Του Μ.Ε. Λαγκουβάρδου
Εγώ κοιμάμαι κι η καρδιά μου αγρυπνά.
Άσμα Ασμάτων
Διαβάζοντας κάποιον ψαλμό και αναθυμούμενος ημέρες αρχαίες, μου φάνηκε ότι έχω μπροστά μου έναν χάρτη της ψυχής και μάλιστα της δικής μου ψυχής. Χάρτη της ψυχής εννοώ τα σημεία εκείνα, από τα οποία πέρασε η ψυχή μου αναζητώντας τον σωτήρα της, τον Κύριον Ιησού Χριστό. Πιστεύω ότι από πάντα αναζητούσα τον Ιησού, ακόμα κι όταν νόμιζα ότι ζητώ άλλα πράγματα. Τώρα μπορώ να πω ότι σχεδόν δεν αγάπησα τίποτα άλλο με την ίδια αγάπη που αγάπησα την σωτηρία της ψυχής. Ποιος με οδήγησε στο να γνωρίσω και να βεβαιωθώ ότι αυτός είναι ο προορισμός μου; Αυτό θα το δείξουν τα στάδια από τα οποία πέρασε η αναζήτησή μου.
Στην αρχή, θυμάμαι, ήταν η ταραχή της καρδιάς μου. Κανένας και τίποτα δεν μπορούσε να την ηρεμήσει. Ένας στίχος του Δαβίδ, ενώ μου έδινε πάντοτε την έμπνευση να γράψω τους δικούς μου στίχους, ποτέ δεν τους έγραψα. Ήταν γιατί αυτός που κατευθύνει τη ζωή μου, ήθελε να τους θυμάμαι πάντα. Οι στίχοι αυτοί θα με οδηγούσαν σ’ Αυτόν. Οι στίχοι για τους οποίους μιλάω είναι από τον 37ο ψαλμό. «Οι φίλοι μου και οι πλησίον μακρόθεν έστησαν». Αν ζήσατε αυτήν την εμπειρία θα καταλάβατε, τί σημαίνει να μην υπάρχει βοήθεια πουθενά.
Δεν γνωρίζουμε ,πράγματι, την ψυχή μας προτού μας αγγίξει το χέρι του Θεού και αποκτήσουμε φόβο Θεού. «Επεστήριξας επ’ εμέ την χείρα σου», γράφει ο Δαβίδ, στον 37ο ψαλμό του, που προφανώς τον συνέθεσε ύστερα από κάποια εξαιρετικά επώδυνη εμπειρία. Πριν να γνωρίσουμε με επώδυνο τρόπο, το πνεύμα ή αλλιώς τον εσωτερικό μας άνθρωπο, ταυτίζουμε τον εαυτό μας με το σώμα. Ο κόσμος ονομάζει τους ανθρώπους που δεν τους «χάϊδεψε» η ζωή, που δεν αλατίστηκαν με τη φωτιά, επιφανειακούς, επιπόλαιους, χαροκόπους κ.ά. . Ίσως γιατί δεν έχουν ανάγκη να εμβαθύνουν στα πράγματα. Είναι από καταβολής κόσμου στη σκέψη του Θεού εκείνοι που θα πιστέψουν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους. Δεν είναι για όλους η πίστη, λέει ο Απόστολος Παύλος.
Ο πηγαιμός μου στην Κάλυμνο δεν ήταν στην τύχη. Δεν είναι στην τύχη ό,τι διαρκεί ολόκληρη ζωή. Πήγα στην Κάλυμνο μόλις αποφοίτησα από το Πανεπιστήμιο και η Κάλυμνος είναι ακόμα μέσα στην καρδιά μου. Ίσως με έστειλε ο Κύριός μου, για να μάθω για τον «μπούσουλα» των ναυτικών, με τον οποίο ταξιδεύουν στη θάλασσα μέσα στη σκοτεινή νύχτα. Ποιος θα ήταν ο μπούσουλας της ψυχής μου στη σκοτεινή νύχτα του κόσμου. «Πρόσεχε να μην γεννηθεί μέσα στην καρδιά σου, «ρήμα αργόν», δηλαδή επιθυμία για μάταιο πράγμα. Τί είναι επιθυμία για μάταιο πράγμα; Είναι η επιθυμία για πράγματα που αρέσουν στον άνθρωπο και δεν αρέσουν στον Θεό. Και γιατί είναι τόσο σπουδαίο να προσέχει ο νους μου, να μην γεννηθεί επιθυμία για μάταια πράγματα στην καρδιά μου; Γιατί η επιθυμία για μάταια πράγματα γεννάει τον ενστικτώδη φόβο της αυτοσυντήρησης, που κι αυτός γεννάει με την σειρά του, την επιθυμία να εξουσιάζουμε τους άλλους.
Ο αθεϊσμός αρνείται την ύπαρξη του Θεού και φυσικά αρνείται και τη θεία χάρη, το πνεύμα του Θεού, στον άνθρωπο. Ο άθεος πιστεύει ότι ο άνθρωπος είναι το σώμα. Μετά τον θάνατο το σώματος, δεν μένει τίποτε από αυτόν. Βλέπεις τα γεγυμνωμένα οστά και λες, άραγε, τίς εστί βασιλεύς ή στρατιώτης, πλούσιος ή πένης ή δίκαιος ή αμαρτωλός; Όταν είμαστε νήπια εξερευνάμε το σώμα μας για να τον γνωρίσουμε. Όταν γινόμαστε ενήλικοι εξερευνούμε το πνεύμα μας, για να τον γνωρίσουμε; Ή μήπως κλείνουμε τα μάτια σε αυτό που είναι το πνεύμα μας, ο εσωτερικός άνθρωπος, γιατί δεν θέλουμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της πνευματικής ζωής. Αυτός που με αγαπάει, λέει ο Ιησούς, τηρεί τις Εντολές μου.
