηφάνια λέει: «Ηταν δύο παιδιά, δύο χρονιές στην ίδια τάξη, τα πήρα στο τμήμα μου, χωρίς να γνωρίζει κανείς άλλος από το σχολείο ότι είμαι κι εγώ Ρομά, τα βοήθησα και μέσα σε έναν μήνα τα παιδιά αυτά έμαθαν να διαβάζουν και συνεχίζουν κανονικά το σχολείο. Δεν είναι ότι δεν ήταν έξυπνα, είναι πανέξυπνα παιδιά, απλά κανείς δεν είχε ασχοληθεί μαζί τους. Οταν τα κατάφεραν, ένιωσα πραγματικά πολύ περήφανη».
Είναι λίγα τα παιδιά που συνεχίζουν στο Γυμνάσιο και ελάχιστα που τελειώνουν το Λύκειο. Οι εκπρόσωποι της εκπαιδευτικής κοινότητας θεωρούν ότι πρέπει να παρέχουν στους Ρομά έναν χώρο, ένα σχολείο που να το νιώθουν δικό τους, ότι η παρέμβαση πρέπει να γίνει από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς για να κρατήσουν τα παιδιά στο σχολείο, πως η εκπαίδευσή τους είναι και θέμα της ίδιας της κοινωνίας. Ανάλογη είναι η θέση και της κ. Βιλανάκη η οποία υποστηρίζει ότι «είναι ευθύνη συνολικά της κοινωνίας. Μπορεί να φταίνε οι Ρομά όταν θέλουν να παντρέψουν τα παιδιά τους μικρά και ειδικά τα κορίτσια, αλλά δεν είναι μόνο αυτό, φταίει και η κοινωνία η οποία δεν έχει ασχοληθεί όπως θα έπρεπε να έχει κάνει. Θα έπρεπε να στηρίζει αυτά τα παιδιά, να τους δίνει ευκαιρίες για να δείξουν τι μπορούν να καταφέρουν. Κανείς δεν το έχει κάνει. Είναι παραμελημένα. Θα μπορούσε ενδεικτικά να βοηθά στην Ανώτατη Εκπαίδευση των παιδιών, να στηρίζει τις οικογένειες που έχουν οικονομικά προβλήματα και να δημιουργεί με αυτόν τον τρόπο πρότυπα και για τα υπόλοιπα παιδιά. Να δείχνει τις προοπτικές και τις επιλογές που ανοίγονται μέσα από την εκπαίδευση. Είναι πανέξυπνα παιδιά, απλά χρειάζονται μια ώθηση».
Η ίδια συμφωνεί με την άποψη ότι πρέπει να μορφώνονται παράλληλα με τα παιδιά και οι γονείς Ρομά. «Είναι ένας τρόπος για να γνωρίζουν οι γονείς καλύτερα το περιβάλλον όπου θα εμπιστευτούν το παιδί τους. Τους δρόμους που θα του ανοιχτούν μέσα από την εκπαίδευση. Αν δεν του δείξεις το δρόμο πως θα έχει αποτέλεσμα; Είναι σαν να παίρνεις ένα παιδί από τη ζούγκλα. Δεν μπορείς να το δαμάσεις αν δεν του δείξεις τον τρόπο. Τελευταία όμως τα δείγματα που έχουμε είναι θετικά. Θεωρώ ότι το εκπαιδευτικό επίπεδο έχει ανέβει και σε αυτό βοήθησε η τεχνολογία. Τα κοινωνικά δίκτυα, όπως είναι το facebook που θέλουν να έχουν στο κινητό τους τηλέφωνο, αποτέλεσαν κίνητρο για να συνεχίσουν το σχολείο. Δεν υπάρχει παιδί σήμερα που να μην ξέρει να διαβάζει», σημειώνει.
Ζωή Παρμάκη