Ο άθεος νομίζει ότι ο φόβος του Θεού είναι σαν τους φόβους που νιώθουν όλα τα έμβια όντα. Αλλά ο φόβος του Θεού δεν είναι τρόμος και ταραχή ή άγχος και αγωνία που μας φθείρει και μας αρρωσταίνει. Ο φόβος του Θεού είναι η θεία χάρη, είναι, πραότητα και σοφία. Είναι ένα από τα επτά πνευματικά χαρίσματα, με τα οποία προίκισε ο Θεός τον άνθρωπο. Ο Προφήτης Ησαϊας γράφει για τα πνευματικά χαρίσματα του Ιησού: «Και θα φυτρώσει ένα κλωνάρι από τον κορμό του Ιεσαί κι ένα κλαδί θα ξεπροβάλει. Πάνω του θα αναπαύεται το Πνεύμα του Θεού, πνεύμα σοφίας και συνέσεως, πνεύμα βουλής και ισχύος, πνεύμα γνώσεως και ευσεβείας, πνεύμα φόβου Θεού.» (Ησαϊας ια’, 2-3)
Το παρελθόν του ανθρώπου στην αρχή, είναι ένα χάος απροσδιοριστίας. Αποδίδουμε τα πάντα σε εξωτερικά αίτια. Ώσπου να νιώσουμε το χέρι του Θεού να μας αγγίζει. Ο 37ος ψαλμός, που προαναφέραμε, είναι ένας χάρτης που δείχνει τα στάδια από τα οποία διέρχεται η ψυχή για να συναντήσει τον σωτήρα της Ιησού Χριστό. Στην αρχή, είμαστε σαν τη γη στην αρχή της δημιουργίας. Το βιβλίο της Γενέσεως γράφει για τη δημιουργία του κόσμου: "Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην. Η δε γη ην αόρατος και ακατασκεύαστος και σκότος επάνω της αβύσσου και πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος". (Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τον ουρανό και τη γη. Η γη όμως ήταν έρημη και ασχημάτιστη ήταν σκοτάδι πάνω από την άβυσσο και πάνω στα νερά έπνεε Πνεύμα Θεού). Κάποτε συνειδητοποιούμε ότι κάθε τί προσανατολίζει σε ένα νοήμον σχέδιο. Κάποια στιγμή συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε μόνο σάρκα και αίμα, αλλά και πνεύμα που γνωρίζει τον εαυτό του.
Ο αθεϊσμός δεν στηρίζεται στα δικά του θέλγητρα, αλλά στις πτώσεις του δυτικού χριστιανισμού, ιδίως του προτεσταντισμού, που έδιωξε την ιερότητα από τη ζωή του ανθρώπου. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί έχουν την ελπίδα τους στην Θεία Πρόνοια. Η θέλησή τους είναι προσαρμοσμένη στον Χριστό. Δεν θα νιώσουν τον ενστικτώδη φόβο του θανάτου ούτε τη μανία να εξουσιάζουν τους άλλους.
Οι λαοί στενάζουν από την καταπίεση της εξουσίας. Θα αρπάξουν, άραγε, μαζί με τον φυσικό πλούτο της Ελλάδος και την πίστη του ελληνικού λαού, όπως άρπαξαν τον πολιτισμό και τον φυσικό πλούτο των λαών που υποδούλωσαν οι αποικιοκράτες της Ευρώπης;
Προσπαθώ να βρω κανέναν δεσμό ανάμεσα στους υλιστές με τον τόπο τους και δεν μπορώ να βρω. Δεν λέω να μην θαυμάζουν τους Γερμανούς. Αλλά μαζί με τους Γερμανούς να αγαπάνε και την Ελλάδα. Να εμβαθύνουν στην ορθόδοξη παράδοση. Μήπως δεν είναι αυτός ο τόπος ελληνικός; Μήπως δεν αγωνίστηκαν οι ορθόδοξοι Έλληνες για την ελευθερία του;
Στη Γερμανία, λένε, είναι πιο ηθικοί από εμάς. Αν δεν πάρεις τα ρέστα σε κυνηγάνε μέχρι τον δρόμο για να τα πάρεις. Το κάνουν γιατί ενδιαφέρονται για σένα; Στην ορθόδοξη παράδοση μετράει η πρόθεση. Δεν έχει σημασία η ηθική. Προσπαθώ να πείσω τον συνομιλητή μου. Του λέω, είναι δύο προσανατολισμοί της θέλησης του ανθρώπου, δύο κατευθύνσεις από την αρχή, δύο οδοί, η οδός της εγρήγορσης, της μνήμης του Χριστού και η οδός της λήθης. Αγρυπνάτε για να μην εισέλθητε στον πειρασμό, είναι η Εντολή του Χριστού, η Εντολή της αγρύπνιας του πνεύματος.
Η παγκοσμιοποίηση προπαγανδίζει τη λήθη του Θεού και την ανυπαρξία (nirvana). «Μακάριοι οι νεκροί που λησμονάνε την πικρία της ζωής». Η λησμονιά των νεκρών είναι να λησμονείς ή να απωθείς. Αξίζει να δούμε την θέση της Επιστήμης επάνω στη λήθη και στην απώθηση του Θεού. «Aν θέλεις να αρρωστήσεις να κάνεις αυτά τα δύο, να απωθείς και να επικρίνεις», γράφει ο ιατρός και συγγραφέας Τζωρτζ Γκρόντεγκ, στο βιβλίο του «Εκείνο», Εκδόσεις Πύλη.
